Μήλα. Οφέλη για την υγεία και κίνδυνοι από την κατανάλωσή τους
Τα μήλα είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς καρπούς με πολλά οφέλη για την υγεία και μάλιστα υποστηριζόμενα από πολλά ερευνητικά αποτελέσματα.
Το Μήλο (Malus domestica) ανήκει στην ομάδα των Μηλοειδών της οικογένειας Rosaceae στην οποία ανήκουν εκτός από το Μήλο, το Αχλάδι, το Αχλαδόμηλο, το Μούσμουλο και το Κυδώνι. Η οικογένεια Rosaceae υποδιαιρείται σε 3 ομάδες: τα Μηλοειδή, τα Βάτα (βατόμουρα, φράουλες κλπ.) και τα Πυρηνόκαρπα (π.χ. βερίκοκα, κεράσια κλπ).
Διατροφικά Στοιχεία
Ένα μέτριο μήλο ισοδυναμεί με 1.5 φλιτζάνι φρούτου. Σε μια τυπική δίαιτα 2.000 θερμίδων συνιστώνται 2 φλιτζάνια φρούτου καθημερινά (κάτι λιγότερο από 1.5 μήλο).
Το μήλο περιέχει και άλλα μέταλλα όπως τον χαλκό και τον σίδηρο και τις βιταμίνες Α, Ε, Β1, Β2 και Β6 καθώς και μικροθρεπτικά όπως η χολίνη.
Τα μήλα είναι επίσης πλούσια πηγή πολυφαινολών. Αυτές οι φυτικές ενώσεις είναι πιθανόν υπεύθυνες για πολλά από τα οφέλη του μήλου στην υγεία. Η φλούδα του μήλου περιέχει το μισό περιεχόμενο των φυτικών ινών και πολλές από τις πολυφαινόλες.
Οφέλη για την υγεία από την κατανάλωση μήλων
Μήλα και απώλεια βάρους
Τα μήλα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και νερό - δύο ιδιότητες που τα καθιστούν χορταστικά. Σε μια μελέτη, οι συμμετέχοντες που έτρωγαν μήλο πριν το γεύμα αισθανόταν πιο χορτάτοι από όσους κατανάλωναν χυμό μήλου ή που δεν έτρωγαν καθόλου μήλο. Στην ίδια μελέτη διαπίστωσαν ότι όσοι ξεκίνησαν το γεύμα τους με μήλο, έτρωγαν κατά μέσο όρο 200 λιγότερες θερμίδες από εκείνους που δεν έτρωγαν μήλο.
Σε μια άλλη μελέτη, σε 50 υπέρβαρες γυναίκες πρόσθεσαν είτε μήλο είτε βρώμη στη διατροφή τους για 10 εβδομάδες. Τόσο η ποσότητα του μήλου όσο και της βρώμης είχε παρόμοια περιεκτικότητα σε θερμίδες και ίνες. Οι γυναίκες που έτρωγαν μήλα, έχασαν κατά μέσο όρο 1 κιλό περισσότερο από εκείνες που έτρωγαν βρώμη ενώ βρέθηκε ότι οι γυναίκες που έτρωγαν μήλο, συνολικά κατανάλωναν λιγότερες θερμίδες.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα μήλα είναι πιο χορταστικά επειδή είναι λιγότερο πλούσια σε ενέργεια και ταυτόχρονα περιέχουν μεγάλο όγκο σε ίνες.
Επιπλέον, μερικές φυσικές ουσίες που περιέχοντα στα μήλα μπορεί να προάγουν την απώλεια βάρους. Σε μια μελέτη σε παχύσαρκα πειραματόζωα (ποντίκια) διαπιστώθηκε ότι όσα έλαβαν μήλο και χυμό μήλου έχασαν περισσότερο βάρος και είχαν χαμηλότερα επίπεδα «κακής» LDL χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων και ολικής χοληστερόλης σε σχέση με τα ποντίκια της ομάδας ελέγχου.
