Η βλεννολιπίδωση τύπου II (ML II), επίσης γνωστή ως νόσος των κυττάρων Ι, είναι μια σπάνια κληρονομική διαταραχή λυσοσωμικής αποθήκευσης. Χαρακτηρίζεται από την ανώμαλη συσσώρευση ουσιών εντός των κυτταρικών δομών που ονομάζονται λυσοσώματα, που οδηγεί σε διάφορες φυσικές και αναπτυξιακές ανωμαλίες. Οι βλεννολιπιδώσεις ταξινομούνται σε 4 τύπους ανάλογα με το λυσοσωμικό ένζυμο που επηρεάζεται. Η βλεννολιπίδωση τύπου II προκαλείται από ανεπάρκεια του ενζύμου Ν-ακετυλογλυκοζαμινο-1-φωσφοτρανσφεράση, το οποίο προκαλείται από παθογόνες παραλλαγές στο γονίδιο GNPTAB. Ο επιπολασμός της βλεννολιπίδωσης τύπου II είναι περίπου 1 περίπτωση ανά 1.000.000 άτομα, αν και μπορεί να είναι υψηλότερος σε ορισμένες γεωγραφικές περιοχές όπως η περιοχή Saguenay-Lac-Saint-Jean του Κεμπέκ.
Ο γενετικός έλεγχος της της βλεννολιπίδωσης τύπου II συμπεριλαμβάνεται στον Γενετικό Έλεγχο των Μονογονιδιακών Νοσημάτων της Διαγνωστικής Αθηνών μαζί με άλλα περίπου 100 κληρονομικά νοσήματα, μεταξύ των οποίων η κυστική ίνωση (71 μεταλλάξεις) και ο κληρονομικός καρκίνος του μαστού (γονίδια BRCA1 415 μεταλλάξεις & BRCA2 419 μεταλλάξεις).
Τα βασικά χαρακτηριστικά της βλεννολιπίδωσης τύπου II περιλαμβάνουν:
- Σκελετικές ανωμαλίες: Τα άτομα με βλεννολιπίδωση τύπου II συχνά εμφανίζουν σκελετικές ανωμαλίες, συμπεριλαμβανομένης της πολλαπλής δυσόστωσης, η οποία περιλαμβάνει δυσπλασίες και παραμορφώσεις πολλαπλών οστών.
- Δυσμορφία προσώπου: Τα χαρακτηριστικά του προσώπου σε άτομα με βλεννολιπίδωση τύπου II μπορεί να περιλαμβάνουν τραχιά εμφάνιση, επίπεδη ρινική γέφυρα, προεξέχον μέτωπο και μεγάλη γλώσσα.
- Οργανομεγαλία: Μπορεί να εμφανιστεί διόγκωση οργάνων, όπως το ήπαρ και ο σπλήνας.
- Αναπτυξιακή καθυστέρηση: Τα παιδιά με βλεννολιπίδωση τύπου II παρουσιάζουν συνήθως σημαντικές αναπτυξιακές καθυστερήσεις, συμπεριλαμβανομένων καθυστερημένων κινητικών και γνωστικών δεξιοτήτων.
- Υποτονία: Ο χαμηλός μυϊκός τόνος είναι συχνός, συμβάλλοντας σε δυσκολίες με τις κινητικές δεξιότητες και τον συντονισμό.
- Δυσκαμψία των αρθρώσεων: Μπορεί να υπάρχει δυσκαμψία και περιορισμός της κινητικότητας των αρθρώσεων.
- Καρδιακή συμμετοχή: Η βλεννολιπίδωση τύπου II μπορεί να επηρεάσει την καρδιά, οδηγώντας σε μυοκαρδιοπάθεια και άλλες καρδιακές ανωμαλίες.
- Αναπνευστικές επιπλοκές: Μπορεί να προκύψουν αναπνευστικά προβλήματα και τα προσβεβλημένα άτομα μπορεί να είναι επιρρεπή σε λοιμώξεις του αναπνευστικού.
- Θόλωση κερατοειδούς: Μπορεί να εμφανιστεί θόλωση των κερατοειδών, επηρεάζοντας την όραση.
- Διανοητική αναπηρία: Η διανοητική αναπηρία είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό και τα επηρεαζόμενα άτομα μπορεί να έχουν περιορισμένες γνωστικές ικανότητες.
Η βλεννολιπίδωση τύπου II κληρονομείται με αυτοσωμικό υπολειπόμενο τρόπο, που σημαίνει ότι τα προσβεβλημένα άτομα κληρονομούν μεταλλάξεις στο γονίδιο GNPTAB και από τους δύο γονείς.
