Η ψωρίαση είναι μια χρόνια αυτοάνοση πάθηση του δέρματος που χαρακτηρίζεται από την ταχεία συσσώρευση κυττάρων του δέρματος, δημιουργώντας ερυθρές, φολιδωτές πλάκες. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τις αρθρώσεις, οδηγώντας σε ψωριασική αρθρίτιδα. Η θεραπεία περιλαμβάνει τοπικά φάρμακα, φωτοθεραπεία, συστηματικά φάρμακα και βιολογικούς παράγοντες για τη διαχείριση των συμπτωμάτων και τον έλεγχο της φλεγμονής. Η εκτίμηση του Πολυγονιδιακού Δείκτη Κινδύνου για τη ψωρίαση βασίζεται στην εξέταση 54 γονιδιακών πολυμορφισμών.
Ο γενετικός έλεγχος για τη ψωρίαση περιλαμβάνεται μαζί με 12 ακόμα νοσήματα στον Γενετικό Έλεγχο των Νοσημάτων του Ανοσοποιητικού, Πολυγονιδιακός Δείκτης Κινδύνου καθώς και στον Γενετικό Έλεγχο των Νοσημάτων των Αισθητηρίων και του Δέρματος, Πολυγονιδιακός Δείκτης Κινδύνου μαζί με 12 ακόμα νοσήματα.
Αιτίες και μη γενετικοί παράγοντες κινδύνου
Τα νέα κύτταρα του δέρματος που δημιουργούνται από τον οργανισμό ανεβαίνουν από τα βαθιά στρώματα του δέρματος στα πιο επιφανειακά στρώματα όπου αποβάλλονται τα παλαιότερα κύτταρα. Αυτή η διαδικασία, που συμβαίνει σε φυσιολογικές συνθήκες σε 4 εβδομάδες το πολύ, στην ψωρίαση επιταχύνεται σε 3-7 ημέρες, έτσι ώστε τα ανώριμα κύτταρα να συσσωρεύονται στις επιφανειακές στοιβάδες του δέρματος προκαλώντας τα σχετικά συμπτώματα.
Το ανοσοποιητικό σύστημα φαίνεται να είναι υπεύθυνο για αυτόν τον επιταχυνόμενο κύκλο, καθώς κατευθύνει την απόκρισή του ενάντια στα υγιή κύτταρα του δέρματος, τα οποία προκαλούν την παραγωγή υγιών κυττάρων του δέρματος με ταχύτερο ρυθμό. Η ακριβής αιτία αυτής της ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος είναι άγνωστη, ωστόσο, εκτός από τη γενετική συνεισφορά, έχουν περιγραφεί αρκετοί παράγοντες ενεργοποίησης ή κινδύνου που προκαλούν τα ξεσπάσματα της ψωρίασης:
- Δερματικές βλάβες, κοψίματα, γρατσουνιές, τσιμπήματα εντόμων, ηλιακά εγκαύματα
- Δερματικές λοιμώξεις, λοιμώξεις του αναπνευστικού, ωτίτιδα, βρογχίτιδα ή λοιμώξεις του φάρυγγα ειδικά λόγω στρεπτόκοκκου
- Ο καιρός, ιδιαίτερα το κρύο και η ξηρασία
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Κάπνισμα και παθητική έκθεση στον καπνό του τσιγάρου
- Στρες
- Ορμονικές αλλαγές, ιδιαίτερα στις γυναίκες, κατά την εφηβεία και την εμμηνόπαυση
- Ορισμένα φάρμακα: λίθιο, ανθελονοσιακά (χλωροκίνη), αντιυπερτασικά (εναλαπρίλη, προπρανολόλη), αντιαρρυθμικά (κινιδίνη), αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ιβουπροφαίνη, ινδομεθακίνη). Επίσης απότομη διακοπή των από του στόματος ή συστηματικώς χοτηγούμενων κορτικοστεροειδών
- Ταυτόχρονη παρουσία άλλων διαταραχών του ανοσοποιητικού
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως μεταξύ 15 και 35 ετών, αν και μπορεί επίσης να επηρεάσουν παιδιά και ηλικιωμένους. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ψωρίασης, όπως η ψωρίαση κατά πλάκας που είναι η πιο κοινή που επηρεάζει κυρίως το δέρμα, η ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής, η ψωρίαση των νυχιών, η σταγονοειδής ψωρίαση που μερικές φορές προκαλείται μετά από λοιμώξεις του φάρυγγα από στρεπτόκοκκο, η αντίστροφη ψωρίαση που επηρεάζει κυρίως τις βουβωνικές πτυχές, τους γλουτούς και το στήθος, η φλυκταινώδη ψωρίαση και η ερυθροδερμική ψωρίαση. Επιπλέον, υπάρχει μια άλλη οντότητα που σχετίζεται με την ψωρίαση που επηρεάζει τις αρθρώσεις γνωστή ως ψωριασική αρθρίτιδα.
