Ο Βασικός Ορμονικός Έλεγχος του Άνδρα γίνεται με τη μέτρηση στη σίελο (σάλιο) των ορμονών Οιστραδιόλη (Ε2), Οιστρόνη (Ε1), Προγεστερόνη, Τεστοστερόνη και Θειική Δεϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA-S) καθώς και την μέτρηση στον ορό του IGF-1, της Διυδροτεστοστερόνης (DHT) και του Ολικού PSA.
Ο Βασικός Ορμονικός Έλεγχος του Άνδρα μπορεί δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα της ανδρικής ορμονικής ισορροπίας και να βοηθήσει στον εντοπισμό των υποκείμενων αιτιών για πολλές χρόνιες διαταραχές. Οι πληροφορίες σχετικά με τα επίπεδα των ορμονών είναι πολύ σημαντικές για την αξιολόγηση των καταστάσεων που σχετίζονται με την υπογονιμότητα, τη σεξουαλική δυσλειτουργία και την ανδρόπαυση - μια εξαρτώμενη από την ηλικία μείωση των «ανδρικών» ορμονών, προκειμένου να σχεδιασθούν οι κατάλληλες εξατομικευμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις.
Πότε είναι χρήσιμος ο Ορμονικός έλεγχος στον Άνδρα;
Οι ορμόνες είναι ουσίες που ελέγχουν πολλές λειτουργίες σε ολόκληρο τον οργανισμό. Τα επίπεδα όλων των ορμονών πρέπει να είναι επαρκή και ισορροπημένα σε άριστα επίπεδα. Συγκεντρώσεις των ορμονών που βρίσκονται εκτός του βέλτιστου πλαισίου, επηρεάζουν αρνητικά τη συναισθηματική, ψυχική και σωματική υγεία.
Η βέλτιστη υγεία εξαρτάται από την ισορροπία των ορμονών και όχι μόνο από κάποια ορμόνη. Οι μετρήσεις των ορμονών μπορεί να χρησιμοποιηθούν με δύο τρόπους γενικά:
- Για την εκτίμηση της παραγωγής των ορμονών του σώματος
- Για την παρακολούθηση των επιπέδων των ορμονών κατά τη διάρκεια της θεραπείας
Η παρακολούθηση της ορμονικής θεραπείας είναι απαραίτητη προκειμένου να μειωθεί η πιθανότητα εμφάνισης ανεπιθύμητων και δυνητικά σοβαρών παρενεργειών αφενός και για τη βελτιστοποίηση της θεραπείας αφετέρου.
Ο Βασικός Ορμονικός Έλεγχος για τον Άνδρα παρέχει πληροφορίες σχετικά με ορμονικές ανισορροπίες που μπορεί να δημιουργήσουν συμπτώματα και παθολογικές καταστάσεις όπως:
- Μειωμένη λίμπιντο
- Στυτική δυσλειτουργία
- Διαταραχές του ύπνου
- Μειωμένη μυϊκή μάζα και μυική δύναμη
- Γενικό αίσθημα κόπωσης και αίσθημα μειωμένης ενέργειας
- Ευερεθιστότητα και κατάθλιψη
- Τριχόπτωση ή αραίωση και λέπτυνση των τριχών
- Αυξημένη συσσώρευση λίπους
- Προβλήματα του ουροποιητικού συστήματος, όπως συχνουρία, ατελή κένωση της ουροδόχου κύστης και διακεκομμένη ροή ούρησης
- Μειωμένη οστική πυκνότητα ή οστεοπόρωση
- Αυξημένος κίνδυνος για στεφανιαία νόσο ή καρδιακή προσβολή
- Εξασθένηση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος
Γιατί πλεονεκτεί ο έλεγχος των ορμονών στο σάλιο;
Σε σύγκριση με τις κλασικές εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο των ορμονών, η αξιολόγηση των ορμονών στη σίελο προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα:
- Τα επίπεδα των ορμονών που μετρώνται στο σάλιο, είναι τα μη δεσμευμένα στις πρωτεΐνες (ελεύθερα) και άρα τα πραγματικά βιοδιαθέσιμα κλάσματα των ορμονών. Διάφορες διαταραχές που επηρεάζουν την παραγωγή των πρωτεϊνών τόσο η αύξηση όσο και η μείωση τους, η παχυσαρκία, οι διαταραχές τη λειτουργίας του θυρεοειδούς, δεν επηρεάζουν τη μέτρηση των ορμονών στο σάλιο
- Τα επίπεδα των βιοδιαθέσιμων ορμονών στο σάλιο συσχετίζονται με αυτά που κυκλοφορούν στο αίμα. Τα επίπεδα των βιοδιαθέσιμων ορμονών είναι αυτά που σχετίζονται με τα υποκείμενα συμπτώματα
