Το Καίσιο είναι ένα φυσικό στοιχείο που βρίσκεται σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία σε βράχους, στο χώμα και τη σκόνη. Το Καίσιο που υπάρχει στο φυσικό περιβάλλον δεν είναι ραδιενεργό και αναφέρεται ως σταθερό Καίσιο (133Cs). Οι πυρηνικές εκρήξεις και η διάσπαση του Ουρανίου μπορεί να δημιουργήσουν δύο ραδιενεργές μορφές Καισίου, το 134Cs και 137Cs. Και τα δύο ισότοπα διασπώνται προς μη-ραδιενεργά στοιχεία. Τα 134Cs και 137Cs παράγουν βήτα σωματίδια καθώς διασπώνται. Χρειάζονται περίπου 2 χρόνια για να μειωθεί στο μισό η ακτινοβολία που εκπέμπει το 134Cs και περίπου 30 χρόνια για το 137Cs (το χρονικό αυτό διάστημα ονομάζεται χρόνος ημιζωής).
Η έκθεση στο σταθερό ή το ραδιενεργό Καίσιο προκύπτει από την κατάποση μολυσμένων τροφίμων ή πόσιμου νερού ή με την αναπνοή μολυσμένου αέρα. Υψηλά επίπεδα ραδιενεργού Καισίου πάνω ή κοντά στο ανθρώπινο σώμα μπορεί να προκαλέσουν ναυτία, έμετο, διάρροια, αιμορραγία, κώμα, ακόμα και θάνατο. Αυτό μπορεί να συμβεί μετά από πυρηνικά ατυχήματα ή έκρηξη ατομικής βόμβας.
Πώς εισέρχεται το Καίσιο στο περιβάλλον;
- Το Καίσιο στον αέρα μπορεί να ταξιδέψει μεγάλες αποστάσεις πριν επικαθήσει στο έδαφος ή το νερό.
- Οι περισσότερες ενώσεις Καισίου διαλύονται στο νερό.
- Στα υγρά εδάφη, οι περισσότερες ενώσεις Καισίου είναι πολύ διαλυτές.
- Το Καίσιο συνδέεται ισχυρά με υγρά εδάφη και δεν ταξιδεύει πολύ κάτω από την επιφάνεια του εδάφους.
- Η ραδιενεργός διάσπαση είναι ένας τρόπος μείωσης της ποσότητας του 134Cs και 137Cs στο περιβάλλον.
Πώς εκτίθεται κάποιος στο Καίσιο;
- Μπορεί κάποιος να εκτεθεί σε χαμηλά επίπεδα σταθερού ή ραδιενεργό Καισίου με την αναπνοή, την κατανάλωση τροφίμων ή πόσιμου νερού που περιέχουν Καίσιο.
- Τα τρόφιμα και το πόσιμο νερό είναι οι μεγαλύτερες πηγές έκθεσης σε Καίσιο.
- Μπορεί κάποιος να εκτεθεί σε ραδιενεργό Καίσιο αν καταναλώσει τρόφιμα που καλλιεργήθηκαν σε μολυσμένο έδαφος ή αν έρθει κοντά σε μια πηγή ραδιενεργού Καισίου.
- Οι εργαζόμενοι σε βιομηχανίες που επεξεργάζονται ή χρησιμοποιούν Καίσιο ή ενώσεις του Καισίου.
- Οι άνθρωποι που ζουν κοντά σε χώρους διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων που περιέχουν Καίσιο.
Πώς μπορεί το Καίσιο να επηρεάσει την υγεία;
Οι ενώσεις του μη ραδιενεργού Καισίου είναι μόνο ελαφρώς τοξικές και δεν αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για το περιβάλλον. Επειδή κατά τις βιοχημικές διεργασίες μπορεί να υποκατασταθεί το Κάλιο με το Καίσιο, η περίσσεια Καισίου μπορεί να οδηγήσει σε υποκαλιαιμία, αρρυθμία και οξεία καρδιακή ανακοπή, όμως τέτοιες ποσότητες κανονικά δεν συναντώνται σε φυσιολογικές καταστάσεις. Ο γενικός πληθυσμός είναι εξαιρετικά απίθανο ότι μπορεί να εκτεθεί σε τόσο υψηλά ποσά σταθερού Καισίου που να προκαλέσουν βλάβες στην υγεία του. Σε πειραματόζωα που δόθηκαν πολύ μεγάλες ποσότητες ενώσεων Καισίου, παρουσίασαν αλλαγές στη συμπεριφορά τους.
