Η εωσινοφιλική νευροτοξίνη (EDN) ή εωσινοφιλική πρωτεΐνη Χ (EPX), είναι μια γλυκοπρωτεΐνη με MB 18-21 kDa, η οποία απελευθερώνεται από τα ενεργοποιημένα εωσινόφιλα, έχει ισχυρά κυτταροτοξικά χαρακτηριστικά και παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη λοιμώξεων από ιούς. Απελευθερώνεται από τα εωσινόφιλα σε μέρη όπου εντοπίζονται κυρίως δηλαδή στο δέρμα, στους πνεύμονες, στο ουροποιογεννητικό και στο γαστρεντερικό σωλήνα, στα όργανα δηλαδή που λειτουργούν ως σημείο εισόδου για παθογόνα.
Η συσσώρευση της EPX στο έντερο σχετίζεται με φλεγμονή και βλάβη των ιστών. Η μέτρηση της στα κόπρανα μπορεί να χρησιμεύσει ως αντικειμενική παράμετρος για την εκτίμηση της τρέχουσας κλινικής ή υποκλινικής χρόνιας φλεγμονής του γαστρεντερικού συστήματος. Στην περίπτωση της ελκώδους κολίτιδας και της νόσου του Crohn, η μέτρηση της εωσινοφιλικής πρωτεΐνης Χ επιτρέπει την αξιολόγηση της δραστηριότητας της νόσου και την πρόβλεψη των υποτροπών.
Ενδείξεις για τη μέτρηση της EPX
- Nόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα
- Μικροσκοπική κολίτιδα
- Τροφικές αλλεργίες και δυσανεξίες
- Αξιολόγηση περιοριστικής δίαιτας
- Απόδειξη κατεστραμμένης ακεραιότητας της εντερικής βλεννογόνου μεμβράνης (π.χ. χρόνια φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, καρκίνος του παχέος εντέρου)
- Εντερικά παράσιτα
Πρωτεΐνες στα κόπρανα που παράγονται από τα εωσινόφιλα
Η μικροσκοπική κολίτιδα θεωρείται μια από τις πιο κοινές αιτίες χρόνιας διάρροιας στις ανεπτυγμένες χώρες. Οι ασθενείς με μικροσκοπική κολίτιδα έχουν ουσιαστικά φυσιολογική ενδοσκοπική εμφάνιση, με περιστασιακό ερύθημα και/ή οίδημα κατανεμημένο κατά μήκος του παχέος εντέρου. Η λεμφοκυτταρική κολίτιδα και η κολλαγόνος κολίτιδα είναι οι δύο κύριες ιστολογικές μορφές της μικροσκοπικής κολίτιδας.
Τα εωσινόφιλα κοκκιοκύτταρα είναι ισχυρά προφλεγμονώδη κύτταρα: μπορούν να προκαλέσουν επιθηλιακή βλάβη απελευθερώνοντας αρκετές κυτταροτοξικές πρωτεΐνες που προέρχονται από τα κοκκία τους. Επιπλέον, εκκρίνουν και άλλους μεσολαβητές, όπως κυτοκίνες, χημειοκίνες και λευκοτριένια, που ρυθμίζουν τη φλεγμονή του επιθηλίου. Μελέτες έδειξαν ότι η εωσινοφιλική διήθηση και η αποκοκκίωση είναι αυξημένες στον βλεννογόνο του παχέος εντέρου ασθενών με κολλαγόνο κολίτιδα σε σύγκριση με υγιείς μάρτυρες. Περαιτέρω μελέτες έχουν δείξει ότι οι φλεγμονώδεις δείκτες που σχετίζονται με τα εωσινόφιλα, όπως η εωσινοφιλική κατιονική πρωτεΐνη (ECP) και η εωσινοφιλική πρωτεΐνη X (EPX), είναι σημαντικά αυξημένες σε δείγματα κοπράνων από ασθενείς με κολλαγόνο κολίτιδα σε σύγκριση με ασθενεί με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS).
Τα εωσινόφιλα είναι επίσης ενδεικτικά σε φλεγμονή που προκαλείται από φάρμακα.