Μήλα και Καρδιαγγειακό Σύστημα
Η κατανάλωση μήλων έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου. Ένας λόγος μπορεί να είναι ότι τα μήλα περιέχουν διαλυτές ίνες, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα. Περιέχουν επίσης πολυφαινόλες, οι οποίες έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Μεγάλο ποσοστό από τις πολυφαινόλες είναι συγκεντρωμένες στο φλοιό.
Μία από αυτές τις πολυφαινόλες είναι ένα φλαβονοειδές που ονομάζεται επικατεχίνη (υπάρχει ακόμη στο τσάι και το κακάο), η οποία μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση. Μια ανάλυση έδειξε ότι η υψηλή πρόσληψη φλαβονοειδών συνδέεται με 20% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου. Τα φλαβονοειδή μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη καρδιακών παθήσεων μειώνοντας την αρτηριακή πίεση, μειώνοντας την οξείδωση της LDL και λειτουργώντας ως αντιοξειδωτικά.
Μια άλλη μελέτη συνέκρινε τα αποτελέσματα της κατανάλωσης ενός μήλου την ημέρα με τη λήψη στατινών, οι οποίες είναι μια κατηγορία φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη μείωση της χοληστερόλης. Στη μελέτη αυτή βρέθηκε ότι τα μήλα είναι σχεδόν εξίσου αποτελεσματικά στη μείωση του θανάτου από καρδιακές παθήσεις όπως και οι στατίνες (και χωρίς τις παρενέργειές τους).
Σε άλλη μελέτη, συσχετίσθηκε η κατανάλωση λαχανικών και φρούτων λευκής σάρκας, όπως τα μήλα και τα αχλάδια, με μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Για κάθε 25 γραμμάρια φρούτων και λαχανικών που καταναλώθηκαν, μειώθηκε ο κίνδυνος εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 9%.
Μήλα και Σακχαρώδης Διαβήτης
Αρκετές μελέτες έχουν συνδέσει την κατανάλωση μήλων με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Σε μια μεγάλη μελέτη, η κατανάλωση ενός μήλου την ημέρα συνδέθηκε με 28% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, σε σύγκριση με αυτούς που δεν έτρωγαν κανένα μήλο. Ακόμα και η κατανάλωση λίγων μόνο μήλων την εβδομάδα είχε παρόμοιο προστατευτικό αποτέλεσμα.
Είναι πιθανό οι πολυφαινόλες στα μήλα να βοηθούν στην πρόληψη της βλάβης στα βήτα κύτταρα στο πάγκρεας. Τα βήτα κύτταρα παράγουν την ινσουλίνη και συχνά καταστρέφονται σε άτομα με διαβήτη τύπου 2.
Μήλα και Εντερικό Μικροβίωμα
Τα μήλα περιέχουν πηκτίνη, έναν τύπο ίνας που δρα ως πρεβιοτικό. Πρεβιοτικά είναι οι πολυσακχαριδικές ίνες που χρησιμοποιούνται ως τροφή (μετά τη διάσπασή τους σε μόρια γλυκόζης) από τους μικροβιακούς πληθυσμούς στο έντερο. Το λεπτό έντερο δεν απορροφά αυτές τις ίνες κατά τη διάρκεια της πέψης και απορρόφησης. Οι ίνες πηγαίνουν στο παχύ έντερο όπου προάγουν την ανάπτυξη των ευεργετικών βακτηρίων του εντερικού μικροβιώματος. Οι ίνες μπορούν επίσης να μετατραπούν και σε άλλες χρήσιμες ενώσεις που κυκλοφορούν στον οργανισμό.
Πολλές νέες έρευνες δείχνουν ότι η επίδραση των μήλων στο εντερικό μικροβίωμα μπορεί να είναι ο πραγματικός λόγος για ορισμένες από τις προστατευτικές επιδράσεις των μήλων στην υγεία όπως κατά της παχυσαρκίας, του διαβήτη τύπου 2 και των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Τα μήλα αποτελούν έναν από τους καλύτερους εκπροσώπους της Μικροβιωματικής Διατροφής, της διατροφής δηλαδή που εστιάζει στην υγεία του εντερικού μικροβιώματος.
