Ιό Ανθρώπινων Θηλωμάτων (HPV). Όλα Όσα Πρέπει να Γνωρίζετε
Ο ιός HPV (Human Papillomavirus – Ιός των Ανθρώπινων Θηλωμάτων) είναι από τους πιο κοινούς ιούς που μεταδίδονται μέσω σεξουαλικής επαφής παγκοσμίως. Παρότι σε πολλές περιπτώσεις δεν προκαλεί συμπτώματα και απομακρύνεται από μόνος του, ορισμένοι τύποι του HPV μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρά νοσήματα, όπως καρκίνος τραχήλου της μήτρας, καρκίνος του πρωκτού, στοματοφαρυγγικοί καρκίνοι, καθώς και κονδυλώματα.
Η γνώση γύρω από τον HPV είναι απαραίτητη για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και τη σωστή διαχείριση του ιού. Το παρόν άρθρο προσφέρει αναλυτική ενημέρωση για τον HPV, βασισμένη σε πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα.
Τι είναι ο HPV;
Ο HPV είναι ένας DNA ιός με πάνω από 200 διαφορετικούς τύπους, εκ των οποίων περίπου 40 τύποι μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής οδού και επηρεάζουν τον γεννητικό, πρωκτικό και στοματοφαρυγγικό βλεννογόνο.
Οι τύποι του HPV διακρίνονται σε:
- Χαμηλού κινδύνου τύποι (π.χ. 6 & 11): Συνδέονται κυρίως με κονδυλώματα και καλοήθεις αλλοιώσεις.
- Υψηλού κινδύνου τύποι (π.χ. 16, 18, 31, 33 και άλλοι): Συνδέονται με προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνους, κυρίως του τραχήλου της μήτρας.
Πώς Μεταδίδεται ο HPV;
Η μετάδοση του HPV γίνεται κυρίως μέσω:
- Κολπικής, στοματικής ή πρωκτικής σεξουαλικής επαφής
- Δερματικής επαφής με περιοχές που φέρουν τον ιό
- Επαφής με μολυσμένα αντικείμενα (π.χ. εσώρουχα, σε σπάνιες περιπτώσεις)
Ο HPV είναι τόσο συχνός που πάνω από το 80% των σεξουαλικά ενεργών ανθρώπων θα έρθουν σε επαφή με τουλάχιστον έναν τύπο κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Συμπτώματα και Κλινική Εικόνα
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ο HPV δεν προκαλεί συμπτώματα και απομακρύνεται αυτόματα εντός 1–2 ετών. Όταν όμως επιμένει, μπορεί να προκαλέσει:
Κονδυλώματα
- Μαλακές, ανώδυνες διογκώσεις στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, του πρωκτού ή του στοματικού βλεννογόνου
- Οφείλονται κυρίως στους τύπους 6 & 11
Προκαρκινικές ή καρκινικές αλλοιώσεις
- Δεν προκαλούν συμπτώματα στα αρχικά στάδια
- Ανιχνεύονται μέσω τεστ Παπανικολάου ή HPV DNA testing
- Μπορούν να εξελιχθούν σε τραχηλικό καρκίνο, πρωκτικό καρκίνο, στοματοφαρυγγικό καρκίνο, καρκίνο πέους ή κολπικό καρκίνο
HPV και Καρκίνος: Ο Κρίσιμος Σύνδεσμος
Οι τύποι 16 και 18 ευθύνονται για περίπου:
- 70% των περιπτώσεων καρκίνου τραχήλου της μήτρας
- Μεγάλο ποσοστό άλλων καρκίνων του γεννητικού και αναπνευστικού συστήματος
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να προληφθεί μέσω του προσυμπτωματικού ελέγχου και του εμβολιασμού.
