Ψωρίαση: Βαθύτερες Αιτίες, Εξετάσεις, Φυσικές Θεραπείες

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια αυτοάνοση πάθηση που επηρεάζει το δέρμα και σε ορισμένες περιπτώσεις και άλλα μέρη του σώματος. Χαρακτηρίζεται από την ταχεία υπερπαραγωγή των κυττάρων του δέρματος, με αποτέλεσμα το σχηματισμό κόκκινων, φολιδωτών “μπαλωμάτων” ή πλακών στην επιφάνεια του δέρματος. Η ψωρίαση μπορεί να ποικίλει σε σοβαρότητα, με μερικούς ασθενείς να έχουν μόνο ήπια, τοπικά συμπτώματα, ενώ άλλοι μπορεί να έχουν πιο ευρείες και σοβαρές εκδηλώσεις.

Επιπολασμός: Η ψωρίαση είναι μια κοινή πάθηση του δέρματος παγκοσμίως. Οι εκτιμήσεις για τον επιπολασμό της ποικίλλουν, αλλά γενικά θεωρείται ότι επηρεάζει περίπου το 2-3% του παγκόσμιου πληθυσμού. Ο επιπολασμός μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την περιοχή και την εθνικότητα.

Ηλικία έναρξης: Η ψωρίαση μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συχνά εμφανίζεται για πρώτη φορά στη νεαρή ενήλικη ζωή, με την πλειοψηφία των περιπτώσεων να συμβαίνουν πριν από την ηλικία των 35 ετών.

Φύλο: Η ψωρίαση επηρεάζει τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες, αλλά μερικές μελέτες δείχνουν ελαφρώς υψηλότερο επιπολασμό στις γυναίκες.

Γεωγραφική διακύμανση: Ο επιπολασμός της ψωρίασης μπορεί να διαφέρει σημαντικά από τη μια περιοχή στην άλλη. Φαίνεται να είναι πιο συχνή στις ανεπτυγμένες χώρες και σε ορισμένες περιπτώσεις να υπάρχουν περιφερειακές διαφορές εσωτερικά των χωρών. Η ψωρίαση θεωρείται σχετικά συχνή δερματική πάθηση στην Ελλάδα. Οι εκτιμήσεις δείχνουν επιπολασμό περίπου 2-3% στον ελληνικό πληθυσμό, ποσοστό ανάλογο με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Το μεσογειακό κλίμα στην Ελλάδα, με την άφθονη ηλιοφάνεια, έχει παρατηρηθεί ότι έχει ευεργετικές επιδράσεις στην ψωρίαση, καθώς η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των συμπτωμάτων σε ορισμένους ασθενείς. Ωστόσο, άλλοι περιβαλλοντικοί και γενετικοί παράγοντες εξακολουθούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο.

Συμπτώματα της Ψωρίασης

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια αυτοάνοση δερματική πάθηση που μπορεί να εκδηλωθεί με μια σειρά συμπτωμάτων, τα οποία μπορεί να διαφέρουν σε σοβαρότητα και εμφάνιση από άτομο σε άτομο. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της ψωρίασης περιλαμβάνουν:

Πλάκες: Ανυψωμένες, κόκκινες δερματικές περιοχές του δέρματος καλυμμένες με παχιά, ασημί-λευκά λέπια αποτελούν το χαρακτηριστικό γνώρισμα της ψωρίασης. Αυτές οι πλάκες μπορεί να ποικίλουν σε μέγεθος και σχήμα και βρίσκονται συχνότερα στους αγκώνες, τα γόνατα, το κάτω μέρος της πλάτης και το τριχωτό της κεφαλής. Μπορούν επίσης να εμφανιστούν και σε άλλα μέρη του σώματος.

Κνησμός: Οι βλάβες της ψωρίασης προκαλούν συχνά φαγούρα και μπορεί να είναι επώδυνες, ειδικά όταν εξελκώνονται και αιμορραγούν.

Αλλαγές στα νύχια: Η ψωρίαση μπορεί να επηρεάσει τα νύχια, προκαλώντας συμπτώματα όπως:

Βαθουλώματα: Μικρά βαθουλώματα ή κοιλότητες στην επιφάνεια των νυχιών.
Αποχρωματισμός: Τα νύχια μπορεί να κιτρινίσουν ή να εμφανίσουν λευκές κηλίδες.
Αποκόλληση: Τα νύχια μπορεί να αποκολληθούν από την βάση των νυχιών, μια κατάσταση γνωστή ως ονυχόλυση.
Πάχυνση: Τα νύχια μπορούν να γίνουν παχύτερα και πιο εύθραυστα.

