Οι γαλακτωματοποιητές προκαλούν παχυσαρκία

Είμαστε ότι τρώμε: Οι γαλακτωματοποιητές των τροφίμων προκαλούν φλεγμονές στο έντερο και παχυσαρκία. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν αλλάξει τον τρόπο που τρώμε. Το φαγητό μπορεί να αποθηκευτεί περισσότερο χρόνο στα ράφια, αλλά αυτό μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους για την  υγεία μας; Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, οι ερευνητές διερεύνησαν πώς τα ευρέως χρησιμοποιούμενα πρόσθετα των επεξεργασμένων τροφίμων, οι γαλακτωματοποιητές, παίζουν ρόλο στην υγεία του εντέρου.

Οι γαλακτωματοποιητές προστίθενται στα περισσότερα επεξεργασμένα τρόφιμα, προκειμένου να παραταθεί η διάρκεια ζωής και για να προσθέσουν υφή στα τρόφιμα. Η ερευνητική ομάδα αποφάσισε να ταΐσει τα πειραματόζωα  δυο από τους πιο κοινούς γαλακτωματοποιητές στην αγορά – το polysorbate 80 και την καρβοξυμεθυλκυτταρίνη - σε δόσεις ανάλογες με αυτές που λαμβάνει ένας άνθρωπος από τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Παρατήρησαν ότι οι γαλακτωματοποιητές άλλαξαν την εντερική μικροχλωρίδα των ποντικών (το μικροβίωμα), δηλαδή τα 100 τρισεκατομμύρια βακτήρια στο εσωτερικό του εντερικού σωλήνα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα όχι μόνο να αυξηθούν οι πιθανότητες για την ανάπτυξη παθολογικών διαταραχών που σχετίζονται με την παχυσαρκία, αλλά και την ανάπτυξη φλεγμονώδους νόσου του εντέρου. Τελικά δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι δύο αυτές παθολογικές καταστάσεις  έχουν αυξηθεί από το 1950.

«Η δραματική αύξηση των ασθενειών αυτών έχει συμβεί παρά την σταθερότητα της γενετικής σύστασης του ανθρώπου, προτείνοντας έτσι κεντρικό ρόλο σε κάποιους μεταβαλλόμενους περιβαλλοντικούς παράγοντες» δήλωσαν οι ερευνητές. « Τα τρόφιμα αλληλεπιδρούν στενά με το μικροβίωμα του εντέρου, οπότε θεωρείται ότι οι σύγχρονες προσθήκες σε ολόκληρη την τροφική αλυσίδα θα μπορούσαν, ενδεχομένως, να μετατρέπουν τα βακτήρια του εντέρου σε μια περισσότερο προ-φλεγμονώδη κατάσταση».

Οι γαλακτωματοποιητές, οι οποίου είναι ομάδες μορίων που περιέχουν υδρόφιλα και λιπόφιλα τμήματα και βοηθούν στην ομογενοποίηση των τροφίμων. Η μαγιονέζα χωρίς γαλακτωματοποιητές, για παράδειγμα, θα διαχωριζόταν σε ένα ελαιώδες στρώμα πάνω από ένα παχύτερο λευκό στρώμα στον πυθμένα του βάζου. Όταν οι γαλακτωματοποιητές χωνεύθηκαν από τα πειραματόζωα, τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα τους απορρυθμίστηκαν και προκλήθηκε φλεγμονή στο εντερικό επιθήλιο, γεγονότα τα οποία οδήγησαν σε αύξηση του σωματικού τους βάρους και μάλιστα γύρω από την κοιλιά. Η αλλαγή στη χλωρίδα του εντέρου οδήγησε σε χρόνια κολίτιδα και μεταβολικό σύνδρομο, δηλαδή παχυσαρκία, υπεργλυκαιμία και αντίσταση στην ινσουλίνη.

Τελικά, οι μικροβιολόγοι λένε ότι «είμαστε ότι τρώμε». Εάν η διατροφή μας αποτελείται από μαργαρίνες, μαγιονέζες, κρεμώδεις σάλτσες, γλυκά, παγωτά και άλλα συσκευασμένα και επεξεργασμένα τρόφιμα, το έντερό μας βρίσκεται σε κίνδυνο.

«Δεν διαφωνούμε με την ευρέως διαδεδομένη παραδοχή ότι το υπερβολικό φαγητό είναι η βασική αιτία της παχυσαρκίας και του μεταβολικού συνδρόμου» λένε οι συγγραφείς της μελέτης. «Τα ευρήματά μας ενισχύουν την ιδέα προηγούμενων μελετών που υποστηρίζουν ότι η χαμηλού βαθμού φλεγμονή που προκύπτει από την αλλαγή της μικροχλωρίδας, μπορεί να αποτελεί τη βασική αιτία της υπερβολικής κατανάλωσης τροφής».

Στη μελέτη αυτή διαπίστωσαν ότι τα επεξεργασμένα τρόφιμα είναι πολύ πιθανό να προκαλούν εθισμό και υπερκατανάλωση τροφής. Ο εγκέφαλος αντιδρά στα επεξεργασμένα τρόφιμα με τρόπο που μοιάζει πολύ με αυτόν που αντιδρά στα σκληρά ναρκωτικά. Οι υψηλής θερμιδικής αξίας επεξεργασμένες τροφές παρέχουν μια σημαντική ποσότητα ενέργειας, η οποία είναι ο λόγος που το σώμα τις αναζητά. Ωστόσο, υπάρχει ένα σημείο ποσότητας, πέρα από το οποίο αλλάζει ακόμα και ο τρόπος που αντιδρά το έντερο στο φαγητό.

Πηγή: Chassaing B, Gewirtz AT, Koren O, Goodrich JK, Poole AC, Srinivasan S, and Ley RE. Dietary emulsifiers impact the mouse gut microbiota promoting colitis and metabolic syndrome. Nature. 2015