Ο έλεγχος των ΝΚ κύττάρων χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση διαφόρων παθολογικών καταστάσεων όπως λοίμωξη από HIV, πρωτοπαθείς ανοσολογικές ανεπάρκειες με βλάβη των ΝΚ κυττάρων, λεμφοκυττάρωση ΝΚ κυττάρων, μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων, αποκατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος μετά από μεταμόσχευση μυελού των οστών ή αιμοποιητικών κυττάρων και αξιολόγηση των ΝΚ κυττάρων σε νεοπλασίες.
Τα κύτταρα φυσικοί φονείς (Natural Killers, ΝΚ) προέρχονται από τα αρχέγονα πολυδύναμα αιμοποιητικά κύτταρα αλλά αναπτύσσονται ανεξάρτητα από τον θύμο αδένα. Αποτελούν ένα σημαντικό υποσύνολο λεμφοκυττάρων (περίπου 10 - 15% των μονοπύρηνων κυττάρων του αίματος) και είναι τμήμα του έμφυτου ανοσοποιητικού συστήματος, δεδομένου ότι αυτά τα κύτταρα δεν αναδιατάσσουν το DNA τους για την απόκτηση ειδικότητας. Τα ΝΚ κύτταρα εξυπηρετούν σημαντικό ρόλο στην άμυνα του ξενιστή έναντι των ιογενών λοιμώξεων όπως επίσης και για την επιτήρηση έναντι της δημιουργίας όγκων. Αποτελούν επίσης συστατικό της επίκτητης ανοσοαπόκρισης μέσω της παραγωγής κυτοκινών.
Τα κύτταρα ΝΚ προσδιορίζονται από την έκφραση διαφόρων υποδοχέων στην κυτταρική τους επιφάνεια και δεν αποτελούν ένα ομοιογενή πληθυσμό. Σε γενικές γραμμές, ο πιο κοινός συνδυασμός δεικτών επιφάνειας που χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει την πλειοψηφία των κυττάρων ΝΚ είναι η απουσία του CD3 (CD3-), μαζί με την έκφραση του CD56 και του CD16 (CD56+ CD16+). Ωστόσο, δεν εκφράζουν όλα τα κύτταρα ΝΚ τους δείκτες CD56 και CD16 ομοιόμορφα και ως εκ τούτου, μπορεί να διαιρεθούν σε υποκατηγορίες (υποπληθυσμούς) με βάση την έκφραση αυτών των δυο μορίων. Τα CD16+ CD56 +/- που είναι και CD3-, αναφέρονται ως κυτταροτοξικά ΝΚ κύτταρα, ενώ τα CD56+ CD16- ΝΚ κύτταρα ονομάζονται ρυθμιστικά ΝΚ κύτταρα και είναι κύτταρα που εκκρίνουν κυτοκίνες. Ως εκ τούτου, η κυτταροτοξικότητα και η παραγωγή κυτοκινών είναι οι κύριες λειτουργίες των κυττάρων ΝΚ. Η κυτταροτοξικότητα μπορεί να υποδιαιρεθεί σε φυσική κυτταροτοξικότητα που κατευθύνεται σε μεγάλο βαθμό προς μολυσμένα με ιούς κύτταρα ή καρκινικά κύτταρα με απουσία προηγούμενης διέγερσης ή ανοσοποίησης και κυτταρική κυτταροτοξικότητα εξαρτώμενη από αντισώματα (ADCC) που κατευθύνεται έναντι καλυμμένων με αντισώματα στόχων.
Οι ελλείψεις των ΝΚ κυττάρων μπορεί να είναι τμήμα ενός μεγαλύτερου ανοσολογικού συνδρόμου ή μιας μεμονωμένης ανεπάρκειας που επηρεάζουν τη λειτουργία ή τον αριθμό των ΝΚ κυττάρων.
Οι μεμονωμένες ελλείψεις των ΝΚ κυττάρων περιλαμβάνουν την απόλυτη ανεπάρκεια των ΝΚ κυττάρων (ANKD), την κλασική ανεπάρκεια των ΝΚ κυττάρων (CNKD) καθώς και τη λειτουργική ανεπάρκεια των ΝΚ κυττάρων (FNKD). Δυσλειτουργία των ΝΚ κυττάρων έχει αναφερθεί σε συστηματική νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα και στο σύνδρομο ενεργοποίησης των μακροφάγων. Υπάρχουν επίσης νεότερες μελέτες για το ρόλο των ΝΚ κυττάρων στις αλλεργίες και σε αυτοάνοσες νόσους. Οι ασθενείς με HIV-1 δείχνουν βαθμιαία απώλεια των ΝΚ κυττάρων που συσχετίζεται με την εξέλιξη της νόσου. Τα κύτταρα ΝΚ διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση των ιογενών λοιμώξεων και η ανεπάρκεια τους προδιαθέτει για ευαισθησία με λοιμώξεις από τον ιό του έρπητα. Η λεμφοκυττάρωση από ΝΚ κύτταρα παρατηρείται σε ΝΚ νεοπλασίες, εξωλεμφαδενικό ΝΚ λέμφωμα, επιθετική λευχαιμία από ΝΚ κύτταρα και βλαστικό λέμφωμα από ΝΚ κύτταρα.
Σημαντική Σημείωση
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων αποτελούν την σημαντικότερη παράμετρο για τη διάγνωση και την παρακολούθηση όλων των παθολογικών καταστάσεων. Το 70-80% των διαγνωστικών αποφάσεων βασίζεται στις εργαστηριακές εξετάσεις. Η ορθή ερμηνεία των εργαστηριακών αποτελεσμάτων επιτρέπει στον γιατρό να διακρίνει την "υγεία" από τη "νόσο".
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων δεν πρέπει να ερμηνεύονται ως το αριθμητικό αποτέλεσμα μιας μεμονωμένης ανάλυσης. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, τα κλινικά ευρήματα και τα αποτελέσματα άλλων εργαστηριακών εξετάσεων και πληροφοριών. Ο προσωπικός σας γιατρός μπορεί να εξηγήσει τη σημασία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων σας.
Στη Διαγνωστική Αθηνών απαντάμε σε κάθε σας απορία σχετικά με τις εξετάσεις που κάνετε στο εργαστήριο μας και επικοινωνούμε με τον γιατρό σας προκειμένου να έχετε την καλύτερη δυνατή ιατρική φροντίδα.
