Η πολλαπλή ενδοκρινική νεοπλασία τύπου 2Β (MEN 2B) είναι μια σπάνια γενετική διαταραχή που επηρεάζει πολλαπλούς ενδοκρινείς αδένες, οδηγώντας στην ανάπτυξη όγκων. Το MEN 2B είναι ένας από τους υποτύπους της πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 2 (MEN 2) και χαρακτηρίζεται κυρίως από την παρουσία συγκεκριμένων όγκων και διακριτικών φυσικών χαρακτηριστικών. Το MEN 2 χωρίζεται σε δύο υποτύπους: MEN 2A και MEN 2B. Ο επιπολασμός είναι 13-24 και 1-2 ανά εκατομμύριο άτομα σε MEN 2A και MEN 2B, αντίστοιχα. Το MEN 2B είναι η πιο επιθετική μορφή της νόσου και οι ασθενείς με αυτόν τον υποτύπο έχουν χειρότερη πρόγνωση από εκείνους με MEN 2A.
Ο γενετικός έλεγχος της πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας 2Β (MEN 2B) συμπεριλαμβάνεται στον Γενετικό Έλεγχο των Μονογονιδιακών Νοσημάτων της Διαγνωστικής Αθηνών μαζί με άλλα περίπου 100 κληρονομικά νοσήματα, μεταξύ των οποίων η κυστική ίνωση (71 μεταλλάξεις) και ο κληρονομικός καρκίνος του μαστού (γονίδια BRCA1 415 μεταλλάξεις & BRCA2 419 μεταλλάξεις).
Τα βασικά χαρακτηριστικά της πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας 2Β περιλαμβάνουν:
- Μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς (MTC): Το MTC είναι ένας τύπος καρκίνου του θυρεοειδούς που προέρχεται από τα παραθυλακιώδη κύτταρα C. Τα άτομα με MEN 2B αναπτύσσουν σχεδόν πάντα μυελοειδές καρκίνωμα του θυρεοειδούς.
- Φαιοχρωμοκύτωμα: Μερικά άτομα με MEN 2B μπορεί να αναπτύξουν όγκους που ονομάζονται φαιοχρωμοκυτώματα, οι οποίοι προέρχονται από τα επινεφρίδια. Αυτοί οι όγκοι μπορεί να προκαλέσουν υπερπαραγωγή αδρεναλίνης και νοραδρεναλίνης, οδηγώντας σε συμπτώματα όπως υπέρταση, αίσθημα παλμών και εφίδρωση.
- Νευρώματα: Το MEN 2B σχετίζεται με την ανάπτυξη νευρωμάτων, ιδιαίτερα των νευρωμάτων του βλεννογόνου. Πρόκειται για καλοήθεις όγκους που επηρεάζουν τους βλεννογόνους, ιδιαίτερα αυτούς των χειλιών, της γλώσσας και του γαστρεντερικού σωλήνα.
- Χαρακτηριστικά παρόμοια με σύνδρομο Marfan: Τα άτομα με MEN 2B συχνά εμφανίζουν «Μαρφανοειδή χαρακτηριστικά», όπως ψηλό ανάστημα, μακριά άκρα, υπερκινητικότητα των αρθρώσεων και στενό πρόσωπο.
- Γαγγλιονευρωμάτωση: Η γαγγλιονευρωμάτωση περιλαμβάνει την υπερανάπτυξη του νευρικού ιστού στο γαστρεντερικό σωλήνα, που οδηγεί σε συμπτώματα όπως δυσκοιλιότητα και διάρροια.
- Αυτοσωμική κυρίαρχη κληρονομικότητα: Το MEN 2B κληρονομείται με αυτοσωμικό κυρίαρχο τρόπο, που σημαίνει ότι ένα άτομο με μεταλλαγμένο γονίδιο έχει 50% πιθανότητα να περάσει τη μετάλλαξη σε κάθε απόγονό του.