Αντίστροφη ψωρίαση: Σε αυτή τη μορφή, οι πλάκες είναι λείες, λαμπερές και βρίσκονται στις πτυχές του δέρματος, όπως κάτω από το στήθος, στις μασχάλες ή στην περιοχή της βουβωνικής χώρας. Η αντίστροφη ψωρίαση μπορεί να είναι ιδιαίτερα δυσάρεστη λόγω της ευαισθησίας των πληγεισών περιοχών.

Σταγονοειδής ψωρίαση: Αυτός ο τύπος εμφανίζεται ως μικρές, ροζ ή κόκκινες, σταγόνες στο δέρμα. Συχνά προκαλείται από λοιμώξεις, όπως στρεπτοκοκκικές φαρυγγίτιδες.

Φλυκταινώδης ψωρίαση: Χαρακτηρίζεται από λευκές φλύκταινες που περιβάλλονται από εξέρυθρο δέρμα. Μπορεί να εμφανισθούν στα χέρια και τα πόδια ή να εξαπλωθούν, επηρεάζοντας μεγαλύτερες περιοχές του σώματος.

Ερυθροδερμική ψωρίαση: Πρόκειται για μια σοβαρή και σπάνια μορφή ψωρίασης που μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το σώμα, οδηγώντας σε εκτεταμένη ερυθρότητα, δημιουργία λεπιών και κνησμό. Μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή και απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα.

Αρθραλγίες: Μερικοί ασθενείς με ψωρίαση μπορεί να αναπτύξουν μια κατάσταση που ονομάζεται ψωριασική αρθρίτιδα. Τα συμπτώματα από τις αρθρώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο, δυσκαμψία και οίδημα και μπορεί να οδηγήσουν σε βλάβη των αρθρώσεων με την πάροδο του χρόνου.

Φαινόμενο Koebner: Αυτό αναφέρεται στην ανάπτυξη νέων ψωριασικών βλαβών στα σημεία τραυματισμών του δέρματος, όπως κοψίματα, εγκαύματα ή ακόμη και τσιμπήματα εντόμων.

Η ψωρίαση μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο το δέρμα αλλά και άλλες πτυχές της ζωής ενός ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής του υγείας. Η ορατή φύση της πάθησης μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα θέματα αυτοεκτίμησης και κοινωνικού στίγματος. Η σοβαρότητα και ο τύπος της ψωρίασης μπορεί να ποικίλει μεταξύ των ασθενών και τα συμπτώματα μπορεί να έρχονται και να φεύγουν με την πάροδο του χρόνου.

Αιτίες Ψωρίασης

Η ψωρίαση είναι μια σύνθετη και χρόνια αυτοάνοση πάθηση του δέρματος και μπορεί να συμβάλλουν διάφοροι παράγοντες. Ενώ η ακριβής αιτία της ψωρίασης δεν είναι πλήρως κατανοητή, πιστεύεται ότι προκύπτει από ένα συνδυασμό γενετικών, ανοσοποιητικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Γενετική: Το οικογενειακό ιστορικό είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση ψωρίασης. Πολλοί ασθενείς με ψωρίαση έχουν ένα ή περισσότερα μέλη της οικογένειας τους με την πάθηση, γεγονός που υποδηλώνει γενετική προδιάθεση. Έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένα γονίδια που σχετίζονται με την προδιάθεση στην ψωρίαση, συμπεριλαμβανομένου του HLA-C και διαφόρων γονιδίων που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό.

Δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος: Η ψωρίαση θεωρείται αυτοάνοση διαταραχή. Σε ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα, τα Τ λεμφοκύτταρα βοηθούν στην προστασία του σώματος από λοιμώξεις και διάφορες ασθένειες. Στην ψωρίαση, τα Τ λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται λανθασμένα και προκαλούν φλεγμονώδη απόκριση στο δέρμα. Αυτό οδηγεί στην υπερπαραγωγή των κυττάρων του δέρματος και τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της ψωρίασης.

Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της ψωρίασης σε άτομα με γενετική προδιάθεση. Συνήθεις παράγοντες ενεργοποίησης είναι:

Λοιμώξεις: Βακτηριακές ή ιογενείς λοιμώξεις, όπως στρεπτοκοκκικές φαρυγγίτιδες, μπορεί να οδηγήσουν σε σταγονοειδή ψωρίαση.
Τραυματισμοί: Οι τραυματισμοί του δέρματος, συμπεριλαμβανομένων των κοψιμάτων, των εγκαυμάτων, ακόμη και των τατουάζ, μπορούν να προκαλέσουν έναν τύπο ψωρίασης γνωστό ως φαινόμενο Koebner, όπου αναπτύσσονται ψωριασικές αλλοιώσεις στο σημείο του τραυματισμού.
Στρες: Το ψυχολογικό στρες σχετίζεται με εξάρσεις της ψωρίασης σε ορισμένους ασθενείς.
Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένου του λιθίου, των ανθελονοσιακών φαρμάκων και των βήτα-αναστολέων, μπορεί να επιδεινώσουν ή να προκαλέσουν την ψωρίαση.

