Ο Έλεγχος της Ισορροπίας Th1 / Th2 του Ανοσοποιητικού Συστήματος αποτελεί ένα πολύτιμο βοήθημα κυρίως σε ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα, έτσι ώστε να σχεδιασθούν οι κατάλληλες εξατομικευμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις. Η εξέταση βρίσκει τις πιθανές ανισορροπίες στο ανοσοποιητικό σύστημα ελέγχοντας συγκεκριμένες κυτοκίνες, πρωτεΐνες δηλαδή που χρησιμοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα για την επικοινωνία των επιμέρους κυττάρων του.
Τι είναι η Th1 και Th2 ανοσία;
Τα βοηθητικά Τ λεμφοκύτταρα (Th, T helpers) αποτελούν ζωτικό μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Είναι λεμφοκύτταρα που αναγνωρίζουν τους ξένους παθογόνους μικροοργανισμούς ή στην περίπτωση των αυτοάνοσων νοσημάτων, τους φυσιολογικούς ιστούς. Σε απάντηση αυτής της αναγνώρισης, παράγουν τις κυτοκίνες, οι οποίες είναι ορμονικές πρωτεΐνες αγγελιοφόροι υπεύθυνες για τις βιολογικές επιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος. Χωρίζονται σε υποομάδες ως εξής:
Th1: Τα Th1 κύτταρα συμμετέχουν σε αυτό που ονομάζεται «κυτταρική» ή «κυτταρομεσολαβούμενη» ανοσία, η οποία συνήθως ασχολείται με μολύνσεις από ιούς και ορισμένα μικρόβια. Πρόκειται για την πρώτη γραμμή άμυνας του σώματος κατά των παθογόνων παραγόντων που εισέρχονται στο εντός των κυττάρων (ενδοκυττάρια) του οργανισμού. Τείνουν να είναι προ-φλεγμονώδη και εμπλέκονται στην δημιουργία των αυτοάνοσων νοσημάτων που σχετίζονται με συγκεκριμένα όργανα-στόχους. Η Th1 ανοσολογική απόκριση χαρακτηρίζεται από έντονη φαγοκυτταρική δράση.
Th2: Τα Th2 κύτταρα συμμετέχουν σε αυτό που ονομάζεται «χυμική» ανοσία, η οποία συνήθως ασχολείται με μικρόβια, τοξίνες και αλλεργιογόνα. Είναι υπεύθυνα για τη διέγερση της παραγωγής αντισωμάτων ως απόκριση σε παθογόνα που βρίσκονται εκτός των κυττάρων (εξωκυττάρια), είτε στο αίμα είτε σε άλλα σωματικά υγρά. Τείνουν να είναι αντι-φλεγμονώδη και εμπλέκονται σε συστηματικά αυτοάνοσα νοσήματα και άλλες χρόνιες παθήσεις. Η Th2 ανοσολογική απόκριση χαρακτηρίζεται από υψηλούς τίτλους αντισωμάτων.
Σε ένα ανοσοποιητικό σύστημα που λειτουργεί καλά, και οι δύο ομάδες των βοηθητικών Τ κυττάρων εργάζονται από κοινού προκειμένου να κρατήσουν το σύστημα σε ισορροπία. Όταν το ένα σκέλος γίνεται πιο ενεργό προκειμένου να εξαλείψει κάποια απειλή, στη συνέχεια (συνήθως με τη συμμετοχή του άλλου σκέλους) επανέρχεται σε επίπεδο ισορροπίας.
