Υπέρταση, Αλάτι και Εντερικό Μικροβίωμα

Το πολύ αλάτι στα τρόφιμα μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση υπέρτασης και μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην πορεία των αυτοάνοσων νοσημάτων όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας. Σε μια πολύ πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature έδειξαν ότι η αυξημένη κατανάλωση αλατιού καταστρέφει τους γαλακτοβακίλλους στο έντερο ενώ αυξάνεται η αρτηριακή πίεση και ο αριθμός των βοηθητικών λεμφοκυττάρων Th17. Αυτά ο τύπος ανοσοκυττάρων σχετίζεται με την εμφάνιση υπέρτασης και με πολλές αυτοάνοσες ασθένειες όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας.

Οι γαλακτοβάκιλλοι αντισταθμίζουν τις επιβλαβείς επιδράσεις του αλατιού

Όταν τα ζώα έλαβαν γαλακτοβακίλλους ως προβιοτικά επιπρόσθετα με τη διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι, μειώθηκε τόσο ο αριθμός των βοηθητικών κυττάρων Τh17 όσο και η αρτηριακή πίεση. Τα προβιοτικά μπόρεσαν επίσης να αμβλύνουν τα κλινικά συμπτώματα της πειραματικής αυτοάνοσης εγκεφαλομυελίτιδας, ενός πειραματικού μοντέλου νόσου για την σκλήρυνση κατά πλάκας.

Οι ερευνητές αναγνώρισαν έτσι τη μικροβιοκτόνο δράση του αλατιού ως σημαντικό παράγοντα στα νοσήματα που επηρεάζονται από το αλάτι. Το εντερικό μικροβίωμα επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό του ξενιστή και ιδιαίτερα το ανοσοποιητικό σύστημα μεγάλο τμήμα του οποίου δραστηριοποιείται στο έντερο.

Δοκιμαστική μελέτη σε ανθρώπους

Εκτός από τα πειράματα σε ποντίκια, οι ερευνητές μελέτησαν επίσης το εντερικό μικροβίωμα στον πεπτικό σωλήνα 12 υγιών ατόμων, στους οποίους χορηγήθηκαν 6 επιπλέον γραμμάρια αλατιού καθημερινά για ένα δεκαπενθήμερο. Δεδομένου ότι τα εξεταζόμενα άτομα διατήρησαν τις διατροφικές τους συνήθεις, πρακτικά διπλασίασαν περίπου την ημερήσια πρόσληψη αλατιού. Και σε αυτήν την περίπτωση φάνηκε ότι οι γαλακτοβάκιλλοι ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητοι. Το μεγαλύτερο ποσοστό των γαλακτοβάκιλλων του εντερικού μικροβιώματος δεν ήταν πλέον ανιχνεύσιμο μετά από 14 ημέρες αυξημένης πρόσληψης αλατιού. Ταυτόχρονα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η αρτηριακή πίεση των εθελοντών αυξήθηκε όπως και ο αριθμός των βοηθητικών κυττάρων Th17 στο αίμα.

Ο ρόλος που διαδραματίζει το εντερικό μικροβίωμα σε πάρα πολλές ασθένειες γίνεται όλο και πιο γνωστός. Ο τρόπος με τον οποίο ο οργανισμός αλληλεπιδρά με το εντερικό μικροβίωμα είναι εντούτοις, σε μεγάλο βαθμό άγνωστος. Η συγκεκριμένη μελέτη πέρα από τις περιγραφές των αλλαγών που προκαλούνται από το αλάτι επιχειρεί να εξετάσει όλες αυτές τις αλληλεπιδράσεις. Υπάρχει φυσικά η πιθανότητα να υπάρχουν και άλλα ευαίσθητα στο αλάτι βακτήρια του εντερικού μικροβιώματος που είναι εξίσου σημαντικά.

Η μελέτη επισημαίνει ότι η σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να είναι μία από τις ευαίσθητες σε αλάτι ασθένειες που θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε με προβιοτικά που περιέχουν συγκεκριμένα είδη Lactobacillus (γαλακτοβάκιλλοι) ειδικά προσαρμοσμένα ως πρόσθετα στις τυπικές ανοσοθεραπείες. Οι γαλακτοβάκιλλοι βρίσκονται σε τρόφιμα όπως το ξινό λάχανο (λάχανο τουρσί), το γιαούρτι και το τυρί.

Το εντερικό μικροβίωμα αποτελείται από βακτήρια, αρχαιοβακτήρια, ιούς και ευκαρυωτικούς μικροοργανισμούς που βρίσκονται μέσα στο έντερό μας. Οι μικροοργανισμοί αυτά έχουν απίστευτες ικανότητες να επηρεάζουν τη φυσιολογία μας, τόσο στην υγεία όσο και στην ασθένεια. Συμμετέχουν σε μεταβολικές λειτουργίες, προστατεύουν από παθογόνους παράγοντες, εκπαιδεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και μέσω αυτών των βασικών λειτουργιών επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τις περισσότερες από τις φυσιολογικές μας λειτουργίες. Το EnteroScan® της Διαγνωστικής Αθηνών αποτελεί μια ομάδα εξειδικευμένων εργαστηριακών εξετάσεων που αναλύουν το εντερικό μικροβίωμα και τις λειτουργίες του. Ο έλεγχος του εντερικού μικροβιώματος (εντερικής χλωρίδας) με το EnteroScan^® επιτρέπει τον έλεγχο των αποκλίσεών του, βοηθάει στη διάγνωση, στην επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό πολλών παθολογικών καταστάσεων και ρίχνει φως στην αιτιολογία και την παθογένεια χρόνιων νοσημάτων και κατευθύνει τη θεραπεία τους.

Βιβλιογραφία

Nicola Wilck, et al. Salt-responsive gut commensal modulates TH17 axis and disease. Nature, 551: 585-589, 2017