Εντερικό Μικροβίωμα και Παχυσαρκία

Στην εποχή των γονιών μας και πολύ περισσότερο στην εποχή των παππούδων μας, η παχυσαρκία ήταν ένα σπάνιο φαινόμενο. Όμως αυτό φαίνεται ότι έχει αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η παχυσαρκία έχει σχεδόν τριπλασιαστεί από το 1975. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει την παχυσαρκία ως με δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) μεγαλύτερο από 30, αλλά ο ορισμός διαφέρει από χώρα σε χώρα. Στην Κίνα, για παράδειγμα, ένας ΔΜΣ 28 ή μεγαλύτερος θεωρείται παχυσαρκία. Μια ολοκληρωμένη ανάλυση δείχνει ότι περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού είναι υπέρβαροι και περίπου το 10% είναι παχύσαρκοι. Προβλέπεται ότι μέχρι το 2030, ο αριθμός των παχύσαρκων ανθρώπων παγκοσμίως θα φτάσει τα 1.12 δισεκατομμύρια. Η παχυσαρκία δεν εκδηλώνεται μόνο ως αλλαγές στην εμφάνιση του ατόμου, αλλά σχετίζεται επίσης με διαταραχές του μεταβολισμού των λιπιδίων και της γλυκόζης, τη χρόνια φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες και αυξημένο κίνδυνο για διάφορες ασθένειες, κυρίως καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη και καρκίνο. Παλιότερα επίσης, η παχυσαρκία ήταν πιο διαδεδομένη στις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ πλέον είναι κοινό πρόβλημα στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Έχει φτάσει η στιγμή που η παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος σκοτώνουν περισσότερους ανθρώπους από τον υποσιτισμό. Υπάρχει επίσης μια ανησυχητική αύξηση της παχυσαρκίας μεταξύ των παιδιών έχοντας γίνει παγκόσμια επιδημία.

Η κατανόησή μας για την παχυσαρκία μέχρι πριν λίγα χρόνια έδειχνε ότι ήταν συνδεδεμένη με τις επιλογές του τρόπου ζωής. Είναι αλήθεια ότι η παχυσαρκία είναι πιο διαδεδομένη στον δυτικό κόσμο. Οι μετανάστες και οι ντόπιοι πληθυσμοί εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας μετά την εισαγωγή τους σε μια δυτικού τύπου διατροφή. Μέχρι πρόσφατα, η παχυσαρκία σχετιζόταν μόνο με τις διατροφικές επιλογές του ατόμου γεγονός που σήμαινε ότι η παχυσαρκία ήταν θέμα επιλογής και μόνο.

Πρόσφατες μελέτες λένε ότι η παχυσαρκία μπορεί να είναι πολλά περισσότερα από απλώς ένα θέμα επιλογής. Οι ερευνητές εξέτασαν το μικροβίωμα του εντέρου παχύσαρκων και μη παχύσαρκων ατόμων και διαπίστωσαν ότι το μικροβίωμα του εντέρου των παχύσαρκων και των μη παχύσαρκων ατόμων είναι διαφορετικό. Αυτή η διαφορά υπαγορεύει πώς το σώμα χρησιμοποιεί την ενέργεια από τα τρόφιμα που καταναλώνουμε. Δείχνει επίσης ότι η παχυσαρκία δεν είναι μόνο θέμα διατροφικών επιλογών. Αντίθετα, είναι θέμα του πώς τα μικρόβια του εντέρου επεξεργάζονται το φαγητό. Και αυτό αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο πλέον βλέπουμε την παχυσαρκία, δηλαδή ως νόσο και όχι ως συνέπεια κακών διατροφικών επιλογών.