Πώς επηρεάζει η ισορροπία Th1 / Th2 τον οργανισμό;
Έχει δειχθεί ότι ασθενείς με ορισμένα αυτοάνοσα νοσήματα και άλλες παθολογικές καταστάσεις υπερευασθησίας (αλλεργίες) ή καρκίνο, έχουν αντιδράσεις του ανοσοποιητικού με κυριαρχία είτε των Th1 είτε των Th2 αντιδράσεων. Αν και υπάρχουν εξαιρέσεις (π.χ. αν και οι περισσότεροι ασθενείς με Hashimoto παρουσιάζουν κυριαρχία Th1, μερικοί μπορεί να είναι Th2), οι παθολογικές καταστάσεις που συνδέονται με τους δυο τύπους αντιδράσεων, είναι:
Καταστάσεις με υπεροχή Τh1
- Διαβήτης τύπου Ι
- Πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας)
- Θυρεοειδίτιδα Hashimoto
- Νόσος Graves
- Νόσος Crohn
- Ψωρίαση
- Σύνδρομο Sjogren
- Κοιλιοκάκη
- Ομαλός λειχήνας
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Χρόνιες ιογενείς λοιμώξεις
Καταστάσεις με υπεροχή Τh2
- Ερυθηματώδης Λύκος
- Αλλεργική δερματίτιδα
- Ατοπικό έκζεμα
- Σκληρόδερμα
- Ιγμορίτιδα
- Ελκώδης κολίτιδα
- Πολλαπλή χημική ευαισθησία
- Άσθμα
- Αλλεργίες
- Καρκίνος
Γιατί είναι απαραίτητος ο έλεγχος της Ισορροπίας Th1 / Th2 του Ανοσοποιητικού Συστήματος;
Για να λειτουργήσει ομαλά ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται ένα ακέραιο Ανοσοποιητικό Σύστημα το οποίο θα λειτουργεί συντονισμένα και αποτελεσματικά, αναγνωρίζονται και καταστρέφοντας μόνο τους επιβλαβείς εσωτερικούς και εξωτερικούς εισβολείς (ιοί, μικρόβια, παράσιτα, μύκητες, καρκινικά κύτταρα) και ταυτόχρονα θα πρέπει η αντίδραση αυτή να περιορίζεται στην απολύτως αναγκαία και να μην είναι καταστροφική για τους φυσιολογικούς ιστούς.
Με άλλα λόγια, το Ανοσοποιητικό Σύστημα θα πρέπει να είναι δομικά ακέραιο αλλά και λειτουργικά ισορροπημένο.
Πολλές φορές, εξαιτίας στρες ή ανοσοκαταστολής ή μεγάλου μικροβιακού φορτίου ή για άλλους λόγους, το ανοσοποιητικό σύστημα εκδηλώνει Th2 αντίδραση αντί της αναμενόμενης Th1 (και αντιστρόφως). Σε αυτές τις περιπτώσεις με τη βοήθεια των κατάλληλων θεραπευτικών χειρισμών μπορεί να επανέλθει η ισορροπία και έτσι να αντιμετωπισθεί η εκτροπή.
Όταν τα κύτταρα Th1 του ανοσοποιητικού συστήματος είναι υπερδραστήρια, μπορούν να καταστείλουν τη δράση των Th2 και αντιστρόφως. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα δεδομένου ότι αυτά τα δύο συστατικά του ανοσοποιητικού συστήματος, βρίσκονται σε μια λεπτή, απόλυτα ισορροπημένη σχέση. Στην περίπτωση των αυτοάνοσων νοσημάτων, η ανισορροπία μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή υγιούς ιστού, επιδεινώνοντας έτσι τα συμπτώματα.
Γνωρίζοντας λοιπόν την πραγματική κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος όσον αφορά της ισορροπία Th1 / Th2 και σε σχέση με το υποκείμενο νόσημα, μπορούν να γίνουν οι κατάλληλοι θεραπευτικοί χειρισμοί ώστε να επανέλθει η ισορροπία στο ανοσοποιητικό. Υπάρχουν φυσικές ουσίες που διεγείρουν την Th1 (Αστράγαλος, Εχινάκεια, Τσίσενγκ κλπ.) ή την Th2 (Καφεΐνη, Λυκοπένιο, Ρεσβερατρόλη κλπ.) ανοσολογική απόκριση.
