Η βιολογικώς δραστική βιταμίνη Β3 (νιασίνη) είναι μια εξέταση που βασίζεται σε μικροβιολογική μέθοδο και η οποία μετρά τη συνολική περιεκτικότητα σε βιταμίνη Β3 σε ένα δείγμα αίματος.
Ποια είναι τα οφέλη από τη μέτρηση των βιολογικά δραστικών βιταμινών;
Αυτή η εξέταση μετράει τους βιολογικά ενεργούς in vivo μεταβολίτες των βιταμινών Β. Η βιολογική δράση (βιοδραστικότητα) των βιταμινών έχει μεγαλύτερη αξία και αποτελεί πιο αντιπροσωπευτική ένδειξη της ενεργού συγκέντρωσης των βιταμινών από την απλή χημική μέτρηση των επιπέδων τους, ειδικά σε περιπτώσεις όπου αυτές οι ενδείξεις χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της θεραπείας υποκατάστασης ή για τον έλεγχο μιας θεραπευτικής παρέμβασης.
Η νιασίνη (νικοτινικό οξύ και νικοτιναμίδιο) χρησιμοποιείται από τον οργανισμό για να σχηματίσει συνένζυμα όπως το νικοτιναμιδο-αδενινο-δινουκλεοτίδιο (NAD+) και το φωσφορικό νικοτιναμιδο-αδενινο-δινουκλεοτίδιο (NADP+). Έως και 200 ένζυμα απαιτούν τα δύο συνένζυμα, NAD+ και NADP+, κυρίως για να δεχτούν ή να δώσουν ηλεκτρόνια για οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις. Το NAD+ λειτουργεί συχνότερα σε αντιδράσεις που περιλαμβάνουν την αποικοδόμηση (καταβολισμός) υδατανθράκων, λιπών, πρωτεϊνών και αλκοόλης για την παραγωγή ενέργειας. Το NADP+ λειτουργεί συχνότερα σε βιοσυνθετικές (αναβολικές) αντιδράσεις, όπως στη σύνθεση λιπαρών οξέων και χοληστερόλης. Δεδομένου ότι σχεδόν κάθε μεταβολική οδός χρησιμοποιεί είτε NAD+ είτε NADP+, δεν προκαλεί έκπληξη η εύρεση σημείων και συμπτωμάτων ανεπάρκειας νιασίνης σε σοβαρές μεταβολικές διαταραχές. Το χειρότερο από αυτά είναι η πελλάγρα που χαρακτηρίζεται από δερματίτιδα, διάρροια, άνοια και θάνατο.
Συμπτώματα ήπιας ανεπάρκειας νιασίνης
- Απώλεια όρεξης
- Κατάθλιψη
- Άνοια
- Αϋπνία
- Αδυναμία
- Ευερεθιστότητα
Σοβαρή ανεπάρκεια νιασίνης μπορεί να προκαλέσει πελλάγρα. Η πελλάγρα χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως:
- Γλωσσίτιδα
- Επώδυνη, οιδαματώδη, μοβ-κόκκινη γλώσσα
- Δερματικές βλάβες που εντοπίζονται κυρίως σε εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές
Η νιασίνη ως φάρμακο μείωσης της χοληστερόλης
Η νιασίνη αυξάνει την HDL χοληστερόλη και μειώνει την LDL χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια. Όταν λαμβάνεται σε συνδυασμό με άλλο φάρμακο κατά της χοληστερόλης, δίαιτα ή άσκηση, η νιασίνη έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης. Η συνδυαστική θεραπεία νιασίνης-στατίνης βελτιώνει σημαντικά 4 κύρια επίπεδα λιποπρωτεϊνών που σχετίζονται με την αθηροσκληρωτική νόσο.
Ενδείξεις
- Έντονα χρωματισμένο δέρμα σε εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές
- Κατάχρηση αλκοόλ
- Άνοια
- Ξηροδερμία και ξηροστομία
- Μουδιάσματα των άκρων
- Φλεγμονή των βλεννογόνων της γλώσσας και του στόματος
- Πεπτικές διαταραχές
Η νιασίνη μπορεί να συντεθεί στο σώμα από τρυπτοφάνη, όπου η μετατροπή απαιτεί την παρουσία των βιταμινών θειαμίνης, πυριδοξίνης και ριβοφλαβίνης.
Πώς μετρώνται οι βιολογικά δραστικές βιταμίνες;
Για τον έλεγχο των βιολογικά δραστικών βιταμινών, το δείγμα αίματος υποβάλλεται σε ενζυμική προ-επεξεργασία και στη συνέχεια τοποθετείται σε μικροπλάκες που περιέχουν μικροοργανισμούς ευαίσθητους στις ελεγχόμενες βιταμίνες (π.χ. Lactobacillus fermentum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus leichmanii, Saccharomyces cerevisiae). Το θρεπτικό μέσο, το οποίο είναι ειδικό και μοναδικό για κάθε βιταμίνη, περιέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για την ανάπτυξη των μικροοργανισμών, εκτός από τη βιταμίνη που πρόκειται να μετρηθεί. Όταν το αίμα του εξεταζόμενου προστίθεται στο υλικό, οι μικροοργανισμοί αναπτύσσονται μέχρι να εξαντληθεί η βιταμίνη που εξετάζεται. Η ανάπτυξη των μικροοργανισμών μετράται μετά από 72 ώρες επώασης σε ειδικό αναλυτή και συγκρίνεται με τη συγκέντρωση της βιταμίνης σε μια πρότυπη καμπύλη. Η βιοδραστικότητα της εξεταζόμενης βιταμίνης είναι ευθέως ανάλογη με τη μετρούμενη ανάπτυξη των μικροοργανισμών.
