Ο έλεγχος των IgM αντισωμάτων έναντι της Borrelia burgdorferi στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) χρησιμοποιείται κυρίως για την εκτίμηση ύποπτων περιπτώσεων πρώιμης νευρομπορρελίωσης, η οποία συνιστά την προσβολή του κεντρικού νευρικού συστήματος από τη νόσο Lyme. Έχει ιδιαίτερη διαγνωστική αξία στα αρχικά στάδια της διήθησης του νευρικού συστήματος, κυρίως εντός των πρώτων εβδομάδων από τη μόλυνση, όταν τα IgM αντισώματα ανιχνεύονται πριν από την ορομετατροπή σε IgG. Η ανίχνευση των ειδικών IgM στο ΕΝΥ τεκμηριώνει ενεργή ανοσολογική απόκριση έναντι της Borrelia εντός του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Μετά από δήγμα μολυσμένου κρότωνα του γένους Ixodes, το βακτήριο Borrelia burgdorferi μπορεί να διασπαρεί αιματογενώς και να διεισδύσει στο κεντρικό νευρικό σύστημα, προκαλώντας φλεγμονή των μηνίγγων, των κρανιακών νεύρων ή των ριζών του νωτιαίου μυελού. Ως μέρος της άμυνας του οργανισμού, τα Β λεμφοκύτταρα στον ενδορραχιαίο χώρο (ενδοθηκικά), παράγουν ειδικά αντισώματα κατά του παθογόνου. Τα IgM αντισώματα είναι η πρώτη τάξη αντισωμάτων που παράγεται μετά την έκθεση και συνήθως υποδηλώνουν πρόσφατη ή ενεργή λοίμωξη. Η παρουσία τους στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό, υποστηρίζει ισχυρά τη διάγνωση οξείας ή υποξείας νευρομπορρελίωσης Lyme, ιδίως σε ασθενείς με συμπτώματα όπως κεφαλαλγία, αυχενική δυσκαμψία, ριζιτικό πόνο ή πάρεση κρανιακών νεύρων.
Αυξημένα επίπεδα ειδικών IgM αντισωμάτων έναντι της Borrelia burgdorferi στο ΕΝΥ υποδεικνύουν συνεχιζόμενη ανοσολογική αναγνώριση του παθογόνου εντός του κεντρικού νευρικού συστήματος. Αυτή η αύξηση παρατηρείται συνήθως εντός 2 έως 6 εβδομάδων μετά την αρχική μόλυνση. Η ερμηνεία τους πρέπει να γίνεται στο πλαίσιο της ενδορραχιαίας (ενδοθηκικής) σύνθεσης αντισωμάτων, με αξιολόγηση του δείκτη αντισωμάτων ή συγκριτική ανάλυση σε σχέση με τα επίπεδα τους στον ορό. Υψηλοί τίτλοι IgM στο ΕΝΥ χωρίς αντίστοιχη παρουσία στον ορό ενδέχεται να υποδηλώνουν τοπική παραγωγή, ενώ παρόμοια ευρήματα και στους δύο χώρους υποστηρίζουν συνδυασμένη συστηματική και ενδορραχιαία λοίμωξη. Επίμονη θετικότητα των IgM πέραν του πρώιμου σταδίου πρέπει να ερμηνεύεται προσεκτικά, καθώς μειώνεται η ειδικότητά τους.
Χαμηλά ή μη ανιχνεύσιμα επίπεδα IgM αντισωμάτων στο ΕΝΥ μπορεί να υποδηλώνουν είτε απουσία νευρομπορρελίωσης είτε στάδιο της λοίμωξης στο οποίο έχει ολοκληρωθεί η παραγωγή IgM και έχει ξεκινήσει η μετάβαση σε IgG. Ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα ενδέχεται να προκύψουν σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα ή σε εκείνα που έλαβαν έγκαιρα αντιβιοτική θεραπεία, η οποία μπορεί να καταστείλει την ανοσολογική απόκριση.
