Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα είναι μια φλεγμονή του στομάχου και του εντέρου που προκαλείται από διάφορα βακτήρια. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε διάρροια, έμετο, κοιλιακό άλγος και πυρετό. Αποτελεί σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκοσμίως, ιδίως σε περιοχές με κακές πρακτικές υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων.
Ο Μοριακός Έλεγχος για τη Μικροβιακή Γαστρεντερίτιδα ομάδα 2, περιλαμβάνει PCR εξετάσεις για τα μικρόβια Salmonella, Campylobacter sp., Yersinia enterocolitica, Shigella sp./EIEC, E. coli O157, E. coli EHEC και Clostridium difficile Τοξίνες A & B.
Η Salmonella (Σαλμονέλλα) είναι μια κοινή αιτία βακτηριακής γαστρεντερίτιδας, που συχνά συνδέεται με μολυσμένα τρόφιμα και νερό. Οι λοιμώξεις συνήθως προκύπτουν από την κατανάλωση μη μαγειρεμένων πουλερικών, αυγών, μη παστεριωμένου γάλακτος ή γαλακτοκομικών προϊόντων. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μη αιματηρή διάρροια, κοιλιακές κράμπες, πυρετό, ναυτία και έμετο. Η διάγνωση γίνεται συνήθως μέσω καλλιέργειας κοπράνων, όμως οι εξετάσεις με PCR χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για την ταχύτερη και πιο αξιόπιστη ανίχνευση. Η θεραπεία επικεντρώνεται στην ενυδάτωση, ενώ τα αντιβιοτικά προορίζονται για σοβαρές περιπτώσεις ή για ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Η Shigella (Σιγκέλλα) προκαλεί τη σιγκέλλωση, μια εξαιρετικά μολυσματική ασθένεια που εξαπλώνεται μέσω της κοπρανο-στοματικής οδού, μέσω μολυσμένων τροφίμων και νερού ή μέσω της άμεσης επαφής με μολυσμένο άτομο. Είναι διαδεδομένη σε πολυσύχναστα περιβάλλοντα με κακή υγιεινή. Η σιγκέλλωση χαρακτηρίζεται από αιματηρή διάρροια (δυσεντερία), σοβαρές κοιλιακές κράμπες, πυρετό και τεινεσμό (πόνος κατά τη διέλευση των κοπράνων). Η καλλιέργεια κοπράνων είναι η κύρια διαγνωστική μέθοδος, υποστηριζόμενη από τεστ ανίχνευσης PCR για την ταχεία ταυτοποίηση. Η θεραπεία περιλαμβάνει επανυδάτωση και αντιβιοτικά όπως η σιπροφλοξασίνη ή η αζιθρομυκίνη για τη μείωση της διάρκειας της νόσου και τη μείωση της μετάδοσης.
Το Campylobacter jejuni είναι το πιο κοινό είδος Campylobacter που προκαλεί γαστρεντερίτιδα. Οι λοιμώξεις συμβαίνουν συνήθως μέσω της κατανάλωσης μη μαγειρεμένων πουλερικών, μη παστεριωμένου γάλακτος ή μολυσμένου νερού ή από επαφή με μολυσμένα ζώα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν διάρροια (συχνά αιματηρή), κοιλιακό άλγος και κράμπες, πυρετό, ναυτία και έμετο. Η διάγνωση γίνεται κυρίως μέσω καλλιέργειας κοπράνων, αν και τα τεστ PCR παρέχουν ταχύτερα αποτελέσματα. Η θεραπεία είναι ως επί το πλείστον υποστηρικτική, αλλά σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτήσουν αντιβιοτικά όπως η αζιθρομυκίνη ή η ερυθρομυκίνη.
Η Yersinia enterocolitica και η Yersinia pseudotuberculosis είναι σημαντικά είδη που προκαλούν γαστρεντερίτιδα, συνήθως μέσω της κατανάλωσης μολυσμένων προϊόντων χοιρινού κρέατος, νερού ή γάλακτος. Τα συμπτώματα συχνά περιλαμβάνουν διάρροια (η οποία μπορεί να είναι αιματηρή), κοιλιακό άλγος που μπορεί να μιμηθεί σκωληκοειδίτιδα και πυρετό. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται από την καλλιέργεια κοπράνων, αν και απαιτούνται τεχνικές εμπλουτισμού, ενώ υπάρχουν διαθέσιμα τεστ PCR για την ταχεία ανίχνευση του μικροβίου. Η θεραπεία γενικά περιλαμβάνει υποστηρικτική φροντίδα, ενώ οι σοβαρές λοιμώξεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με αντιβιοτικά όπως η δοξυκυκλίνη ή οι φθοριοκινολόνες.