Διάγνωση του HPV
Η ανίχνευση του HPV γίνεται μέσω:
1. Τεστ Παπανικολάου (Pap Test)
- Εντοπίζει αλλοιώσεις των κυττάρων του τραχήλου
- Δεν ανιχνεύει απευθείας τον ιό
2. HPV DNA Testing
- Ελέγχει για ύπαρξη συγκεκριμένων τύπων του HPV
- Χρησιμοποιείται κυρίως σε γυναίκες άνω των 30 ετών ή όταν το τεστ Παπ είναι παθολογικό
- Δείτε περισσότερα εδώ:
3. Οπτική εκτίμηση/κολποσκόπηση
- Χρήσιμη όταν υπάρχουν ύποπτες αλλοιώσεις
- Γίνεται βιοψία εφόσον κριθεί απαραίτητο
Πρόληψη: Το Εμβόλιο HPV
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός.
Εγκεκριμένα εμβόλια:
- Cervarix (τύποι 16 & 18)
- Gardasil (τύποι 6, 11, 16, 18)
- Gardasil-9 (προστασία από 9 τύπους του ιού)
Πότε γίνεται ο εμβολιασμός:
- Συνιστάται για αγόρια και κορίτσια ηλικίας 9–14 ετών
- Μπορεί να χορηγηθεί και σε ενήλικες έως 26 ή και 45 ετών, κατόπιν ιατρικής κρίσης
Ο εμβολιασμός δεν θεραπεύει υπάρχουσες λοιμώξεις, αλλά προλαμβάνει νέες.
Θεραπεία του HPV
Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τον ίδιο τον ιό, αλλά αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα και οι επιπτώσεις του:
Κονδυλώματα:
- Καυτηριασμός (ηλεκτρικός ή με λέιζερ)
- Κρυοπηξία
- Τοπικές θεραπείες (π.χ. ιμικιμόδη)
Προκαρκινικές αλλοιώσεις:
- Λέιζερ ή χειρουργική αφαίρεση (LEEP, κωνοειδής εκτομή)
- Παρακολούθηση με τακτικό HPV testing
Στις περισσότερες περιπτώσεις, το ανοσοποιητικό σύστημα καθαρίζει τον ιό φυσικά εντός 1–2 ετών.
HPV και Άνδρες
Ο HPV επηρεάζει και τους άνδρες, ακόμα κι αν συχνά δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Μπορούν όμως:
- Να μεταδώσουν τον ιό στους/στις συντρόφους τους
- Να εμφανίσουν κονδυλώματα, καρκίνο πέους ή καρκίνο πρωκτού
- Να είναι φορείς χωρίς να το γνωρίζουν
Για αυτό, ο εμβολιασμός των αγοριών και η ενημέρωση των ανδρών είναι κρίσιμοι πυλώνες πρόληψης.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Μπορώ να κολλήσω HPV αν χρησιμοποιώ προφυλακτικό;
Ναι, γιατί ο ιός μεταδίδεται μέσω δέρματος-με-δέρμα επαφής σε περιοχές που δεν καλύπτονται από προφυλακτικό.
Εάν έχω HPV, σημαίνει ότι έχω καρκίνο;
Όχι. Οι περισσότερες λοιμώξεις είναι παροδικές και δεν οδηγούν σε καρκίνο. Όμως, η παρακολούθηση είναι σημαντική.
Μπορώ να κάνω σεξ αν έχω HPV;
Ναι, αλλά καλό είναι να συζητηθεί με τον/την σύντροφο και να τηρούνται μέτρα προφύλαξης.
Συμπεράσματα
Ο HPV είναι ένας συχνός αλλά υποτιμημένος ιός, που μπορεί να οδηγήσει σε από απλές αλλοιώσεις έως σοβαρές μορφές καρκίνου. Η ενημέρωση, η πρόληψη μέσω εμβολιασμού, και η τακτική ιατρική παρακολούθηση μπορούν να μειώσουν δραστικά τις επιπτώσεις του.
Η ομάδα της Διαγνωστικής Αθηνών προτείνει την πρόληψη ως την πιο ισχυρή "θεραπεία". Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας για να μάθετε περισσότερα σχετικά με τον HPV εμβολιασμό, το HPV DNA τεστ και τα τεστ Παπανικολάου.