Παράγοντες τρόπου ζωής: Οι επιλογές του τρόπου ζωής μπορούν να επηρεάσουν τη σοβαρότητα της ψωρίασης. Το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ έχουν συνδεθεί με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης ή επιδείνωσης των συμπτωμάτων της ψωρίασης.

Ορμονικές αλλαγές: Οι αλλαγές στα επίπεδα τον ορμονών, όπως κατά την εφηβεία, την εγκυμοσύνη και την εμμηνόπαυση, μπορούν να επηρεάσουν την πορεία της ψωρίασης.

Παχυσαρκία: Υπάρχει σχέση μεταξύ ψωρίασης και παχυσαρκίας. Το υπερβολικό βάρος μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της ψωρίασης και να καταστήσει τη θεραπεία λιγότερο αποτελεσματική.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ψωρίαση είναι μια πολύπλοκη κατάσταση και δεν θα εμφανίσουν την ασθένεια όλα τα άτομα με γενετική προδιάθεση. Επιπλέον, οι συγκεκριμένοι παράγοντες ενεργοποίησης και κινδύνου μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Η θεραπεία και η διαχείριση της ψωρίασης συνήθως επικεντρώνονται στον έλεγχο των συμπτωμάτων, στη μείωση της φλεγμονής και στη διαχείριση των παραγόντων ενεργοποίησης με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με ψωρίαση.

Βαθύτερες Αιτίες Ψωρίασης

Η λειτουργική ιατρική, που επιδιώκει να αντιμετωπίσει τις υποκείμενες αιτίες μιας πάθησης και όχι απλώς να θεραπεύσει τα συμπτώματά της, μπορεί να εφαρμοστεί και στην κατανόηση και τη διαχείριση της ψωρίασης. Ενώ οι ακριβείς βασικές αιτίες της ψωρίασης μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, οι προσεγγίσεις της λειτουργικής ιατρικής στοχεύουν στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των κοινών υποκείμενων παραγόντων που μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση ή την επιδείνωση της ψωρίασης.

Δυσλειτουργικό ανοσοποιητικό σύστημα: Στη λειτουργική ιατρική, εστιάζουμε στην αποκατάσταση της ισορροπίας του ανοσοποιητικού συστήματος. Η ψωρίαση είναι μια αυτοάνοση κατάσταση και η υπερδραστήρια ανοσολογική απόκριση συμβάλλει στη φλεγμονή του δέρματος. Οι στρατηγικές αντιμετώπισης αυτής της δυσλειτουργίας μπορεί να περιλαμβάνουν:

Εντοπισμός και αντιμετώπιση των πιθανών τροφικών δυσανεξιών ή αλλεργιών που προκαλούν ανοσολογικές αντιδράσεις.
Εξισορρόπηση της υγείας του εντέρου, καθώς ένα σημαντικό μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος βρίσκεται στο έντερο.
Μείωση της συστηματικής φλεγμονής μέσω διατροφικών αλλαγών και στοχευμένων συμπληρωμάτων.

Χρόνια φλεγμονή: Η φλεγμονή είναι ένα κεντρικό χαρακτηριστικό της ψωρίασης. Η λειτουργική ιατρική στοχεύει στη μείωση της χρόνιας φλεγμονής με διάφορα μέσα:

Εφαρμογή αντιφλεγμονώδους διατροφής, πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.
Διαχείριση του στρες μέσω τεχνικών όπως ο διαλογισμός και η γιόγκα, καθώς το άγχος μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή.
Εντοπισμός και αντιμετώπιση των χρόνιων λοιμώξεων που μπορεί να συμβάλλουν στη δημιουργία χρόνιας φλεγμονή.

Υγεία του εντέρου: Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις για τη διασύνδεση μεταξύ της υγείας του εντέρου και της ψωρίασης. Η λειτουργική ιατρική μπορεί να περιλαμβάνει:

Αξιολόγηση και θεραπεία της εντερικής δυσβίωσης (ανισορροπίες στο μικροβίωμα του εντέρου) μέσω διατροφικών αλλαγών και προβιοτικών.
Διερεύνηση και αντιμετώπιση καταστάσεων όπως το σύνδρομο διαρρέοντος εντέρου, το οποίο μπορεί να συμβάλει στη φλεγμονή.