Η Escherichia coli O157:H7, ένα E. coli (κολοβακτηρίδιο) που παράγει τοξίνες Shiga (STEC), είναι ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο στέλεχος που προκαλεί σοβαρή γαστρεντερίτιδα. Συχνά συνδέεται με μη ψημένο μοσχαρίσιο κιμά, ωμά λαχανικά, μολυσμένο νερό και μη παστεριωμένο γάλα ή χυμό. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν σοβαρές κοιλιακές κράμπες, υδαρή διάρροια που γίνεται αιματηρή, έμετος και χαμηλός πυρετός. Η διάγνωση γίνεται μέσω καλλιέργειας κοπράνων με ειδικά μέσα για E. coli O157:H7, υποστηριζόμενα από τεστ PCR και ανοσολογικές δοκιμασίες για τις τοξίνες Shiga. Η θεραπεία περιλαμβάνει κυρίως υποστηρικτική φροντίδα, καθώς τα αντιβιοτικά γενικά δεν συνιστώνται λόγω του κινδύνου αύξησης της παραγωγής τοξινών Shiga, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο.
Η εντεροαιμορραγική Escherichia coli (EHEC) είναι μια άλλη ομάδα E. coli που παράγει τοξίνες Shiga. Όπως και το E. coli O157, το EHEC βρίσκεται συχνά σε μη μαγειρεμένο κρέας, μολυσμένα προϊόντα και μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν σοβαρή αιματηρή διάρροια, κοιλιακό άλγος, έμετο και, σε ορισμένες περιπτώσεις, χωρίς πυρετό. Η διάγνωση περιλαμβάνει καλλιέργεια κοπράνων και PCR για τα γονίδια τοξίνης Shiga (stx1/stx2). Η θεραπεία είναι υποστηρικτική, εστιάζοντας στην ενυδάτωση και τα αντιβιοτικά συνήθως αποφεύγονται λόγω του δυνητικού κινδύνου αιμολυτικού ουραιμικού συνδρόμου.
Το Clostridium difficile είναι ένα βακτήριο που προκαλεί σοβαρή κολίτιδα, συχνά μετά από χρήση αντιβιοτικών, το οποίο διαταράσσει τη φυσιολογική χλωρίδα (μικροβίωμα) του εντέρου και επιτρέπει στον πολλαπλασιασμό του C. difficile. Η μετάδοση γίνεται μέσω της κοπρανο-στοματικής οδού, ιδιαίτερα σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης και μέσω μολυσμένων επιφανειών. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν υδαρή διάρροια, κοιλιακό άλγος, κράμπες, πυρετό και, σε σοβαρές περιπτώσεις, ψευδομεμβρανώδη κολίτιδα και τοξικό μεγάκολο. Η διάγνωση γίνεται μέσω εξετάσεων κοπράνων για τις τοξίνες του C. difficile (Α και Β) ή τεστ PCR για τα γονίδια των τοξινών. Η θεραπεία περιλαμβάνει τη διακοπή του αντιβιοτικού, εάν είναι δυνατόν, και τη χορήγηση ειδικών αντιβιοτικών για το C. difficile, όπως μετρονιδαζόλη, βανκομυκίνη ή φιδαξομικίνη. Οι σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτήσουν νοσηλεία και εντατική φροντίδα.
Η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα είναι μια ευρέως διαδεδομένη κατάσταση που προκαλείται από διάφορα παθογόνα, το καθένα με ξεχωριστούς τρόπους μετάδοσης, συμπτώματα και πρωτόκολλα θεραπείας. Η αποτελεσματική διαχείριση εξαρτάται από την ακριβή διάγνωση μέσω της κλινικής αξιολόγησης και των εργαστηριακών εξετάσεων, της υποστηρικτικής φροντίδας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, της ειδικής αντιβιοτικής θεραπείας. Προληπτικά μέτρα όπως η ασφάλεια των τροφίμων, η υγιεινή και η συνετή χρήση αντιβιοτικών είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης και της εξάπλωσης αυτών των λοιμώξεων.
Δείτε επίσης Μικροβιακή Γαστρεντερίτιδα, Μοριακός Έλεγχος 1
