Η ασπαραγίνη απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1806 από χυμό σπαραγγιού, από όπου πήρε το όνομά της και ιστορικά ήταν το πρώτο αμινοξύ που απομονώθηκε. Η ασπαραγίνη είναι ένα από τα κύρια και συχνά το πιο άφθονο αμινοξύ που συμμετέχει στη μεταφορά του αζώτου. Η ασπαραγίνη είναι το β-αμίδιο του ασπαρτικού οξέος και συντίθεται από ασπαρτικό οξύ και τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP). Η κύρια λειτουργία της ασπαραγίνης είναι η μετατροπή ενός αμινοξέος σε άλλο μέσω της αμίνωσης, της διαδικασίας με την οποία μια αμινομάδα εισάγεται σε ένα οργανικό μόριο και της τρανσαμίνωσης, της αντίδρασης όταν μια αμινομάδα μεταφέρεται σε ένα α-κετοξύ. Η ασπαραγίνη απαιτείται από το νευρικό σύστημα και παίζει σημαντικό ρόλο στη σύνθεση της αμμωνίας. Η μέτρηση της ασπαραγίνης περιλαμβάνεται στον έλεγχο των Αμινοξέων Πλάσματος και των Αμινοξέων Ούρων μαζί με άλλα 23 αμινοξέα.
Περισσότερες Πληροφορίες
Η ασπαραγίνη (Asn/N) δεν είναι απαραίτητο αμινοξύ, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να συντεθεί μέσω συγκεκριμένων μεταβολικών οδών στον άνθρωπο και δεν είναι απαραίτητη η λήψη της με τη διατροφή. Ο πρόδρομος της ασπαραγίνης είναι ένας οξαλοξικός εστέρας ο οποίος μετατρέπεται σε ασπαρτικό οξύ με τη βοήθεια ενός ενζύμου (τρανσαμινάσης). Το ένζυμο μεταφέρει την αμινομάδα από το γλουταμινικό στο οξαλοξικό και παράγεται το α-κετογλουταρικό και το ασπαρτικό οξύ. Το ένζυμο συνθετάση της ασπαραγίνης παράγει ασπαραγίνη, ΑΜΡ, γλουταμινικό και πυροφωσφορικό άλας από ασπαρτικό, γλουταμίνη και ΑΤΡ.
Δεδομένου ότι η πλευρική αλυσίδα της ασπαραγίνης μπορεί να σχηματίσει πολύ ισχυρούς δεσμούς υδρογόνου με την πεπτιδική αλυσίδα, η ασπαραγίνη συχνά βρίσκεται σε μεγάλους αριθμούς κοντά στην αρχή και στο τέλος των α-ελίκων και στις καμπύλες στα β-ελάσματα (οι α-αλυσίδες και τα β-ελάσματα αναφέρονται στη δευτεροταγή δομή των πρωτεϊνών). Η γλουταμίνη επειδή έχει μια επιπλέον ομάδα μεθυλενίου και μεγαλύτερη εντροπία στην διαμόρφωση, είναι λιγότερο χρήσιμες από αυτή την άποψη.
Η ασπαραγίνη παρέχει επίσης θέσεις πρόσδεσης για τη Ν-συνδεδεμένη γλυκοζυλίωση, την τροποποίηση δηλαδή των πρωτεϊνικών αλυσίδων με την προσθήκη αλυσίδων υδατανθράκων. Με την αντίδραση μεταξύ ασπαραγίνης και αναγωγικών σακχάρων ή αντιδραστικών καρβονυλίων παράγεται ακρυλαμίδιο κατά το μαγείρεμα των τροφών, όταν θερμαίνονται σε υψηλή θερμοκρασία. Αυτό συμβαίνει κυρίως σε προϊόντα, όπως τηγανητές πατάτες, πατατάκια και στον καβουρδισμένο καφέ.
Η ασπαραγίνη απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1806 από χυμό σπαραγγιών, όπου είναι άφθονη - εξ ου και το όνομά της – και ήταν το πρώτο αμινοξύ που απομονώθηκε. Η μυρωδιά που παρατηρείται στα ούρα ορισμένων ατόμων μετά την κατανάλωση σπαραγγιών, αποδίδεται σε ένα παραπροϊόν της μεταβολικής διάσπασης της ασπαραγίνης, το μονοαμίδιο της ασπαραγίνης-αμινο-ηλεκτρικού οξέος, πιθανόν όμως να οφείλεται και σε άλλες ουσίες.
Η ασπαραγίνη βρίσκεται σε υψηλές συγκεντρώσεις σε ζωικά προϊόντα όπως τα γαλακτοκομικά, το βόειο κρέας, τα πουλερικά, τα αυγά, τα ψάρια και τα θαλασσινά και σε φυτικά προϊόντα όπως τα σπαράγγια, οι πατάτες, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, η σόγια και τα δημητριακά ολικής αλέσεως.