Μήλα και Καρκίνος
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει τη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης μήλων και του χαμηλότερου κινδύνου εμφάνισης καρκίνου, όπως για παράδειγμα μια μελέτη σε γυναίκες που συσχέτισε την κατανάλωση μήλων με τα χαμηλότερα ποσοστά θανάτου από καρκίνο (όλων των μορφών).
Η κατανάλωση μήλων μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου με διάφορους μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των αντιοξειδωτικών και των αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων τους.
Μήλα και Άσθμα
Τα πλούσια σε αντιοξειδωτικά μήλα μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία των πνευμόνων από τις οξειδωτικές βλάβες. Σε μια μεγάλη μελέτη με πάνω από 68.000 γυναίκες, διαπιστώθηκε ότι όσες έτρωγαν τα περισσότερα μήλα είχαν τον χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άσθματος. Η κατανάλωση 1/4 ενός μεγάλου μήλου την ημέρα, συνδέθηκε με 10% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άσθματος.
Η φλούδα του μήλου περιέχει ένα φλαβονοειδές που ονομάζεται κουερσετίνη και το οποίο μπορεί να βοηθάει (1) στη ρύθμιση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και (2) στη μείωση της φλεγμονώδους αντίδρασης. Αυτοί είναι οι δύο μηχανισμοί με τους οποίους η κατανάλωση μήλου επηρεάζει το άσθμα και τις αλλεργικές αντιδράσεις.
Μήλα και Οστά
Η κατανάλωση φρούτων συνδέεται με υψηλότερη οστική πυκνότητα, η μέτρηση της οποίας αποτελεί δείκτη της υγείας των οστών. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ουσίες που περιέχονται στα φρούτα συμβάλλουν στην αύξηση της πυκνότητας και της αντοχής των οστών.
Μερικές μελέτες δείχνουν ότι τα μήλα, μπορεί να επηρεάζουν θετικά την υγεία των οστών. Σε μια μελέτη, οι γυναίκες έτρωγαν ένα γεύμα που περιελάμβανε φρέσκα μήλα ή καθόλου προϊόντα μήλων. Αυτές που έτρωγαν μήλα έχασαν λιγότερο ασβέστιο από το σώμα τους από ότι η ομάδα ελέγχου.
Μήλα και προστασία του Στομάχου
Η λήψη μιας κατηγορίας παυσίπονων που είναι γνωστά ως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο επιθήλιο του στομάχου.
Μια μελέτη σε πειραματόζωα διαπίστωσε ότι το εκχύλισμα μήλου βοήθησε στην προστασία των κυττάρων του στομάχου από βλάβες εξαιτίας των ΜΣΑΦ. Το χλωρογενικό οξύ και η κατεχίνη ήταν οι δύο ουσίες που είχαν τις περισσότερο προστατευτικές δράσεις.
Μήλα και Γήρανση
Οι περισσότερες μελέτες επικεντρώνονται στην χρησιμότητα ολόκληρου του μήλου (φλούδα και σάρκα). Ωστόσο και ο χυμός μήλου ενδέχεται να έχει οφέλη στην επιβράδυνση της μείωσης των νοητικών λειτουργιών που σχετίζονται με την ηλικία. Σε μελέτες σε ζώα, ο χυμός μήλου μείωσε τις επιβλαβείς δραστικές ρίζες οξυγόνου (ROS) στον εγκεφαλικό ιστό και ελαχιστοποίησε την μείωση των νοητικών λειτουργιών. Ο χυμός του μήλου μπορεί να βοηθάει στη διατήρηση της ακετυλοχολίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που μειώνεται με την ηλικία. Τα χαμηλά επίπεδα ακετυλοχολίνης συνδέονται με τη νόσο Alzheimer.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι στα πειραματόζωα που τράφηκαν με ολόκληρα μήλα, ένας δείκτης εκτίμησης της μνήμης τους αποκαταστάθηκε στο επίπεδο των νεαρότερων πειραματόζωων.