Διατροφικά ερεθίσματα: Μερικοί ασθενείς με ψωρίαση διαπιστώνουν ότι ορισμένα διαιτητικά συστατικά μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματά τους. Η λειτουργική ιατρική δίνει έμφαση στην εξατομικευμένη διατροφή:

Εντοπισμός και εξάλειψη πιθανών τροφικών παραγόντων ενεργοποίησης, όπως η γλουτένη, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα σολανώδη λαχανικά.
Εστιάζοντας σε μια θρεπτική, αντιφλεγμονώδη διατροφή.

Τοξικές εκθέσεις: Οι περιβαλλοντικές τοξίνες, όπως τα βαρέα μέταλλα και διάφορες χημικές ουσίες, μπορούν να συμβάλουν στην ψωρίαση. Η λειτουργική ιατρική μπορεί να περιλαμβάνει:

Πρωτόκολλα αποτοξίνωσης για τη μείωση της επιβάρυνσης των τοξινών.
Αξιολόγηση και ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε πιθανούς περιβαλλοντικούς παράγοντες ενεργοποίησης της ασθένειας.

Ορμονικές ανισορροπίες: Οι ορμονικές αλλαγές μπορούν να επηρεάσουν την πορεία της ψωρίασης. Η λειτουργική ιατρική μπορεί να εστιάσει:

Εξισορρόπηση των ορμονικών ανισορροπιών μέσω τροποποιήσεων στη διατροφή και τον τρόπο ζωής.
Τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση τυχόν υποκείμενων παθολογικών ορμονολογικών καταστάσεων.

Ψυχολογικοί και συναισθηματικοί παράγοντες: Το στρες, το άγχος και η κατάθλιψη μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της ψωρίασης. Η λειτουργική ιατρική στοχεύει στην διαχείριση της ψυχικής υγείας:

Ενσωμάτωση τεχνικών διαχείρισης άγχους.
Συμβουλευτική ή θεραπεία για την αντιμετώπιση διαφόρων συναισθηματικών παραγόντων.

Εργαστηριακές Εξετάσεις για την Ψωρίαση

Οι εργαστηριακές εξετάσεις συνήθως δεν χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση της ψωρίασης, καθώς γίνεται κυρίως κλινική διάγνωση με βάση τη φυσική εξέταση και το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να γίνουν εργαστηριακές εξετάσεις για να αποκλειστούν άλλες παθολογικές καταστάσεις ή να εκτιμηθεί η σοβαρότητα της ψωρίασης.

Ρευματοειδής παράγοντας (RF): Αυτή η εξέταση αίματος μπορεί να ζητηθεί εάν ο γιατρός υποψιάζεται ψωριασική αρθρίτιδα, μια κατάσταση που συχνά σχετίζεται με την ψωρίαση. Αυξημένα επίπεδα ρευματοειδούς παράγοντα μπορεί να υποδεικνύουν φλεγμονή των αρθρώσεων.

Ταχύτητα καθίζησης ερυθροκυττάρων (ΤΚΕ) και C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP): Αυτές οι εξετάσεις αποτελούν δείκτες φλεγμονής στο σώμα. Μπορεί να είναι αυξημένα σε ασθενείς με ψωριασική αρθρίτιδα ή σε περιπτώσεις σοβαρής ψωρίασης, υποδεικνύοντας συστηματική φλεγμονή.

Γενική εξέταση αίματος: Μια εξέταση αίματος μπορεί να βοηθήσει στην αξιολόγηση των ανισορροπιών στον αριθμό των κυττάρων του αίματος, οι οποίες μπορεί να σχετίζονται με σοβαρότερες μορφές ψωρίασης ή επιπλοκές της νόσου.

Εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας: Η ψωρίαση και ορισμένες θεραπείες για την ψωρίαση μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία του ήπατος. Αυτές οι εξετάσεις αξιολογούν την υγεία του ήπατος και έχουν την δυνατότητα να πραγματοποιούνται σε τακτική βάση σε ασθενείς που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα.

Εξετάσεις νεφρικής λειτουργίας: Ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ψωρίασης μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία των νεφρών και επομένως μπορεί να είναι απαραίτητη η περιοδική παρακολούθηση.

Λιπιδαιμικό προφίλ: Οι ασθενείς με ψωρίαση διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και το λιπιδαιμικό προφίλ μπορεί να βοηθήσει στην αξιολόγηση των επιπέδων της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.

Γενετικός έλεγχος: Οι γενετικές εξετάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό συγκεκριμένων γονιδίων που σχετίζονται με την ευαισθησία στην ψωρίαση ή για την πρόβλεψη της ανταπόκρισης ενός ατόμου σε ορισμένες θεραπείες, ειδικά στο πλαίσιο της εξατομικευμένης ιατρικής.

Βιοψία δέρματος: Αν και δεν αποτελεί μια κλασική εργαστηριακή εξέταση αίματος, η βιοψία του δέρματος αποτελεί μια διαγνωστική διαδικασία που μπορεί να πραγματοποιηθεί για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση της ψωρίασης και να αποκλειστούν άλλες δερματικές παθήσεις.

