Ο Κασσίτερος είναι ένα φυσικό στοιχείο που βρίσκεται στον φλοιό της γης. Είναι ένα μαλακό, λευκό-ασημί μέταλλο που δεν διαλύεται στο νερό. Βρίσκεται στον ορείχαλκο, στον χαλκό και ορισμένα άλλα μεταλλεύματα. O Κασσίτερος χρησιμοποιείται ως επίστρωση σε δοχεία για τρόφιμα και ποτά. Ο Κασσίτερος μπορεί να συνδυαστεί με άλλα χημικά στοιχεία (όπως το Χλώριο, το Θείο ή το Οξυγόνο) για να σχηματίσει ενώσεις. Οι ενώσεις αυτές χρησιμοποιούνται σε οδοντόκρεμες, αρώματα, σαπούνια, πρόσθετα τροφίμων και χρωστικές ουσίες. Ο Κασσίτερος συνδυάζεται επίσης με άνθρακα για να σχηματίσει τις οργανοκασσιτερικές ενώσεις. Οι ενώσεις αυτές χρησιμοποιούνται στην κατασκευή πλαστικών, συσκευασιών τροφίμων, πλαστικών σωλήνων, φυτοφαρμάκων, χρωμάτων και παρασιτοκτόνων. Ο Κασσίτερος και οι ανόργανες και οργανικές ενώσεις του μπορεί να βρεθούν στον αέρα, το νερό και το έδαφος, κοντά σε μέρη όπου υπάρχει φυσικά σε πετρώματα ή όπου εξορύσσεται ή χρησιμοποιείται.
Η κύρια οδός έκθεσης στον Κασσίτερο και στις ενώσεις του, είναι με την κατανάλωση τροφίμων που έχουν επιμολυνθεί. Η κατάποση μεγάλων ποσοτήτων ανόργανων ενώσεων Κασσιτέρου μπορεί να προκαλέσει στομαχόπονο, αναιμία και προβλήματα στο ήπαρ και τα νεφρά. Στους ανθρώπους που εκτίθενται για σύντομο χρονικό διάστημα σε ορισμένες οργανικές ενώσεις του Κασσιτέρου παρατηρείται ερεθισμός του δέρματος και των ματιών και νευρολογικά προβλήματα, ενώ η έκθεση σε πολύ υψηλές ποσότητες μπορεί να είναι θανατηφόρα.
Πώς εισέρχεται ο Κασσίτερος στο περιβάλλον;
- Ο Κασσίτερος απελευθερώνεται στο περιβάλλον τόσο από φυσικές διεργασίες όσο και από ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως είναι η εξόρυξη, η καύση άνθρακα και πετρελαίου καθώς και η παραγωγή και η χρήση των ενώσεων Κασσιτέρου. Τα μεταλλικά δοχεία που απορρίπτονται στο περιβάλλον θα σχηματίσουν γρήγορα ανόργανες ενώσεις του Κασσιτέρου.
- Ο ανόργανος Κασσίτερος δεν μπορεί να καταστραφεί στο περιβάλλον, μπορεί μόνο να αλλάξει μορφή. Οι οργανικές ενώσεις του Κασσίτερου μπορεί να διασπαστούν σε ανόργανες ενώσεις του από το φως του ήλιου και τα βακτήρια.
- Στην ατμόσφαιρα, ο Κασσίτερος υπάρχει ως αέριο και ως αναθυμιάσεις και επικάθεται σε σωματίδια σκόνης. Τα σωματίδια που περιέχουν Κασσίτερο μπορούν να μεταφερθούν με τον άνεμο και από τη βροχή ή το χιόνι.
- Ο ανόργανος Κασσίτερος επικάθεται στο έδαφος και τα ιζήματα στο νερό. Μερικές ανόργανες ενώσεις του Κασσιτέρου διαλύονται στο νερό.
- Οι οργανικές ενώσεις Κασσίτερου παραμένουν στα ιζήματα του εδάφους και στα σωματίδια στο νερό.
- Ο χρόνος που κάθε οργανική ένωση του Κασσιτέρου παραμένει στο νερό και το έδαφος διαφέρει. Στο νερό, μπορεί να κυμαίνεται από ημέρες έως εβδομάδες και στο έδαφος μπορεί να είναι χρόνια.
- Οι οργανικές ενώσεις του Κασσίτερου μπορούν να συσσωρευτούν στα ψάρια και άλλους ζωικούς οργανισμούς και στα φυτά.
Πώς εκτίθεται κάποιος στον Κασσίτερο;
- Με την κατανάλωση τροφίμων ή υγρών από μεταλλικά δοχεία με επένδυση από Κασσίτερο (σήμερα περισσότερο από το 90% των επενδυμένων με Κασσίτερο μεταλλικών δοχείων που χρησιμοποιούνται για τα τρόφιμα, προστατεύονται με βερνίκι).
- Με την αναπνοή του αέρα ή των σωματιδίων σκόνης που περιέχουν Κασσίτερο στο χώρο εργασίας ή κοντά σε τοποθεσίες επικίνδυνων αποβλήτων.
- Η έκθεση σε ορισμένες οργανοκασσιτερικές ενώσεις μπορεί να προκύψει από την κατανάλωση θαλασσινών από παράκτια ύδατα ή από την επαφή με τα προϊόντα οικιακής χρήσης που περιέχουν οργανοκασσιτερικές ενώσεις (δηλαδή, μερικά πλαστικά).