Οι περισσότεροι τύποι ψωρίασης έχουν κύκλους, με εξάρσεις που διαρκούν εβδομάδες ή μήνες και στη συνέχεια υποχωρούν. Τα σημεία και τα συμπτώματα που μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά μεταξύ των πιο κοινών ανάλογα με τον τύπο περιλαμβάνουν:
- Κοκκινωπά "μπαλώματα" δέρματος καλυμμένα με παχιά, ασημί λέπια
- Μικρές φολιδωτές κηλίδες
- Ξηρό, σκασμένο δέρμα που μπορεί να αιμορραγεί ή να υπάρχει φαγούρα
- Κνησμός, κάψιμο ή ερεθισμός
- Νύχια με πάχυνση ή αυλακώσεις
- Πρησμένες και δύσκαμπτες αρθρώσεις
Οι περιοχές που επηρεάζονται συχνότερα είναι το κάτω μέρος της πλάτης, οι αγκώνες, τα γόνατα, τα πόδια, τα πέλματα των ποδιών, το τριχωτό της κεφαλής, το πρόσωπο και οι παλάμες των χεριών.
Πρόληψη
Αν και τα αίτια που προκαλούν τις εξάρσεις ψωρίασης είναι άγνωστα, μπορούν να ληφθούν ορισμένα μέτρα για τη μείωση των συμπτωμάτων ή ακόμη και των εστιών:
- Διατηρήστε το δέρμα ενυδατωμένο χρησιμοποιώντας κατά προτίμηση παχιές κρέμες και λοσιόν ή τοπικά για το τριχωτό της κεφαλής. Για να βοηθήσετε να απομακρυνθούν τα λέπια, απλώστε πάνω τους κρέμα και στη συνέχεια καλύψτε την περιοχή με πλαστικό ή άλλο αδιαπέραστο υλικό. Αφήστε το για μερικές ώρες και μετά αφαιρέστε το. Μια άλλη εναλλακτική είναι να χρησιμοποιήσετε υγραντήρες στο σπίτι.
- Διατηρήστε την υγιεινή του δέρματος για να αντιμετωπίσετε την ανάπτυξη δερματικών λοιμώξεων.
- Αποφύγετε όσο το δυνατόν περισσότερο τον ξηρό και κρύο καιρό.
- Διατηρήστε ένα υγιές βάρος κάνοντας τακτική σωματική άσκηση και διατηρώντας μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά.
- Σταματήστε το κάπνισμα και αποφύγετε χώρους γεμάτους καπνό.
- Αποφύγετε το στρες.
- Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ.
- Περιορισμός της έκθεσης του δέρματος στο ηλιακό φως.
Είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να εντοπιστούν οι παράγοντες που πυροδοτούν τις εξάρσεις ψωρίασης για να μπορέσουν να αποφευχθούν.
