Προβιοτικά και κατάθλιψη

Σε ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η χορήγηση προβιοτικών υπόσχεται βελτίωση της διάθεσης.

Οι διαφημίσεις των διαφόρων προβιοτικών για τα οφέλη στην υγεία, τόσο για προβλήματα του γαστρεντερικού όσο και θέματα που δεν φαίνονται να έχουν άμεση σχέση με το έντερο, είναι πλέον πολύ συνηθισμένες. Λειτουργούν όμως πραγματικά τα προβιοτικά; Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Gastroenterology έδειξε ότι ένα συγκεκριμένο προβιοτικό μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία των συμπτωμάτων κατάθλιψης σε ασθενείς που πάσχουν από μια πολύ συχνή γαστρεντερική διαταραχή, το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου ή σπαστική κολίτιδα (IBS).

Το IBS είναι μία από τις συχνότερες διαταραχές του εντέρου, επηρεάζει περίπου το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού και οι ασθενείς με IBS συχνά υποφέρουν από ψυχιατρικά συμπτώματα όπως κατάθλιψη και άγχος. Λίγα είναι γνωστά για το τι προκαλεί την εμφάνιση του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου και τα συνοδά ψυχιατρικά συμπτώματα, αλλά φαίνεται ότι τα βακτήρια που βρίσκονται στο έντερο, συνολικά γνωστά ως «εντερικό μικροβίωμα», διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο.

Η νέα μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου McMaster (Καναδάς) δείχνει συσχέτιση μεταξύ της λήψης προβιοτικών και της βελτίωσης της διάθεσης σε ασθενείς με IBS και προσθέτει νέα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι πράγματι τα βακτήρια του εντέρου μπορούν να επικοινωνούν με τον εγκέφαλο για να επηρεάσουν τη διάθεση και τη συμπεριφορά (άξονας εγκεφάλου-εντέρου, brain-gut axis).

Για τη μελέτη, οι ερευνητές στρατολόγησαν 44 ασθενείς με IBS, που επίσης υπέφεραν από ήπια έως μέτρια κατάθλιψη και άγχος. Οι μισοί έλαβαν ημερήσιες δόσεις το προβιοτικό Bifidobacterium longum (B. longum), ενώ οι άλλοι μισοί έλαβαν εικονικό φάρμακο (placebo) για έξι εβδομάδες. Κάθε άτομο συμπλήρωσε ερωτηματολόγια για τη μέτρηση της κατάθλιψης και του άγχους καθώς και των γαστρεντερικών συμπτωμάτων. Σε έξι εβδομάδες, το 64% των ασθενών που έλαβαν το προβιοτικό B. longum παρουσίασαν βελτίωση στις βαθμολογίες κατάθλιψης, σε σύγκριση με το 32% αυτών που έλαβαν το εικονικό φάρμακο. Η βαθμολογία της κατάθλιψης παρέμεινε χαμηλότερη στην ομάδα του B. longum, ακόμη και τέσσερις εβδομάδες μετά τη διακοπή της λήψης του προβιοτικού. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ούτε τα συμπτώματα άγχους ούτε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα του γαστρεντερικού άλλαξαν με την συγκεκριμένη προβιοτική θεραπεία.

Χρησιμοποιώντας τη λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (fMRI) για τη μέτρηση της ενεργοποίησης του εγκεφάλου, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η βελτίωση της κατάθλιψης σε ασθενείς που λαμβάνουν B. longum συνδέεται με αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα, ιδιαίτερα σε περιοχές που σχετίζονται με τη ρύθμιση της διάθεσης. Δείχνoντας στους ασθενείς συγκεκριμένες εικόνες, διαπίστωσαν ότι όσοι έλαβαν το προβιοτικό είχαν μειωμένη αντίδραση σε στρεσογόνα ερεθίσματα.

Οπωσδήποτε απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες για να επιβεβαιωθούν αυτά τα ευρήματα και πριν το συγκεκριμένο προβιοτικό χρησιμοποιηθεί συστηματικά ως ιατρική θεραπεία για την κατάθλιψη που σχετίζεται με το IBS. Παρόλα αυτά, οι ασθενείς που έλαβαν B. longum ανέφεραν βελτιώσεις στη συνολική ευεξία και ποιότητα ζωής τους και τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι το προβιοτικό Β. longum έχει κάποια αντικαταθλιπτικά αποτελέσματα.

Αυτό ανοίγει νέες δρόμους όχι μόνο για τη θεραπεία ασθενών με λειτουργικές διαταραχές του εντέρου αλλά και πιθανόν για ασθενείς με πρωτοπαθείς ψυχιατρικές διαταραχές, όπως την κλινική κατάθλιψη.