Όπως και να έχει, τα ολόκληρα μήλα περιέχουν τις ίδιες ενώσεις με το χυμό μήλου. Η κατανάλωση ολόκληρου του φρούτου είναι πάντα καλύτερη επιλογή από τον χυμό.
Η κατανάλωσή μήλων συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης πολλών σοβαρών ασθενειών.
Τροφική Δυσανεξία
Το Μήλο (8) έχει πάνω από 7500 διαφορετικές καλλιεργούμενες ποικιλίες με διάφορα χαρακτηριστικά. Οι ποικιλίες χωρίζονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες: οι ποικιλίες με μήλα που τρώγονται σαν φρούτο, ποικιλίες με μήλα για μαγείρεμα και ποικιλίες για την παραγωγή μηλόξυδου που είναι συνήθως πολύ ξινά και στυφά για να φαγωθούν φρέσκα, αλλά δίνουν στο μηλόξυδο πιο πλούσια γεύση που τα άλλα μήλα δεν μπορούν. Μερικές από τις πιο γνωστές ποικιλίες μήλου είναι: Gala, Fuji (εδώ ανήκουν τα Granny Smith), Μπελφόρ, Red Delicious (εδώ ανήκουν τα Στάρκιν), Golden Delecious (εδώ ανήκουν τα μπανανόμηλα), Φιρίκι κλπ. Οι ποικιλίες συχνά ομαδοποιούνται σε «καλοκαιρινές» και «φθινοπωρινές», ανάλογα με το πότε ωριμάζουν τα φρούτα. Τα μήλα είναι πολύτιμα ως φρέσκα φρούτα, αλλά μπορεί ακόμα να καταναλωθούν σε μαρμελάδες, ζελέ, ξύδι (μηλόξυδο) και προϊόντα που περιέχουν μηλόξυδο, ορισμένες μαγιονέζες, φρέσκος χυμός, πουρές μήλου, κρασί, μηλίτης, λικέρ και γλυκά. Μπορούν να γίνουν ψητά, τηγανητά, μαγειρευτά, να αποξηραθούν, να καρυκευθούν, να γίνουν ζαχαρωμένα ή να χρησιμοποιηθούν σε τσάτνεϊ. Από το μήλο προέρχεται η πηκτίνη. Η πηκτίνη είναι ένας πολυσακχαρίτης που χρησιμοποιείται ως πυκνωτικό μέσο σε μαρμελάδες, ζελέ, καραμέλες, άλλα γλυκά, σε φάρμακα, σαν σταθεροποιητής σε χυμούς και σε γαλακτοκομικά προϊόντα, σαν κόλλα στην παρασκευή πούρων καθώς και σαν πηγή διαιτητικών ινών. Από τους σπόρους του μήλου παράγεται ένα εδώδιμο λάδι (που χρησιμοποιείται και ως φωτιστικό).
Έχουν χαρακτηρισθεί τα ακόλουθα αλλεργιογόνα στο μήλο: Mal d 1, Mal d 2, Mal d 3, Mal d 4, Bet v 6. Η φλούδα του μήλου όπως και τα άλλα φρούτα της οικογένειας Rosaceae έχει υψηλότερη αλλεργιογονικότητα από τον πολτό. Ορισμένες από τις υπεύθυνες για την εμφάνιση τροφικής υπερευαισθησίας πρωτεΐνες είναι θερμο-ευαίσθητες (άρα καταστρέφονται με τον βρασμό) ενώ άλλες είναι θερμο-ανθεκτικές. Διαφορές υπάρχουν και στον βαθμό αντοχής τους στην πέψη. Διαφορετικές ποικιλίες μήλων μπορεί να περιέχουν διαφορετικές ποσότητες αλλεργιογόνων, ενώ σημαντικός παράγοντας αποτελεί ακόμη και ο βαθμός ωρίμανσης του φρούτου ή και ο τρόπος αποθήκευσής του ή ακόμη και η θέση στην οποία αναπτύσσεται πάνω στο δένδρο! Αναμένεται εκτεταμένη διασταυρούμενη αντιδραστικότητα μεταξύ των διαφόρων ειδών της οικογένειας Rosaceae. Άλλες πιθανές διασταυρούμενες αντιδράσεις εξαιτίας ομοιοτήτων στις πρωτεΐνες του μήλου, μπορεί να παρατηρηθούν με το ακτινίδιο, το καρότο και το σέλινο.