Οι εργαστηριακές εξετάσεις μπορούν να παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες και συνήθως χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με την κλινική αξιολόγηση για τη διαχείριση και την παρακολούθηση της ψωρίασης. Η διάγνωση της ψωρίασης βασίζεται κυρίως στη χαρακτηριστική εμφάνιση των δερματικών βλαβών και πλακών.

Εργαστηριακές Εξετάσεις Λειτουργικής Ιατρικής για την Ψωρίαση

Ενώ η διάγνωση της ψωρίασης είναι κυρίως κλινική και βασίζεται στη φυσική εξέταση των δερματικών βλαβών, οι εργαστηριακές εξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό πιθανών παραγόντων ενεργοποίησης ή ανισορροπιών που μπορούν να αντιμετωπιστούν από τη λειτουργική ιατρική.

Έλεγχος IgG Τροφικής Δυσανεξίας (TrophoScan®): Ο εντοπισμός και η αντιμετώπιση των ευαισθησιών στα τρόφιμα μπορεί να αποτελέσει βασική πτυχή της διαχείρισης της ψωρίασης, καθώς κάποια τρόφιμα μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τη φλεγμονή σε ορισμένους ασθενείς.

Πλήρης Ανάλυση Εντερικού Μικροβιώματος (EnteroScan®): Η εκτίμηση του μικροβιώματος του εντέρου, ο έλεγχος για καταστάσεις όπως το σύνδρομο διαρρέοντος εντέρου και ο εντοπισμός ανισορροπιών στο έντερο είναι σημαντικές, καθώς η υγεία του εντέρου συνδέεται στενά με αυτοάνοσες καταστάσεις και φλεγμονή.

Έλεγχος θρεπτικών συστατικών

Επίπεδα βιταμίνης D: Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D είναι κοινή στην ψωρίαση και η αντιμετώπιση αυτής της ανεπάρκειας μπορεί να αποτελεί μέρος της θεραπείας.
Επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων (OmegaScan®): Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχος της χρόνιας φλεγμονής.

Φλεγμονώδεις δείκτες

Φλεγμονώδεις κυτοκίνες: Η μέτρηση συγκεκριμένων κυτοκινών, όπως ο παράγοντας νέκρωσης όγκων-α (TNF-α) και ορισμένες ιντερλευκίνες (π.χ. IL-17, IL-23), μπορεί να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τη φλεγμονώδη απόκριση στην ψωρίαση.

Έλεγχος Ορμονών: Η αξιολόγηση των επιπέδων ορισμένων ορμονών, συμπεριλαμβανομένων των οιστρογόνων και της τεστοστερόνης, μπορεί να είναι σημαντική επειδή οι ορμονικές ανισορροπίες μπορούν να επηρεάσουν την ψωρίαση.

Έλεγχος βαρέων μετάλλων: Η έκθεση σε βαρέα μέταλλα μπορεί να συνδεθεί με φλεγμονή και δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Γενετικοί πολυμορφισμοί: Ορισμένες γενετικές παραλλαγές μπορεί να επηρεάσουν την προδιάθεση ενός ατόμου στην εμφάνιση ψωρίαση καθώς και στην ανταπόκρισή του στη θεραπεία.

Αυτές οι εξετάσεις αποτελούν μέρος μιας συνολικής αξιολόγησης και τα αποτελέσματά τους ερμηνεύονται στο ευρύτερο πλαίσιο του ιατρικού ιστορικού και των συμπτωμάτων ενός ασθενούς. Ο στόχος είναι να αναπτυχθεί ένα εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας που αντιμετωπίζει τους μοναδικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην ψωρίαση κάθε ατόμου.

Συμβατικές Θεραπείες για την Ψωρίαση

Οι συμβατικές θεραπείες για την ψωρίαση στοχεύουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων, στη μείωση της φλεγμονής και στην επιβράδυνση της υπερβολικής ανάπτυξης των κυττάρων του δέρματος που χαρακτηρίζουν την πάθηση. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο, τη σοβαρότητα και τη θέση της ψωρίασης, καθώς και τη γενική υγεία του ασθενούς.