- Η συλλογή των δειγμάτων σιέλου είναι εύκολη, γίνεται στο σπίτι και δεν προκαλεί επιπλέον στρες (η λήψη αίματος για πολλούς ανθρώπους είναι ιδιαίτερα στρεοσογόνος)
- Η λήψη του δείγματος μπορεί να γίνει εύκολα οποιαδήποτε μέρα και οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, έτσι ώστε να μπορεί να ελεγχθεί και ο κιρκάδιος (ημερήσιος) ρυθμός των ορμονών και ο τρόπος έκκρισης τους κατά τη διάρκεια ημερών ή μετά από ορισμένα γεγονότα (π.χ. μετά την άσκηση)
- Τα μόρια των ορμονών παραμένουν σταθερά στο σάλιο για μέχρι 2 εβδομάδες σε θερμοκρασία δωματίου
Τι περιλαμβάνει ο Βασικός Ορμονικός Έλεγχος για τον Άνδρα;
Ο Βασικός Ορμονικός Έλεγχος για τον Άνδρα της Διαγνωστικής Αθηνών περιλαμβάνει τις εξής επιμέρους εξετάσεις:
Τεστοστερόνη. Η «ανδρική ορμόνη», παράγεται κυρίως από τους όρχεις και παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της μυϊκής μάζας, της οστικής πυκνότητας, του μεταβολισμού και της διαχείρισης της ενέργειας καθώς και της λίμπιντο.
Θειική Δεϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA-S). Η ορμόνη αυτή παράγεται στα επινεφρίδια και αποτελεί πρόδρομο μόριο για τη σύνθεση των οιστρογόνων και της τεστοστερόνης. Διαταραχές στα επίπεδα της DHEA μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχές αυτών των ορμονών. Η DHEA μπορεί να δοθεί εξωγενώς σε θεραπεία υποκατάστασης
Οιστρόνη (Ε1) & Οιστραδιόλη (Ε2). Τα οιστρογόνα συχνά αναφέρονται ως «γυναικείες ορμόνες», παίζουν όμως σημαντικό ρόλο και στην υγεία του άνδρα. Αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων στους άνδρες σχετίζονται με αύξηση του στήθους (γυναικομαστία), καρκίνο του προστάτη, γυναικεία κατανομή του λίπους και παχυσαρκία. Η μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων μπορεί να είναι χρήσιμη για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της ανδρόπαυσης.
Προγεστερόνη. Η προγεστερόνη αναφέρεται και αυτή ως «γυναικεία ορμόνη», παράγεται όμως και στους άνδρες και αποτελεί πρόδρομο μόριο για την τεστοστερόνη και τα οιστρογόνα. Αυξημένα επίπεδα προγεστερόνης μπορεί να οδηγήσουν στην αύξηση των επιπέδων άλλων ορμονών.
Σωματομεδίνη (IGF-1). Ο IGF-1 είναι μια ορμόνη που παράγεται από το ήπαρ, τους μύες και άλλους ιστούς ως απόκριση στην παραγωγή της αυξητικής ορμόνης (GH) από την υπόφυση και είναι ζωτικής σημασίας για την φυσιολογική αύξηση και ανάπτυξη των ιστών. Ο IGF-1 τυπικά αντικατοπτρίζει τα επίπεδα της αυξητικής ορμόνης. Επειδή τα επίπεδα του IGF-1 είναι πιο σταθερά από τα επίπεδα της GH, η μέτρηση του IGF-1 είναι χρήσιμη για την αξιολόγηση των μέσων επιπέδων της GH. Η μέτρηση του IGF-1 είναι χρήσιμη για την αξιολόγηση της ανεπάρκειας ή της περίσσειας της αυξητικής ορμόνης καθώς και για την αξιολόγηση της λειτουργίας της υπόφυσης.
Διυδροτεστοστερόνη (DHT). H διυδροτεστοστερόνη είναι ένα στεροειδές ανδρογόνο, μια ορμόνη που παίζει σημαντικό ρόλο στη σεξουαλική ανάπτυξη και λειτουργία και γενικότερα στην σεξουαλική υγεία του άνδρα. Τα αυξημένα επίπεδα DHT αποτελούν μία από τις κύριες αιτίες της τριχόπτωσης σε άνδρες και γυναίκες. Η DHT μπορεί επίσης να συμβάλει στην υπερτροφία και τον καρκίνο του προστάτη στους άνδρες.
Ολικό PSA: Η μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) είναι μια συνηθισμένη εξέταση για τον καρκίνο του προστάτη. Αυξημένα επίπεδα PSA μπορεί να υποδεικνύουν υψηλότερη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.