Η τροφική δυσανεξία έναντι του Μήλου (Κωδικός 8) ελέγχεται στα Trophoscan® 10+, 40+, 100 (Μεσογειακό), 200, 300 και 400 καθώς και στα Trophoscan® Asian, Vegetarian και Kids. Τα αντιγόνα του Μήλου έχουν απομονωθεί χωρίς να έχει προηγηθεί θερμική επεξεργασία* των αντιγόνων.
Το TrophoScan® της Διαγνωστικής Αθηνών αποτελεί τον πιο έγκυρο, αξιόπιστο και αποτελεσματικό τρόπο ελέγχου της τροφικής δυσανεξίας, μετρώντας τα επίπεδα των ολικών IgG αντισωμάτων στο αίμα έναντι των δυνητικά αλλεργιογόνων τροφών. Η παρουσία αυτών των αντισωμάτων έχει συσχετισθεί με νοσήματα του γαστρεντερικού συστήματος (ευερέθιστο έντερο, κοιλιοκάκη και άλλες διαταραχές), με ημικρανίες και άλλες νευρολογικές διαταραχές, με διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος (αυτοάνοσα νοσήματα, ευαισθησία σε λοιμώξεις κλπ), με παχυσαρκία και δυσκολία απώλεια βάρους, με δερματοπάθειες, με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, αρθραλγίες και άλλα χρόνια νοσήματα.
Το TrophoScan® έχει σχεδιασθεί και δημιουργηθεί εξολοκλήρου από τη Διαγνωστική Αθηνών. Tα αντιγόνα των τροφών που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο, έχουν προέλθει από ελληνικά προϊόντα και από προϊόντα που μπορούμε να βρούμε και να καταναλώσουμε στην ελληνική αγορά. Έχει αποδειχθεί σε διάφορες μελέτες ότι υπάρχει διαφορά στην αντιγονική σύνθεση των τροφών ανάλογα την ποικιλία της τροφής. Ρόλο στην αντιγονική σύνθεση μπορεί να παίζει ακόμη και η ωριμότητα ενός φρούτου ή λαχανικού.
*Η θερμική επεξεργασία των αντιγόνων που χρησιμοποιούμε στην Διαγνωστική Αθηνών πριν την απομόνωση των αντιγόνων είναι μια μοναδική διαδικασία πριν την έναρξη της διαδικασίας απομόνωσης των πρωτεϊνών των τροφίμων. Γίνεται σε τρόφιμα που κατά κοινή συνήθεια μαγειρεύονται (π.χ. κρέατα, πουλερικά, ψάρια) και υφίστανται μια ισοδύναμη με το μαγείρεμα θερμική εργαστηριακή προεργασία, έτσι ώστε η αντιγονικότητα τους να προσεγγίζει ακόμη περισσότερο την πραγματική αντιγονική δομή των τροφίμων που καταναλώνουμε. Έχει αποδειχθεί ότι τα αντιγόνα που απομονώνονται με αυτό τον τρόπο, είναι πιο αποτελεσματικά (κάνουν το σύστημα της ELISA πολύ πιο ευαίσθητο) στην αναγνώριση και δέσμευση των αντισωμάτων όλων των κλάσεων (IgA, IgG, IgE, IgM). Μόνον ό έλεγχος της τροφικής δυσανεξίας με το TrophoScan® σε ολόκληρη την Ευρώπη χρησιμοποιεί αυτή την προσέγγιση στη διερεύνηση της Τροφικής Δυσανεξίας. Η επεξεργασία των τροφών έχει σαν αποτέλεσμα των σχηματισμό Νέο-Αλλεργιογόνων.
