Τα αντιβιοτικά μας... σκοτώνουν! Νέα έρευνα του ΟΟΣΑ

Η Ελλάδα και η Ιταλία είναι οι δύο χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) όπου το πρόβλημα της ανθεκτικότητας των μικροβίων στα αντιβιοτικά θα προκαλέσει τη μεγαλύτερη θνησιμότητα στο μέλλον, σύμφωνα με μια νέα έκθεση του οργανισμού. Η έκθεση προβλέπει ότι μεταξύ 2015-2050 θα υπάρξουν στη χώρα μας 69.774 θάνατοι εξαιτίας λοιμώξεων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά. Και αυτό λόγω των ανθεκτικών βακτηρίων.

Ήδη εκτιμάται ότι στην Ελλάδα το ποσοστό των λοιμώξεων που εμφανίζουν μικρότερη ή μεγαλύτερη αντίσταση στα αντιβιοτικά, προσεγγίζει το 38% (εμφανίζοντας αύξηση περίπου 7% μεταξύ 2005-2015), ενώ αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω κατά άλλο σχεδόν 3% έως το 2030. Το ποσοστό αυτό είναι περίπου επταπλάσιο σε σχέση με άλλες χώρες (Ολλανδία, Νορβηγία κ.α.), όπου οι ανθεκτικές λοιμώξεις κινούνται περίπου στο 5%.

Αν δεν αναληφθεί αποτελεσματική δράση και οι τωρινές τάσεις αντιμικροβιακής ανθεκτικότητας συνεχισθούν, η έκθεση υπολογίζει ότι περίπου 2,4 εκατομμύρια άνθρωποι μπορεί να πεθάνουν σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Αυστραλία μεταξύ 2015-2050. Η μεγαλύτερη θνησιμότητα προβλέπεται να υπάρχει στην Ιταλία (18 θάνατοι ανά 100.000 κατοίκους ετησίως) και έπεται δεύτερη η Ελλάδα (σχεδόν 15 θάνατοι/100.000 άτομα κάθε χρόνο). Για την Κύπρο προβλέπονται επτά θάνατοι/100.000 άτομα ετησίως.

Ο ΟΟΣΑ προειδοποιεί ότι αυξάνεται με ανησυχητικό ρυθμό η αντίσταση των παθογόνων μικροοργανισμών στα αντιβιοτικά «τρίτης γραμμής» (ουσιαστικά τελευταίας καταφυγής) όπως οι καρβαπενέμες (carbapenem). Οι μόνες επιλογές που απομένουν σε περιπτώσεις τέτοιας ανθεκτικότητας, θα είναι κάποια παλαιότερα αντιβιοτικά μικρότερης αποτελεσματικότητας όπως οι πολυμιξίνες (π.χ. κολιστίνη) ή οι συνδυαστικές θεραπείες. Όμως η έκθεση αναφέρει ότι σε μερικές χώρες -μεταξύ των οποίων η Ελλάδα- έχει ήδη εμφανισθεί αντίσταση και στις πολυμιξίνες, «με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες», όπως υπογραμμίζεται.

Μεταξύ άλλων, η έκθεση επισημαίνει ότι στην Ελλάδα, καθώς επίσης και στη Βουλγαρία και στην Τουρκία, προβλέπεται να αυξηθεί η αντίσταση του βακτηρίου ψευδομονάς η αεριογόνος (Pseudomonas aeruginosa) απέναντι στα ισχυρά αντιβιοτικά carbapenem.

Τεράστια και η οικονομική επιβάρυνση

Όσον αφορά την οικονομική επιβάρυνση των συστημάτων υγείας λόγω της αντιμικροβιακής ανθεκτικότητας, ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι το υψηλότερο ετήσιο κόστος θα το έχει η Ιταλία με 662.000 δολάρια ανά 100.000 κατοίκους, ενώ πολύ υψηλό εκτιμάται και το κόστος για την Ελλάδα, κοντά στα 600.000 δολάρια/100.000 άτομα κάθε χρόνο.

Τι μέτρα προτείνονται;

Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι, με τη λήψη των κατάλληλων μέτρων, όπως ο περιορισμός στην αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών και ο τακτικός και σωστός καθαρισμός των χεριών, η Ελλάδα μπορεί να σώσει 1.207 ζωές ετησίως τα επόμενα χρόνια. Τόσο απλό!