Τοπικές θεραπείες

Τοπικά κορτικοστεροειδή: Αντιφλεγμονώδεις κρέμες ή αλοιφές χρησιμοποιούνται συνήθως για τη μείωση της ερυθρότητας, του κνησμού και της φλεγμονής σε ήπια έως μέτρια ψωρίαση.
Τοπικοί αναστολείς καλσινευρίνης: Φάρμακα όπως το τακρόλιμους και το πιμεκρόλιμους μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ευαίσθητες περιοχές όπως το πρόσωπο και τα γεννητικά όργανα.
Ανάλογα βιταμίνης D: Οι τοπικές κρέμες που περιέχουν ανάλογα της βιταμίνης D όπως η καλσιποτριοόλη μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της ανάπτυξης των κυττάρων του δέρματος.
Παρασκευάσματα λιθανθρακόπισσας: Τα προϊόντα λιθανθρακόπισσας μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τον κνησμό, την δημιουργία φολίδων και τη φλεγμονή.
Σαλικυλικό οξύ: Αυτά τα προϊόντα βοηθούν στην αφαίρεση των φολίδων και χρησιμοποιούνται συχνά σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες.
Ταζαροτένιο: Συνθετικό ρετινοειδές που χρησιμοποιείται για ήπια έως μέτρια ψωρίαση.

Φωτοθεραπεία

Θεραπεία με υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB): Η ελεγχόμενη έκθεση στο φως UVB μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της ανάπτυξης των κυττάρων του δέρματος και στη μείωση των συμπτωμάτων. Χρησιμοποιούνται ακτινοβολίες τόσο ευρείας όσο και στενής ζώνης.
Ψωραλένιο συν υπεριώδη ακτινοβολία Α (PUVA): Αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει το συνδυασμό ενός φαρμάκου ευαισθητοποίησης στο φως (ψωραλένιο) και έκθεσης στο φως UVA. Είναι αποτελεσματική, αλλά έχει το ρίσκο της εμφάνισης αρκετών παρενεργειών.
Laser: Η στοχευμένη θεραπεία με λέιζερ χρησιμοποιείται σε εντοπισμένες πλάκες ψωρίασης.

Συστηματικά φάρμακα

Ρετινοειδή από του στόματος: Οι συνθετικές μορφές της βιταμίνης Α μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε σοβαρή ψωρίαση, αλλά ενδεχομένως να υπάρξουν παρενέργειες και απαιτούν στενή παρακολούθηση.
Μεθοτρεξάτη: Ένα ανοσοκατασταλτικό φάρμακο που βοηθά στην επιβράδυνση της ανάπτυξης των κυττάρων του δέρματος και στη μείωση της φλεγμονής.
Κυκλοσπορίνη: Ένα ανοσοκατασταλτικό που χρησιμοποιείται για σοβαρή ψωρίαση, ιδιαίτερα για τη βραχυπρόθεσμη ανακούφιση των ασθενών.
Βιολογικοί παράγοντες: Πρόκειται για προηγμένες, στοχευμένες θεραπείες που καταστέλλουν συγκεκριμένα τμήματα του ανοσοποιητικού συστήματος που συμμετέχουν στην ψωρίαση. Οι βιολογικοί παράγοντες χρησιμοποιούνται συνήθως για μέτρια έως σοβαρή ψωρίαση, ειδικά εάν άλλες θεραπείες έχουν αποτύχει. Παραδείγματα περιλαμβάνουν φάρμακα όπως η Ετανερσέπτη, η Αδαλιμουμάμπη και η Ινφιλιξιμάμπη.
Απρεμιλάστη: Ένα νεότερο από του στόματος φάρμακο που αναστέλλει ένα ένζυμο που συμμετέχει στη φλεγμονή.

Άλλες θεραπείες

Στεροειδή εντός της βλάβης: Η ένεση κορτικοστεροειδών απευθείας σε επίμονες πλάκες ψωρίασης μπορεί να είναι αποτελεσματική.
Κρέμες ρετινοειδών: Τα τοπικά ρετινοειδή όπως το ταζαροτένιο μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες.
Θεραπεία UV : Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν ειδικά κρεβάτια μαυρίσματος ως μορφή θεραπείας UV, αλλά πρέπει να γίνεται υπό ιατρική επίβλεψη για να αποφευχθεί η υπερβολική έκθεση και η βλάβη του δέρματος.

Τα πρωτόκολλα θεραπείας είναι συνήθως εξατομικευμένα και η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα της ψωρίασης, τη γενική υγεία του ασθενούς και την ανταπόκρισή του σε προηγούμενες θεραπείες. Επιπλέον, οι τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης του στρες, της υγιεινής διατροφής και της αποφυγής παραγόντων ενεργοποιήσεων της νόσου, μπορούν να συμπληρώσουν τις συμβατικές θεραπείες και να βελτιώσουν τη συνολική διαχείριση της ψωρίασης.

Φυσικές Θεραπείες για την Ψωρίαση

Πολλοί ασθενείς με ψωρίαση χρησιμοποιούν φυσικές θεραπείες και τροποποιούν τον τρόπο ζωής τους προκειμένου να δράσουν συμπληρωματικά στις συμβατικές ιατρικές θεραπείες. Οι προσεγγίσεις αυτές μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων της ψωρίασης, είναι όμως σημαντικό να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό πριν δοκιμάσετε οποιεσδήποτε φυσικές θεραπείες, καθώς μπορούν να αλληλεπιδράσουν με φάρμακα ή να έχουν αντενδείξεις.

