Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή σπαστική κολίτιδα (Irritable bowel syndrome, IBS) είναι μια συχνή διαταραχή που επηρεάζει το παχύ έντερο. Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου είναι μια χρόνια κατάσταση που προκαλεί συνήθως κοιλιακό πόνο και κράμπες, φουσκώματα, αέρια, διάρροια και δυσκοιλιότητα.

Παρά τη συμπτωματολογία του, το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου - σε αντίθεση με την ελκώδη κολίτιδα και τη νόσο του Crohn, οι οποίες είναι μορφές φλεγμονώδους νόσου του εντέρου - δεν προκαλεί αλλαγές στους ιστούς του εντέρου και δεν αυξάνει τον κίνδυνο πρόκλησης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Συμπτώματα συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (σπαστικής κολίτιδας)

Τα σημεία και τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου μπορεί να ποικίλουν πολύ από άτομο σε άτομο. Ανάμεσα στα πιο κοινά είναι τα εξής:

• Κοιλιακός πόνος ή κράμπες
• Αίσθηση φουσκώματος
• Αέρια
• Διάρροια ή δυσκοιλιότητα ή μερικές φορές, εναλλασσόμενες περιόδους δυσκοιλιότητας και διάρροιας
• Βλέννα στα κόπρανα

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι μια χρόνια κατάσταση, με περιόδους επιδείνωσης και ύφεσης των συμπτωμάτων ή ακόμη και πλήρους εξαφάνισής τους.

Αιτίες συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (σπαστικής κολίτιδας)

Δεν είναι ακριβώς γνωστό τι προκαλεί το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου. Το τοίχωμα του εντέρου αποτελείται από λείες μυϊκές ίνες που συστέλλονται και χαλαρώνουν με ένα συγκεκριμένο ρυθμό καθώς τα τρόφιμα μεταφέρονται από το στομάχι. Σε ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, οι συσπάσεις αυτές μπορεί να είναι ισχυρότερες και να διαρκούν περισσότερο, προκαλώντας έτσι αέρια, φούσκωμα και διάρροια ή αντίθετα, οι εντερικές συσπάσεις μπορεί να είναι αδύναμες και να καθυστερούν τη διέλευση των τροφών, δημιουργώντας έτσι σκληρά κόπρανα και δυσκοιλιότητα.

Αίτια έκλυσης συμπτωμάτων συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (σπαστικής κολίτιδας)

Τρόφιμα. Ο ρόλος της τροφικής αλλεργίας ή της τροφικής δυσανεξίας στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου δεν είναι ακόμη απολύτως κατανοητός, αλλά πολλοί ασθενείς εμφανίζουν πιο σοβαρά συμπτώματα όταν τρώνε ορισμένες τροφές. Ένα ευρύ φάσμα τροφίμων έχει ενοχοποιηθεί: σοκολάτα, μπαχαρικά, λίπη, φρούτα, φασόλια, λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο, γάλα, τα ανθρακούχα αναψυκτικά, το αλκοόλ και άλλα. Η πλειονότητα των ασθενών (περίπου το 75%) με IBS εμφανίζουν τροφική δυσανεξία σε τουλάχιστον μια τροφή ενώ η περισσότεροι έχουν πολλαπλές τροφικές δυσανεξίες. Οι πιο συνηθισμένες δυσανεξίες περιλαμβάνουν τα γαλακτοκομικά (40 – 45%) και τα σιτηρά (40 – 60%). Έχει αποδειχθεί ότι πολλοί ασθενείς που ακολουθούν συγκεκριμένες δίαιτες αποφυγής των τροφών (δίαιτες αποκλεισμού) για τις οποίες είναι δυσανεκτικοί, παρατηρούν σημαντική κλινική βελτίωση. Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι πολλοί ασθενείς με IBS έχουν συμπτώματα που υποδηλώνουν αγγειοκινητική αστάθεια (όπως αίσθημα παλμών, υπεραερισμός, κόπωση, υπερβολική εφίδρωση, πονοκέφαλο), η οποία σχετίζεται με τις αντιδράσεις τροφικής αλλεργίας ή δυσανεξίας.

Άγχος. Οι περισσότεροι ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, βιώνουν έξαρση των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια περιόδων αυξημένου στρες. Ενώ όμως το άγχος μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, δεν τα προκαλεί.

Ορμόνες. Επειδή οι γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να έχουν σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι ορμονικές αλλαγές παίζουν κάποιο ρόλο. Πολλές γυναίκες διαπιστώνουν ότι τα συμπτώματα τους είναι πιο έντονα κατά τη διάρκεια ή γύρω από τις περιόδους εμμηνόρροιας.

Άλλα νοσήματα. Μερικές φορές άλλα νοσήματα, όπως επεισόδια οξείας γαστρεντερίτιδας ή βακτηριακής υπερανάπτυξης στο λεπτό έντερο (SIBO), μπορεί να προκαλέσουν σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (σπαστικής κολίτιδας)

Ηλικία. Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου εμφανίζεται συνήθως σε άτομα ηλικίας κάτω των 45 ετών.

