Η μοριακή ανίχνευση της Blastocystis hominis χρησιμοποιείται για εργαστηριακή επιβεβαίωση της παρουσίας των παρασίτων στο γαστρεντερικό σωλήνα καθώς και για τον προσδιορισμό του υποτύπου του μικροοργανισμού.
Περισσότερες πληροφορίες
Τα παράσιτα Blastocystis βρίσκονται συνήθως στην πεπτική οδό σε είδη πολλών ζώων. Είναι το πιο διαδεδομένο πρωτόζωο που βρίσκεται σε δείγματα ανθρώπινων κοπράνων και έχει ευρεία γεωγραφική κατανομή.
Ο ρόλος της Blastocystis ως ανθρώπινου παθογόνου παραμένει ασαφής, αλλά μελέτες έχουν συσχετίσει τη Blastocystis με οξείες ή χρόνιες πεπτικές διαταραχές. Η γνώση σχετικά με τον κύκλο ζωής του είναι εξίσου περιορισμένη και έχουν περιγραφεί διάφορες μορφολογικές μορφές, συμπεριλαμβανομένων της κύστης και της κενοτοπική μορφής που βρίσκονται συνήθως στα κόπρανα. Η κύστη αντιπροσωπεύει τη μικρότερη (διαμέτρου 2 έως 5 μm) μορφή του οργανισμού και είναι υπεύθυνη για την περιβαλλοντική διάδοση του παρασίτου. Τα αποτελέσματα πειραμάτων έχουν δείξει ότι οι κύστεις αντιπροσωπεύουν το μολυσματικό στάδιο, αλλά η πιο κοινή μορφή που ανιχνεύεται κατά την παρασιτολογική εξέταση των κοπράνων είναι η κενοτοπική μορφή (διαμέτρου 2 έως 200 μm). Η κενοτοπική μορφή αντιπροσωπεύει επίσης το κύριο παρασιτικό στάδιο που παρατηρείται στις in vitro καλλιέργειες των παρασίτων Blastocystis.
Πρόσφατες μοριακές μελέτες αποκάλυψαν υψηλή γενετική ποικιλότητα μεταξύ των στελεχών Blastocystis, εντοπίζοντας 10 διαφορετικούς υποτύπους (ST-1 έως ST-10) που ορίζονται από την αλληλουχία μιας περιοχής 600 bp του γονιδίου που κωδικοποιεί το 18S rRNA της μικρής ριβοσωμικής υπομονάδας (SSU rRNA). Η κατανομή των υποτύπων διαφέρει μεταξύ των ξενιστών, όπως τα θηλαστικά και τα πτηνά, αλλά πρόσφατες παρατηρήσεις δείχνουν ότι πολυάριθμοι υπότυποι που προηγουμένως θεωρούνταν «ζωονοσογόνοι» βρίσκονται επίσης στον άνθρωπο. Μελέτες σε φύλακες ζωολογικών κήπων υποδηλώνουν άμεση μετάδοση της Blastocystis από τα ζώα στον άνθρωπο, ενώ η ανίχνευση κύστεων στα λύματα αποδεικνύει και τη μετάδοση μέσω του νερού. Οι υποτύποι ST-1 έως ST-9 έχουν ανακτηθεί από δείγματα ανθρώπινων κοπράνων, με τον υπότυπο ST-3 να είναι ο συχνότερος ακολουθούμενο από τους υπότυπους ST-1, ST-2 και ST-4. Οι υποτύποι ST-5 έως ST-9 βρίσκονται σπάνια στον άνθρωπο. Ορισμένοι υπότυποι έχουν ιδιαίτερη κατανομή, όπως οι υποτύποι των πτηνών ST-6 και ST-7, οι οποίοι απαντώνται συχνότερα στην Ασία και τη Μέση Ανατολή. Τα επίπεδα επιπολασμού διαφέρουν επίσης μεταξύ των περιοχών και είναι υψηλότερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, φθάνοντας μέχρι και το 60% στα παιδιά της Ινδονησίας. Τα είδη Blastocystis παρατηρούνται επίσης ευρέως σε ανεπτυγμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών (23%), της Γαλλίας (3%), του Ηνωμένου Βασιλείου (3.9%) και της Ελλάδας (1.8%).