Πώς μπορεί ο Κασσίτερος να επηρεάσει την υγεία;
Τα μεταλλικά δοχεία δεν είναι πολύ τοξικά εξαιτίας της κακής απορρόφησης του Κασσίτερου από το γαστρεντερικό σωλήνα. Μελέτες σε ανθρώπους και πειραματόζωα δείχνουν ότι η κατάποση μεγάλων ποσοτήτων ανόργανων ενώσεων Κασσιτέρου μπορεί να προκαλέσουν στομαχόπονο, αναιμία και προβλήματα στο ήπαρ και τα νεφρά.
Η εισπνοή ή η κατάποση ή η επαφή με το δέρμα ορισμένων οργανοκασσιτερικών ενώσεων, μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να προκαλέσουν το θάνατο. Μερικές οργανοκασσιτερικές ενώσεις, έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν το ανοσοποιητικό και αναπαραγωγικό σύστημα σε πειραματόζωα.
Ανόργανες ή οργανικές ενώσεις κασσιτέρου μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό του δέρματος και των ματιών κατά την επαφή.
Ο Κασσίτερος δεν έχει κανένα γνωστό βιολογικό ρόλο στους ζωντανούς οργανισμούς. Δεν απορροφάται εύκολα από τα ζώα και τον άνθρωπο. Ναυτία, έμετος και διάρροια έχουν αναφερθεί μετά τη λήψη κονσερβοποιημένων τροφίμων που περιέχουν 200 mg / kg Κασσίτερου. Μια μελέτη έδειξε ότι το 99.5% των ελεγχόμενων δοχείων για τρόφιμα περιέχουν Κασσίτερο σε ποσότητα κάτω από αυτό το επίπεδο. Ωστόσο, δοχεία τα οποία δεν έχουν περαστεί με ειδικό βερνίκι (λάκα) που περιέχουν τρόφιμα με χαμηλό pH (για παράδειγμα φρούτα και λαχανικά τουρσί) μπορεί να περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις Κασσίτερου.
Τα τοξικά αποτελέσματα των ενώσεων Κασσιτέρου βασίζονται στην παρεμβολή στο μεταβολισμό του Σιδήρου και του Χαλκού. Για παράδειγμα, επηρεάζει την αίμη και το κυτόχρωμα Ρ450 και μειώνει την αποτελεσματικότητά τους.
Πώς μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος έκθεσης στον Κασσίτερο;
- Επειδή ο Κασσίτερος βρίσκεται φυσικά στο περιβάλλον, δεν μπορούμε να αποφύγουμε την έκθεση.
- Μειώνοντας την κατανάλωση κονσερβοποιημένων προϊόντων και αποθηκεύοντας το αχρησιμοποίητο τμήμα των τροφών σε διαφορετικά δοχεία.
- Μειώνοντας την κατανάλωση θαλασσινών από νερά που ενδέχεται να έχουν μολυνθεί με οργανικές ενώσεις του Κασσίτερου και μειώνοντας την επαφή με προϊόντα οικιακής χρήσης που περιέχουν οργανοκασσιτερικές ενώσεις.
Πώς μπορεί κάποιος να διαπιστώσει αν έχει εκτεθεί στον Κασσίτερο;
Μπορούμε να μετρήσουμε τα επίπεδα του Κασσίτερου στο αίμα και στα περισσότερα βιολογικά υλικά.
Ο προσδιορισμός των μετάλλων γίνεται με την μέθοδο ICP-MS (Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry, Φασματομετρία Μάζας σε Επαγωγικά Συζευγμένο Πλάσμα Αργού), μιας μεθόδου που παρέχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης ανίχνευσης πολλών μετάλλων. Η ευαισθησία και η ακρίβεια της είναι σημαντικά καλύτερη σε σύγκριση με τη συμβατική μέθοδο της ατομικής απορρόφησης, έχοντας την ικανότητα να μετράει μέταλλα σε συγκεντρώσεις μέχρι 1 στα 1015 (1 στα 1 τετράκις εκατομμύρια, ppq)!
Σημαντική Σημείωση
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων αποτελούν την σημαντικότερη παράμετρο για τη διάγνωση και την παρακολούθηση όλων των παθολογικών καταστάσεων. Το 70-80% των διαγνωστικών αποφάσεων βασίζεται στις εργαστηριακές εξετάσεις. Η ορθή ερμηνεία των εργαστηριακών αποτελεσμάτων επιτρέπει στον γιατρό να διακρίνει την "υγεία" από τη "νόσο".
Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων δεν πρέπει να ερμηνεύονται ως το αριθμητικό αποτέλεσμα μιας μεμονωμένης ανάλυσης. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων πρέπει να ερμηνεύονται σε σχέση με το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, τα κλινικά ευρήματα και τα αποτελέσματα άλλων εργαστηριακών εξετάσεων και πληροφοριών. Ο προσωπικός σας γιατρός μπορεί να εξηγήσει τη σημασία των αποτελεσμάτων των εξετάσεων σας.
Στη Διαγνωστική Αθηνών απαντάμε σε κάθε σας απορία σχετικά με τις εξετάσεις που κάνετε στο εργαστήριο μας και επικοινωνούμε με τον γιατρό σας προκειμένου να έχετε την καλύτερη δυνατή ιατρική φροντίδα.
