Η μέτρηση της α-φετοπρωτεΐνης (ή α-εμβρυικής σφαιρίνης, AFP) ως καρκινικού δείκτη, χρησιμοποιείται κυρίως στον έλεγχο του καρκίνου των όρχεων, σε καρκίνους των ωοθηκών και σε ηπατοκυτταρικά καρκινώματα.
Η α-φετοπρωτεΐνη, είναι μια γλυκοπρωτεΐνη που μοιάζει με την αλβουμίνη, έχει μοριακό βάρος 70.000 daltons και σχηματίζεται φυσιολογικά από τον εμβρυικό σάκο και από τον εμβρυϊκό γαστρεντερικό σωλήνα καθώς και από διάφορους καρκινικούς ιστούς όπως το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, το ηπατοβλάστωμα και τα μη-σεμινώματα των γεννητικών κυττάρων των ωοθηκών και των όρχεων. Οι περισσότερες μελέτες αναφέρουν αυξημένες συγκεντρώσεις AFP στο 70% των ασθενών με ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα και στο 50% έως 70% των ασθενών με μη-σεμινωματώδεις όγκους των όρχεων. Δεν έχει δειχθεί μέχρι τώρα συσχέτιση μεταξύ της συγκέντρωσης της AFP και του μεγέθους του όγκου, του σταδίου ή του βαθμού κακοήθειας.
Αυξημένες συγκεντρώσεις AFP έχουν επίσης βρεθεί σε ασθενείς με καλοήθη ηπατική νόσο (ιογενής ηπατίτιδα, κίρρωση), σε όγκους του γαστρεντερικού σωλήνα και στην αταξία τελαγγειεκτασία.
Η α-Φετοπρωτεΐνη είναι αυξημένη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Η μέτρηση της α-Φετοπρωτεΐνης χρησιμοποιείται κυρίως για τον έλεγχο ύπαρξης βλαβών του νευρικού σωλήνα στο έμβρυο, όπως είναι η δισχιδής ράχη και η ανεγκεφαλία. Η εξέταση, που γίνετε μεταξύ 15ης και 20ης εβδομάδες της εγκυμοσύνης, δεν είναι απολύτως διαγνωστική για την ύπαρξη γενετικών ανωμαλιών. Ωστόσο, εάν η α-φετοπρωτεΐνη είναι ασυνήθιστα υψηλή, πρόσθετες εξετάσεις συμπεριλαμβανομένων του υπερήχου και του ελέγχου του αμνιακού υγρού για AFP, είναι απαραίτητες. Πλέον, η εξέταση για την α-φετοπρωτεΐνη γίνεται σε συνδυασμό με τη μέτρηση της ελεύθερης οιστριόλης και της χοριακής γοναδοτροπίνης. Ο συνδυασμός των 3 εξετάσεων είναι γνωστός ως «τριπλό τεστ» ή «άλφα τεστ». Η μέτρηση των τριών αυτών μορίων παρέχει πληροφορίες για ανωμαλίες του νευρικού σωλήνα, την τρισωμία 18 και την τρισωμία 21 (σύνδρομο Down). Η ακριβής εμβρυϊκή ηλικία είναι απαραίτητη για το ακριβές αποτέλεσμα της εξέτασης, επειδή τα επίπεδα των μετρούμενων παραγόντων διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία κύησης. Η πιο ακριβής μέθοδος για την εκτίμηση της ηλικίας κύησης είναι το υπερηχογράφημα και μόνο αν δεν είναι διαθέσιμο, για τον υπολογισμό της ηλικίας κύησης χρησιμοποιείται η τελευταία έμμηνος ρύση.
Τι σημαίνουν οι Παθολογικές Τιμές;
- Αύξηση: Χολική κίρρωση, πολύδυμη κύηση, εμβρυϊκή δυσχέρεια, έλλειμμα του εμβρυικού νευρικού σωλήνα, καρκίνος μαστού, καρκίνος παχέος εντέρου, καρκίνος στομάχου, καρκίνος ήπατος, ηπατίτιδα, καρκίνος πνεύμονα, καρκίνος παγκρέατος, καρκίνος νεφρού, καρκίνος όρχεων.
- Μείωση: Σύνδρομο Down, εμβρυικός θάνατος.
Σημαντική Σημείωση
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων αποτελούν την σημαντικότερη παράμετρο για τη διάγνωση και την παρακολούθηση όλων των παθολογικών καταστάσεων. Το 70-80% των διαγνωστικών αποφάσεων βασίζεται στις εργαστηριακές εξετάσεις. Η ορθή ερμηνεία των εργαστηριακών αποτελεσμάτων επιτρέπει στον γιατρό να διακρίνει την "υγεία" από τη "νόσο".
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων δεν πρέπει να ερμηνεύονται ως το αριθμητικό αποτέλεσμα μιας μεμονωμένης ανάλυσης. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, τα κλινικά ευρήματα και τα αποτελέσματα άλλων εργαστηριακών εξετάσεων και πληροφοριών. Ο προσωπικός σας γιατρός μπορεί να εξηγήσει τη σημασία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων σας.
Στη Διαγνωστική Αθηνών απαντάμε σε κάθε σας απορία σχετικά με τις εξετάσεις που κάνετε στο εργαστήριο μας και επικοινωνούμε με τον γιατρό σας προκειμένου να έχετε την καλύτερη δυνατή ιατρική φροντίδα.