Η βλαστοκύστωση γενικά σχετίζεται με μη ειδικά συμπτώματα όπως διάρροια και/ή κοιλιακό άλγος. Υπάρχουν αναφορές για οξεία γαστρεντερίτιδα και δερματικές διαταραχές σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η βλαστοκύστωση μπορεί να συσχετίζεται με χρόνια συμπτώματα. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα είδη Blastocystis σχετίζονται με το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Ο υψηλός επιπολασμός της Blastocystis σε ασθενείς με HIV έχει κλινική σημασία όπως και για άλλους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.
Παράγοντες κινδύνου για μόλυνση από Blastocystis hominis
Κατανάλωση νερού ή πάγου που είναι μολυσμένα με το παράσιτο. Οι πιο κοινές πηγές μολυσμένου νερού περιλαμβάνουν:
- Ρυάκια και ποτάμια
- Λίμνες
- Κακώς συντηρημένα πηγάδια
- Κατανάλωση φαγητού πλυμένου ή μαγειρεμένου με μολυσμένο νερό
- Ταξίδι σε χώρες με φτωχά πρότυπα υγιεινής
- Στενή επαφή με μολυσμένα άτομα
- Κολύμπι σε δυνητικά μολυσμένα νερά
Σημεία και συμπτώματα της μόλυνσης από Blastocystis hominis
Πολλά άτομα με λοίμωξη από Blastocystis hominis μπορεί να μην εμφανίσουν ποτέ σημεία και συμπτώματα μόλυνσης. Το παράσιτο μπορεί να βρίσκεται σε φυσιολογικά, υγιή άτομα ασυμπτωματικά.
Σε περίπτωση συμπτωμάτων, εκείνα που μπορεί να σχετίζονται με τη μόλυνση από Blastocystis hominis περιλαμβάνουν:
- Ναυτία και κόπωση
- Ανορεξία
- Φούσκωμα, υπερβολικά αέρια (μετεωρισμός)
- Κοιλιακές κράμπες
- Κνίδωση ή άλλα δερματικά εξανθήματα
- Πόνος στις αρθρώσεις
- Δυσκοιλιότητα ή λιπαρά κόπρανα που επιπλέουν
- Διάρροια
Τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινήσουν και να διαρκέσουν για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα μετά από μια μόλυνση.
Πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα καταδεικνύουν τη συσχέτιση της Blastocystis με διαταραχές, όπως:
- Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)
- Κνίδωση
Θεραπευτική αντιμετώπιση της Blastocystis hominis
Άτομα με ασυμπτωματική λοίμωξη Blastocystis hominis δεν χρειάζεται να υποβληθούν σε καμία θεραπεία. Ωστόσο, σε άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα, τα θεραπευτικά μέτρα μπορεί να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Αντιβιοτικά
- Αντιπρωτοζωικά
- Σσυνδυασμός φαρμάκων, σε ορισμένες περιπτώσεις
Εάν τα φάρμακα είναι αναποτελεσματικά, μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω διαγνωστικές διαδικασίες για τον έλεγχο άλλων αιτιών των συμπτωμάτων.
Επιπλέον, ορισμένα στελέχη αναπτύσσουν αντοχή σε φάρμακα που συνιστώνται σήμερα, όπως η μετρονιδαζόλη. Επομένως, η χρήση φυσικών θεραπειών ή ειδικής διατροφής έχει πολλές θετικές πτυχές που μπορεί να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα.
Από τη βιβλιογραφία φαίνεται ότι το σκόρδο, το τζίντζερ, ορισμένα ιατρικά φυτά και πολλά μπαχαρικά περιέχουν τις πιο αποτελεσματικές οργανικές ενώσεις για την εξάλειψη των παρασίτων.