Το μικροβίωμα του εντέρου

Το έντερο μας φιλοξενεί τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς. Υπάρχουν 300 έως 500 διαφορετικά είδη βακτηρίων που ζουν στο πεπτικό μας σύστημα. Αυτά περιέχουν σχεδόν 2 εκατομμύρια γονίδια. Αυτά τα βακτήρια, μαζί με άλλους μικροοργανισμούς όπως οι ιοί και οι μύκητες, αποτελούν το μικροβίωμα του εντέρου μας. Το μικροβίωμα του εντέρου παίζει βασικό ρόλο στην πέψη των τροφών που τρώμε και στην απορρόφηση και τη σύνθεση θρεπτικών συστατικών από τις τροφές. Διάφοροι παράγοντες επηρεάζουν τη σύνθεση του εντερικού μικροβιώματος σε κάθε άτομο. Αυτοί οι παράγοντες περιλαμβάνουν το μικροβίωμα που κληρονομούμε από τη μητέρας μας (κατά τον φυσιολογικό τοκετό), τη διατροφή μας και τον τρόπο ζωής μας. Το μικροβίωμα, με τη σειρά του, επηρεάζει διάφορες πτυχές του οργανισμού μας, όπως ο μεταβολισμός, η διάθεση και το ανοσοποιητικό σύστημα.

Η σχέση μεταξύ αύξησης βάρους και εντερικού μικροβιώματος

Πρόσφατη έρευνα για το ρόλο του μικροβιώματος του εντέρου στην παχυσαρκία έχει αποκαλύψει μερικές συναρπαστικές σχέσεις. Έτσι, όταν εξετάστηκαν τα μικρόβια του εντέρου σε παχύσαρκα και αδύνατα ποντίκια και ανθρώπους εθελοντές, διαπιστώθηκε ότι η σχετική αφθονία δύο κυρίαρχων τύπων βακτηρίων, των Bacteroidetes και των Firmicutes, ήταν διαφορετική στα παχύσαρκα και στα αδύνατα άτομα. Διερεύνησαν περαιτέρω την επίδραση αυτής της διαφοράς στο εντερικό μικροβίωμα στα ποντίκια και διαπίστωσαν ότι οι αλλαγές στο μικροβίωμα επηρέασαν τον μεταβολισμό. Το μικροβίωμα στα παχύσαρκα ποντίκια μπορούσε να συλλέξει περισσότερη ενέργεια από τα τρόφιμα σε σχέση με το μικροβίωμα στα αντίστοιχα αδύνατα ποντίκια. Διαπίστωσαν επίσης ότι αυτή η επίδραση μπορούσε να μεταδοθεί. Ο αποικισμός αδύνατων ποντικών με μικροβίωμα από παχύσαρκα άτομα αύξησε σημαντικά το συνολικό σωματικό λίπος. Αυτή η μελέτη έδειξε με απόλυτη σαφήνεια ότι το μικροβίωμα του εντέρου παίζει σημαντικό ρόλο στην παχυσαρκία. Έδειξε επίσης ότι οι αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις μεταβολικές λειτουργίες.

Αρκετές άλλες μελέτες δείχνουν τις επιδράσεις του μικροβιώματος του εντέρου στην αντίσταση στην ινσουλίνη, τη χρόνια φλεγμονή και την εναπόθεση λίπους στο σώμα. Έχουν δείξει επίσης ότι το εντερικό μικροβίωμα ανταποκρίνεται στην απώλεια βάρους.

Είναι σαφές ότι το μικροβίωμα ρυθμίζει αρκετές ζωτικές λειτουργίες στο σώμα και οι αλλαγές του μικροβιώματος έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία και την ευζωία. Τι μπορεί να επηρεάσει και να αλλάξει το μικροβίωμα του εντέρου; Η σύνθεση της διατροφής και η θερμιδική πρόσληψη φαίνεται να επηρεάζουν γρήγορα τη λειτουργία των μικροβίων του εντέρου. Η χρήση αντιβιοτικών έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τις βακτηριακές κοινότητες του εντέρου. Ο τρόπος τοκετού (φυσιολογικός ή με καισαρική) επηρεάζει επίσης το μικροβίωμα του εντέρου.

Συμπέρασμα

Γνωρίζουμε ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μεταβάλλουν το μικροβίωμα του εντέρου. Ένα διαταραγμένο εντερικό μικροβίωμα μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη μεταβολική λειτουργία και, ως αποτέλεσμα, να προκαλέσει παχυσαρκία.

Για να μάθετε πώς είναι και πώς λειτουργεί το μικροβίωμα του εντέρου σας, παραγγείλετε το EnteroScan® και μάθετε ποιες τροφές είναι κατάλληλες για εσάς και τι αλλαγές πρέπει να κάνετε προκειμένου να βελτιστοποιήσετε το εντερικό σας μικροβίωμα.