Φύλο. Οι γυναίκες έχουν σχεδόν τις διπλάσιες πιθανότητες να έχουν την πάθηση, σε σχέση με τους άνδρες.

Οικογενειακό ιστορικό. Άνθρωποι που έχουν κάποιο μέλος στην οικογένεια τους με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης του συνδρόμου.

Ψυχική υγεία. Το άγχος, η κατάθλιψη, oi διαταραχές της προσωπικότητας και άλλα, μπορεί να αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση του συνδρόμου.

Επιπλοκές συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (σπαστικής κολίτιδας)

Η αποφυγή ορισμένων τροφών, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των προσλαμβανόμενων θρεπτικών ουσιών (βιταμινών και ιχνοστοιχείων). Όμως, η πιο σημαντική επιπλοκή είναι ο αντίκτυπος του συνδρόμου στη συνολική ποιότητα της ζωής του ασθενούς, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε κατάθλιψη.

Διάγνωση συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (σπαστικής κολίτιδας)

Επειδή συνήθως δεν υπάρχουν σημεία για την οριστική διάγνωση του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου, η διάγνωση γίνεται συχνά αποκλείοντας άλλες παθολογικές καταστάσεις. Για να βοηθηθεί η διάγνωση, έχουν αναπτυχθεί δύο σειρές διαγνωστικών κριτηρίων.

Τα κριτήρια της Ρώμης. Σύμφωνα με τα κριτήρια αυτά, θα πρέπει να υπάρχουν ορισμένα σημεία και συμπτώματα για να διαγνωσθεί το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου. Το πιο σημαντικό είναι ο κοιλιακός πόνος και η δυσφορία που διαρκούν τουλάχιστον τρεις ημέρες το μήνα κατά τους τελευταίους τρεις μήνες και συνοδεύονται με δύο ή περισσότερα από τα ακόλουθα: βελτίωση των συμπτωμάτων μετά την αφόδευση, αλλαγές στη συχνότητα των κενώσεων ή αλλαγές στη σύσταση των κοπράνων.

Τα κριτήρια Manning. Τα κριτήρια αυτά επικεντρώνονται στην ανακούφιση του πόνου με την αφόδευση, στην παρουσία ατελών κινήσεων του εντέρου, στην παρουσία βλέννας στα κόπρανα και στις αλλαγές στη σύσταση των κοπράνων. Όσο περισσότερα συμπτώματα υπάρχουν, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα ύπαρξης του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου.

Μερικά σημεία ή συμπτώματα που μπορεί να υποδεικνύουν άλλη, σοβαρότερη παθολογική κατάσταση περιλαμβάνουν:

• Πρώτη εμφάνιση μετά την ηλικία των 50
• Απώλεια βάρους
• Αιμορραγία από το ορθό
• Πυρετός
• Ναυτία ή επαναλαμβανόμενος εμετός
• Κοιλιακός πόνος που εμφανίζεται τη νύχτα
• Επίμονη διάρροια που σας ξυπνάει από τον ύπνο
• Σιδηροπενική αναιμία

Εργαστηριακές εξετάσεις για τη διάγνωση και παρακολούθηση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (σπαστικής κολίτιδας)

EnteroScan IBS / IBD. Περιλαμβάνει μια σειρά εξειδικευμένων και σημαντικών εργαστηριακών εξετάσεων για τη διερεύνηση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου.

TrophoScan. Είναι ο εργαστηριακός αιματολογικός έλεγχος για τροφική δυσανεξία για τα περισσότερο κοινά τρόφιμα που μπορεί να εκλύσουν τα συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου.

Έλεγχος για Κοιλιοκάκη. Η κοιλιοκάκη, η ευαισθησία δηλαδή στη γλουτένη, μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όμοια με αυτά του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου. Οι εξετάσεις αυτές βοηθούν στον αποκλεισμό (ή την επιβεβαίωση) αυτής της διαταραχής. Βασικός Έλεγχος για Κοιλιοκάκη και Πλήρης Έλεγχος για Κοιλιοκάκη.

Έλεγχος Δυσανεξίας στη Λακτόζη. Η λακτάση είναι ένα ένζυμο απαραίτητο για την πέψη των σακχάρων που υπάρχουν στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η απουσία αυτού του ενζύμου μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα παρόμοια με αυτά που προκαλούνται από το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, συμπεριλαμβανομένων του κοιλιακού άλγους, των αερίων και της διάρροιας.

Συμπληρωματικές εξετάσεις: Εξαιτίας της δυσαπορρόφησης αλλά και της απομάκρυνσης από τη διατροφή διαφόρων ομάδων τροφών, πολύ συχνά δημιουργούνται ανεπάρκειες σε βιταμίνες και μικροθρεπτικά στοιχεία, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται δευτεροπαθώς πολλές παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με αυτές τις ελλείψεις. Βασικός Έλεγχος Βιταμινών, Πλήρης Έλεγχος Βιταμινών, Πλήρης Έλεγχος Μικροθρεπτικών Στοιχείων.