Επί του παρόντος δεν υπάρχει θεραπεία για την βλεννολιπίδωση τύπου II και η διαχείριση περιλαμβάνει υποστηρικτική φροντίδα για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων συμπτωμάτων και επιπλοκών. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει φυσικοθεραπεία και εργοθεραπεία, αναπνευστική υποστήριξη και παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των καρδιακών και μυοσκελετικών προβλημάτων.
Λόγω της σοβαρότητας του Η βλεννολιπίδωση τύπου II και των επιπτώσεών του σε διάφορα συστήματα, τα επηρεαζόμενα άτομα συχνά απαιτούν διεπιστημονική φροντίδα που περιλαμβάνει παιδιάτρους, γενετιστές, ειδικούς ορθοπεδικούς και άλλες ιατρικές ειδικότητες.
Η γενετική συμβουλευτική είναι σημαντική για τις οικογένειες που επηρεάζονται από τη βλεννολιπίδωση τύπου II για να κατανοήσουν τον κίνδυνο να αποκτήσουν προσβεβλημένα παιδιά και να συζητήσουν τις επιλογές οικογενειακού προγραμματισμού. Λόγω της πολυπλοκότητας της βλεννολιπίδωσης τύπου II και των προκλήσεων που παρουσιάζει, η συνεχής ιατρική επίβλεψη και η υποστηρικτική φροντίδα είναι απαραίτητες για τη βελτιστοποίηση της ποιότητας ζωής των προσβεβλημένων ατόμων.
Περισσότερες Πληροφορίες
Η βλεννολιπίδωση τύπου II είναι μια ασθένεια λυσοσωμικής αποθήκευσης που ακολουθεί έναν αυτοσωματικό υπολειπόμενο τρόπο κληρονομικότητας. Η προέλευση της νόσου έγκειται στην παρουσία μεταλλάξεων στο γονίδιο GNPTAB που κωδικοποιεί τις άλφα και βήτα υπομονάδες του συμπλόκου της φωσφοτρανσφεράσης της Ν-ακετυλογλυκοζαμίνης. Αυτές οι μεταλλάξεις οδηγούν σε ανεπάρκεια της 6-φωσφορικής μαννόζης, με αποτέλεσμα την αποτυχία της λυσοσωμικής λειτουργίας.
Η μετάλλαξη c.3503_3504TC (p.Leu1168fs) είναι η πιο συχνή μετάλλαξη παγκοσμίως και σχετίζεται με σοβαρό φαινότυπο. Είναι μια διαγραφή δύο νουκλεοτιδίων που έχει παρατηρηθεί τόσο σε ομόζυγη όσο και σε σύνθετη ετερόζυγη κατάσταση μαζί με άλλες ηπιότερες μεταλλάξεις GNPTAB. Αυτή η διαγραφή προκαλεί μια αλλαγή του προτύπου ανάγνωσης που δημιουργεί μια μη λειτουργική κολοβωμένη πρωτεΐνη. Λειτουργικές μελέτες δείχνουν ότι αυτή η κολοβωμένη πρωτεΐνη διατηρείται στο ενδοπλασματικό δίκτυο και δεν μεταφέρεται στη συσκευή Golgi. Η παραλλαγή c.3503_3504TC είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην περιοχή Saguenay-Lac-Saint-Jean του Κεμπέκ, η οποία έχει το υψηλότερο ποσοστό φορέων στον κόσμο (1/39) λόγω ιδρυτικού φαινομένου (ιδρυτική μετάλλαξη).
Η δεύτερη πιο διαδεδομένη μετάλλαξη, c.3565C > T (p.Arg1189Ter), εντοπίστηκε στην Ασία, αλλά υπάρχει επίσης σε ασθενείς στην Αυστραλία, τη Γερμανία, την Ιρλανδία, το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο γενετικός έλεγχος της της βλεννολιπίδωσης τύπου II αναλύει τις 10 πιο συχνές παθογόνες μεταλλάξεις του γονιδίου GNPTAB.
Με την συγκεκριμένη τεχνική που χρησιμοποιείται στην γενετική ανάλυση, αναλύονται μόνον οι συγκεκριμένες μεταλλάξεις των γονιδίων που αναφέρονται και που βιβλιογραφικά είναι οι σημαντικότερες και οι πιο συχνές. Όμως θα πρέπει να σημειωθεί, ότι είναι πιθανόν να υπάρχουν και άλλες γονιδιακές ή χρωμοσωμικές μεταλλάξεις στα προς έλεγχο γονίδια και που δεν είναι δυνατόν να εντοπισθούν με την συγκεκριμένη μέθοδο. Για αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν διαφορετικές τεχνικές ανάλυσης όπως π.χ. η αλληλούχιση επόμενης γενιάς (NGS).