Η έκθεση σε μεγάλες ποσότητες ραδιενεργού Καισίου μπορεί να βλάψει τα κύτταρα εξαιτίας της ακτινοβολίας. Μπορεί επίσης να προκληθεί οξύ σύνδρομο ακτινοβολίας, το οποίο περιλαμβάνει ναυτία, έμετο, διάρροια, αιμορραγία, κώμα, ακόμα και θάνατο σε περιπτώσεις πολύ υψηλής έκθεσης.
Επειδή το Καίσιο βρίσκεται φυσικά στο περιβάλλον, δεν μπορούμε να αποφύγουμε την έκθεση σε αυτό.
Πώς μπορεί κάποιος να διαπιστώσει αν έχει εκτεθεί στο Καίσιο;
Υπάρχουν δύο τύποι εξετάσεων. Ο ένας είναι να ελεγχθεί αν υπάρχει έκθεση σε μεγάλες δόσεις ακτινοβολίας και ο άλλος είναι να ελεγχθεί αν υπάρχει (και πόσο) Καίσιο μέσα στο σώμα. Ο πρώτος τύπος εξέτασης αναζητά αλλαγές στα κύτταρα του αίματος ή στα χρωμοσώματα χωρίς όμως να μπορεί να προσδιοριστεί αν η ακτινοβολία προέρχεται από το Καίσιο. Ο δεύτερος τύπος εξετάσεων περιλαμβάνει αναλύσεις αίματος, κοπράνων, ούρων, σιέλου.
Μπορούμε να μετρήσουμε τα επίπεδα του Καισίου στο αίμα και στα περισσότερα βιολογικά υλικά.
Ο προσδιορισμός των μετάλλων γίνεται με την μέθοδο ICP-MS (Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry, Φασματομετρία Μάζας σε Επαγωγικά Συζευγμένο Πλάσμα Αργού), μιας μεθόδου που παρέχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης ανίχνευσης πολλών μετάλλων. Η ευαισθησία και η ακρίβεια της είναι σημαντικά καλύτερη σε σύγκριση με τη συμβατική μέθοδο της ατομικής απορρόφησης, έχοντας την ικανότητα να μετράει μέταλλα σε συγκεντρώσεις μέχρι 1 στα 1015 (1 στα 1 τετράκις εκατομμύρια, ppq)!
Σημαντική Σημείωση
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων αποτελούν την σημαντικότερη παράμετρο για τη διάγνωση και την παρακολούθηση όλων των παθολογικών καταστάσεων. Το 70-80% των διαγνωστικών αποφάσεων βασίζεται στις εργαστηριακές εξετάσεις. Η ορθή ερμηνεία των εργαστηριακών αποτελεσμάτων επιτρέπει στον γιατρό να διακρίνει την "υγεία" από τη "νόσο".
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων δεν πρέπει να ερμηνεύονται ως το αριθμητικό αποτέλεσμα μιας μεμονωμένης ανάλυσης. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, τα κλινικά ευρήματα και τα αποτελέσματα άλλων εργαστηριακών εξετάσεων και πληροφοριών. Ο προσωπικός σας γιατρός μπορεί να εξηγήσει τη σημασία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων σας.
Στη Διαγνωστική Αθηνών απαντάμε σε κάθε σας απορία σχετικά με τις εξετάσεις που κάνετε στο εργαστήριο μας και επικοινωνούμε με τον γιατρό σας προκειμένου να έχετε την καλύτερη δυνατή ιατρική φροντίδα.