Διατροφικές αλλαγές

Αντιφλεγμονώδης διατροφή: Αποτελείται από μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως και άπαχες πρωτεΐνες. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, τα καρύδια και οι λιναρόσποροι, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής.
Δίαιτα χωρίς γλουτένη: Ορισμένοι ασθενείς με ψωρίαση ενδέχεται να έχουν ευαισθησία στη γλουτένη και η εξάλειψη της γλουτένης από τη διατροφή μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματά τους.
Διατροφή χωρίς σολανώδη λαχανικά: Η αποφυγή σολανωδών λαχανικών όπως οι ντομάτες, οι μελιτζάνες και οι πιπεριές μπορεί να βοηθήσει ορισμένους ασθενείς, καθώς αυτά τα τρόφιμα μπορούν να επιδεινώσουν την ψωρίαση σε ορισμένες περιπτώσεις.

Συμπληρώματα

Ιχθυέλαιο: Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα στα συμπληρώματα ιχθυελαίου μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής και να βελτιώσουν τα συμπτώματα της ψωρίασης.
Βιταμίνη D: Η εξασφάλιση επαρκών επιπέδων βιταμίνης D, είτε μέσω συμπληρωμάτων είτε μέσω λογικής έκθεσης στον ήλιο, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων της ψωρίασης.
Προβιοτικά: Ένα υγιές μικροβίωμα του εντέρου είναι απαραίτητο, συνεπώς τα προβιοτικά έχουν βοηθητική δράση σε ορισμένες περιπτώσεις.
Κουρκουμίνη: Η δραστική ένωση στον κουρκουμά, η κουρκουμίνη, έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και μπορεί να ωφελήσει ασθενείς με ψωρίαση.
Σταφύλι Όρεγκον (Βαρβερίνη): Το εκχύλισμα σταφυλιού Όρεγκον έχει μελετηθεί για τις δυνατότητές του στη βελτίωση των συμπτωμάτων της ψωρίασης.

Μηλόξυδο: Ορισμένοι χρησιμοποιούν αραιωμένο μηλόξυδο τοπικά για την ανακούφιση του κνησμού και της φλεγμονής. Χρειάζεται προσοχή με μη-αραιωμένο ξύδι, καθώς μπορεί να είναι αποτελέσει πηγή ερεθισμού.

Λουτρά βρώμης και άλατος Epsom: Η προσθήκη πλιγουριού βρώμης ή αλάτων Epsom σε ζεστά λουτρά μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από τον κνησμό και να μαλακώσει τις πλάκες ψωρίασης.

Ενυδάτωση: Η τακτική εφαρμογή μιας υποαλλεργικής ενυδατικής κρέμας μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της ξηρότητας και στη μείωση του κνησμού και της φολίδωσης.

Μείωση του στρες: Το άγχος μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει τα συμπτώματα της ψωρίασης. Οι τεχνικές διαχείρισης του στρες όπως ο διαλογισμός, η γιόγκα, οι ασκήσεις βαθιάς αναπνοής και η προοδευτική χαλάρωση των μυών μπορεί να είναι επωφελείς.

Αποφυγή παραγόντων ενεργοποίησης: Ο εντοπισμός και η αποφυγή των παραγόντων που επιδεινώνουν την ψωρίαση, όπως το αλκοόλ, το κάπνισμα και ορισμένα φάρμακα, είναι χρήσιμα και αποτελεσματικά.

Έκθεση στο ηλιακό φως: Η ελεγχόμενη έκθεση στο φυσικό ηλιακό φως μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της ψωρίασης σε ορισμένους ασθενείς. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε αντηλιακό στις μη πάσχουσες περιοχές για να αποφύγετε το ηλιακό έγκαυμα.

Βελονισμός και παραδοσιακή κινεζική ιατρική: Ορισμένοι ασθενείς βρίσκουν ανακούφιση μέσω του βελονισμού ή των πρακτικών παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής.

Λουτρά άλατος Νεκράς Θάλασσας: Η εμβάπτιση σε ζεστά λουτρά με αλάτι Νεκράς Θάλασσας μπορεί να βοηθήσει και να μαλακώσει τις ψωριασικές πλάκες και να μειώσει τη φλεγμονή.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι φυσικές θεραπείες ενδεχομένως να μην λειτουργούν για όλους και τα αποτελέσματα να διαφέρουν ανά περιπτώσεις. Επιπλέον, η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα αυτών των θεραπειών εξαρτάται από μεμονωμένους παράγοντες και τον συγκεκριμένο τύπο και τη σοβαρότητα της ψωρίασης. Πάντα να συμβουλεύεστε έναν ειδικό πριν ενσωματώσετε οποιεσδήποτε φυσικές θεραπείες στη διαχείριση της ψωρίασης.