- Γενετική βάση: Το MEN 2B σχετίζεται κυρίως με μεταλλάξεις στο πρωτοογκογονίδιο RET. Ο γενετικός έλεγχος μπορεί να εντοπίσει αυτές τις μεταλλάξεις και να επιβεβαιώσει τη διάγνωση.
Λόγω της επιθετικής φύσης του μυελοειδούς καρκινώματος του θυρεοειδούς, η έγκαιρη ανίχνευση μέσω γενετικού ελέγχου είναι ζωτικής σημασίας σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό MEN 2B ή συμπτώματα που υποδηλώνουν το σύνδρομο. Η προφυλακτική θυρεοειδεκτομή (αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα) συνιστάται συχνά σε άτομα με MEN 2B για την πρόληψη της ανάπτυξης MTC.
Η γενετική συμβουλευτική είναι απαραίτητη για τα άτομα με MEN 2B και τις οικογένειές τους για να κατανοήσουν τη γενετική βάση της πάθησης, να αξιολογήσουν τον κίνδυνο μεταβίβασής της στις μελλοντικές γενιές και να συζητήσουν τα διαθέσιμα προληπτικά μέτρα και τις θεραπευτικές επιλογές. Η τακτική παρακολούθηση και η έγκαιρη παρέμβαση μπορούν να βελτιώσουν τα αποτελέσματα για άτομα με MEN 2B.
Περισσότερες Πληροφορίες
Η ασθένεια οφείλεται στην παρουσία μεταλλάξεων στο γονίδιο RET, ένα πρωτο-ογκογονίδιο που κωδικοποιεί έναν υποδοχέα κινάσης τυροσίνης της οικογένειας των νευροτροφικών παραγόντων που προέρχονται από γλοία.
Η πιο κοινή μετάλλαξη που προκαλεί το MEN2B είναι η c.2753T>C (p.Met918Thr), η οποία μπορεί να συμβεί de novo ή να κληρονομηθεί. Αντιπροσωπεύει περίπου το 95% όλων των αναφερόμενων περιπτώσεων MEN2B. Πειραματικές μελέτες έχουν δείξει ότι αυτή η μετάλλαξη έχει ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση της πρωτεΐνης και τον ογκογόνο μετασχηματισμό της, οδηγώντας σε αυξημένη ικανότητα για κυτταρικό μετασχηματισμό και διαφοροποίηση.
Η παραλλαγή c.1900T>G (C634R) είναι μια από τις πιο κοινές παραλλαγές στο MEN2A. Σύμφωνα με την ταξινόμηση της Αμερικανικής Ένωσης Θυρεοειδούς (ATA) αυτή η μετάλλαξη ταξινομείται ως υψηλού κινδύνου ή επιθετική παραλλαγή. Οποιαδήποτε παθογόνος μετάλλαξη στο κωδικόνιο 634 (c.1900T>G, c.1901G>A) συνεπάγεται αυξημένη επίπτωση φαιοχρωμοκυτωμάτων και υπερπαραθυρεοειδισμού.
Ο γενετικός έλεγχος της πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας 2Β αναλύει τις 16 πιο συχνές παθογόνες μεταλλάξεις του γονιδίου RET.
Με την συγκεκριμένη τεχνική που χρησιμοποιείται στην γενετική ανάλυση, αναλύονται μόνον οι συγκεκριμένες μεταλλάξεις των γονιδίων που αναφέρονται και που βιβλιογραφικά είναι οι σημαντικότερες και οι πιο συχνές. Όμως θα πρέπει να σημειωθεί, ότι είναι πιθανόν να υπάρχουν και άλλες γονιδιακές ή χρωμοσωμικές μεταλλάξεις στα προς έλεγχο γονίδια και που δεν είναι δυνατόν να εντοπισθούν με την συγκεκριμένη μέθοδο. Για αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν διαφορετικές τεχνικές ανάλυσης όπως π.χ. η αλληλούχιση επόμενης γενιάς (NGS).