Τα φυτικά σκευάσματα χρησιμοποιούνται συχνά από ασθενείς με ψωρίαση ως συμπληρωματικές ή εναλλακτικές θεραπείες. Πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή, καθώς μπορεί να έχουν παρενέργειες ή να αλληλεπιδράσουν με άλλα φάρμακα.

Aloe Vera: Το τζελ της αλόης βέρα, όταν εφαρμόζεται τοπικά, μπορεί να βοηθήσει στην καταπράυνση και ενυδάτωση του δέρματος, μειώνοντας τον κνησμό και την ερυθρότητα. Χρησιμοποιείται ευρέως για τις αντιφλεγμονώδεις και καταπραϋντικές ιδιότητες του.
Σταφύλι Όρεγκον (Mahonia aquifolium): Το εκχύλισμα της ρίζας αυτού του φυτού, ιδιαίτερα η βερβερίνη, έχει μελετηθεί για τη δυνατότητά του να μειώνει τα συμπτώματα της ψωρίασης. Είναι διαθέσιμο σε διάφορες μορφές, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν κρέμες και αλοιφές.
Κουρκουμάς: Η κουρκουμίνη, η δραστική ένωση στον κουρκουμά, έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Μπορεί να ληφθεί από το στόμα ως συμπλήρωμα ή να εφαρμοστεί τοπικά ως κρέμα.
Έλαιο τεϊόδεντρου (Tea Tree Oil): Το αραιωμένο έλαιο τεϊόδεντρου μπορεί να βοηθήσει στην καταπράυνση των πλακών ψωρίασης όταν εφαρμόζεται τοπικά. Ωστόσο, δεν πρέπει να χρησιμοποιείται αδιάλυτο, καθώς μπορεί να είναι ερεθιστικό για το δέρμα.
Έλαιο Neem (Neem Oil): Το έλαιο Neem, που προέρχεται από το δέντρο Ινδική πασχαλιά, έχει χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή ιατρική για τις αντιφλεγμονώδεις και αντιβακτηριακές του ιδιότητες. Μπορεί να εφαρμοστεί τοπικά για τη μείωση του κνησμού και της φλεγμονής.
Στελλάρια (Stellaria media): Αυτό το βότανο χρησιμοποιείται μερικές φορές ως τοπική αλοιφή για την ανακούφιση του κνησμού και της ερυθρότητας που σχετίζονται με την ψωρίαση.
Ριγανέλαιο: Το ριγανέλαιο περιέχει καρβακρόλη, η οποία έχει αντιβακτηριακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Μπορεί να αραιωθεί και να εφαρμοστεί τοπικά.
Γλυκόριζα (Glycyrrhiza glabra): Τοπικές κρέμες ή τζελ που περιέχουν εκχύλισμα γλυκόριζας έχουν χρησιμοποιηθεί για τις αντιφλεγμονώδεις δράσεις τους στη διαχείριση της ψωρίασης.
Βερβερίς (Berberis vulgaris): Η βερβερίνη, μια ουσία που βρίσκεται στην Βερβερίς, μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές ιδιότητες. Υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί τοπικά ή ως συμπλήρωμα.
Καψαϊκίνη: Η καψαϊκίνη, που προέρχεται από πιπεριές τσίλι, μπορεί να χρησιμοποιηθεί τοπικά σε κρέμες ή αλοιφές για τη μείωση του κνησμού και της φλεγμονής που σχετίζονται με την ψωρίαση.
Σαλικυλικό οξύ: Το σαλικυλικό οξύ προέρχεται από τον φλοιό ιτιάς και μπορεί να χρησιμοποιηθεί τοπικά για να βοηθήσει στην απομάκρυνση των φολίδων και στη μείωση της φλεγμονής.

Είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται τα βότανα προσεκτικά, ειδικά εάν είστε έγκυος, θηλάζετε ή έχετε υποκείμενα νοσήματα. Ορισμένα βότανα μπορεί να έχουν παρενέργειες ή αντενδείξεις και η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά τους μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των ατόμων. Πάντα να συμβουλεύεστε τον δερματολόγο σας πριν δοκιμάσετε βότανα για την ψωρίαση και βεβαιωθείτε ότι δεν αλληλεπιδρούν με τυχόν φάρμακα που μπορεί να παίρνετε.

Βασίλης Ι. Σιδερής
Βιολόγος
Ιατρός Βιοπαθολόγος
Πιστοποιημένος Ιατρός Λειτουργικής Ιατρικής, CFMP^®