Ο ρόλος του εντερικού μικροβιώματος στην Ακμή

Η κοινή ακμή είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματική νόσος των τριχο-σμηγματογόνων μονάδων και υπολογίζεται ότι επηρεάζει έως και το 80-90% των εφήβων, ιδιαίτερα στις ανεπτυγμένες χώρες. Γενικά, η παθογένεση της ακμής χαρακτηρίζεται από αυξημένη παραγωγή σμήγματος, παρουσία φλεγμονωδών μεσολαβητών στο δέρμα και υπερκερατινοποίηση των τριχο-σμηγματογόνων μονάδων. Ο ρόλος του Propionibacterium acnes (ή Cutibacterium acnes) δεν είναι ξεκάθαρος, δεδομένου ότι αυτός ο μικροοργανισμός βρίσκεται παντού και στο υγιές δέρμα σε ενήλικους ανθρώπους. Αν και η γενετική προδιάθεση μπορεί να επηρεάσει έντονα τον κίνδυνο εμφάνισης ακμής, έχει προταθεί ο ρόλος των περιβαλλοντικών παραγόντων, ιδιαίτερα της διατροφής «δυτικού τύπου», στην παθογένεση της ακμής. Η δίαιτα «δυτικού τύπου» περιλαμβάνει γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, επεξεργασμένους υδατάνθρακες, σοκολάτα και κορεσμένα λίπη, τα οποία συμβάλλουν στον σχηματισμό ακμής ενεργοποιώντας μεταβολικά μονοπάτια που προέρχονται από τα συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά. Τα συμπληρώματα διατροφής με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα συμβάλλουν στη μείωση των βλαβών σε ασθενείς με ήπια έως μέτρια ακμή. Η αναλογία των ωμέγα-6 προς τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι υψηλότερη στη δυτικού τύπου διατροφή από ό,τι σε άλλες μη-δυτικού τύπου δίαιτες.

Όλα τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι το εντερικό μικροβίωμα που σχετίζεται με τη δίαιτα «δυτικού τύπου» παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη μιας σειράς νοσημάτων, όπως ανοσολογικές, μεταβολικές, ακόμη και δερματικές παθήσεις. Οι δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά έχουν αναφερθεί ότι μειώνουν τα επίπεδα των μικροβίων του εντέρου και αυξάνουν τη συγκέντρωση των λιποπολυσακχαριτών (LPS), οι οποίοι συμβάλλουν στην ανάπτυξη συστηματικής φλεγμονής μειώνοντας την ακεραιότητα του επιθηλίου του παχέος εντέρου και τη λειτουργία του εντερικού φραγμού, μειώνοντας το πάχος του στρώματος βλέννας και αυξάνοντας το έκκριση προφλεγμονωδών κυτοκινών.

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι η επικοινωνία μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου παίζει κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της βέλτιστης υγείας και ότι οι αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος και τις νευροενδοκρινικές αποκρίσεις, όπως ο άξονας επινεφριδίων-υπόφυσης-υποθάλαμου (HPA). Ο άξονας αυτός ρυθμίζει τα περισσότερα μεταβολικά μονοπάτια και τις ορμόνες που εμπλέκονται στην παθογένεση της ακμής, όπως τα ανδρογόνα, ο ινσουλινόμορφος αυξητικός παράγοντας (IGF-1), η ορμόνη απελευθέρωσης της κορτικοτροπίνης (CRH), οι εκτοπεπτιδάσες, η φλοιεπινεφριδιοτρόπος ορμόνη (ACTH) και τα γλυκοκορτικοειδή. Τόσο η φλεγμονή όσο και το έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα παίζουν κεντρικό ρόλο στην παθογένεση της ακμής. Το μικροβίωμα του εντέρου ασκεί επιδράσεις στον εγκέφαλο μέσω του ανοσοποιητικού συστήματος και η ισορροπία του εντερικού μικροβιώματος μπορεί να αλλάξει τη ρύθμιση της φλεγμονώδους απόκρισης.

Το μικροβίωμα του εντέρου και το δέρμα

Το δέρμα και το έντερο, είναι δυο παρόμοια όργανα με πολύ μεγάλο αριθμό αγγείων και νεύρων και με κρίσιμες νευροενδοκρινικές και ανοσολογικές λειτουργίες. Πολλά στοιχεία υποδηλώνουν ότι τα δύο όργανα έχουν αμφίδρομη σύνδεση και πολλές μελέτες συνδέουν την εντερική υγεία με την ομοιόσταση και την υγεία του δέρματος.

Το έντερο περιέχει έναν μεγάλο αριθμό από βακτήρια, μύκητες, ιούς και πρωτόζωα που υπερτερούν αριθμητικά των κυττάρων του ανθρώπου κατά 10 φορές. Το εντερικό μικροβίωμα εκτελεί μεταβολικές και ανοσοποιητικές λειτουργίες, διαδραματίζοντας ουσιαστικό ρόλο στη διατήρηση της φυσιολογικής ομοιόστασης. Τα μικρόβια του εντέρου διασπούν τα τρόφιμα και τους άπεπτους πολυσακχαρίτες, συνθέτουν ορισμένες απαραίτητες βιταμίνες (π.χ. βιταμίνη Κ και βιοτίνη) παρέχοντας έτσι θρεπτικά οφέλη στον ξενιστή. Το μικροβίωμα του εντέρου ρυθμίζει επίσης με πολύπλοκο τρόπο το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, καθιστώντας δυνατή τόσο την ανοχή στα διατροφικά και περιβαλλοντικά αντιγόνα όσο και την άμυνα έναντι πιθανών παθογόνων.

Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις που δείχνουν ότι τα μικρόβια του εντέρου διαδραματίζουν μεσολαβητικό ρόλο μεταξύ της φλεγμονής του δέρματος και των συναισθημάτων. Το 1930, οι ερευνητές Stokes και Pillsbury διατύπωσαν μια «θεωρητική και πρακτική εξέταση ενός γαστρεντερικού μηχανισμού» μέσω του οποίου το δέρμα μεταβάλλεται από συναισθηματικές και νευρικές καταστάσεις. Αυτοί οι συγγραφείς συνέδεσαν τα συναισθήματα όπως η ανησυχία, το άγχος και η κατάθλιψη με αλλαγές στους μικροοργανισμούς του εντέρου, γεγονός που θα μπορούσε να δημιουργεί εστιακές και συστηματικές φλεγμονές (θεωρία εγκεφάλου-εντέρου-δέρματος).

Αν και δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστός, ο μηχανισμός με τον οποίο το μικροβίωμα του εντέρου επηρεάζει την ομοιόσταση του δέρματος φαίνεται να προέρχεται από τη ρυθμιστική του επίδραση στη συστηματική ανοσία. Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν ότι τα μικρόβια του εντέρου μπορεί να επηρεάσουν το δέρμα πιο άμεσα, μεταφέροντας το μικροβίωμα του εντέρου στο δέρμα. Όταν διαταράσσεται ο εντερικός φραγμός, το εντερικό μικροβίωμα και οι μεταβολίτες τους εισέρχονται γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος, συσσωρεύονται στο δέρμα και διαταράσσουν την ισορροπία του δέρματος. Το εντερικό μικροβίωμα μπορεί επίσης να επηρεάσει τη μικροχλωρίδα του δέρματος παρόγοντας λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας (SCFAs), κατά τη διάρκεια της ζύμωσης των ινών στο έντερο. Τα SCFA όπως το προπιονικό οξύ έχουν έντονη αντιμικροβιακή δράση έναντι του Staphylococcus aureus και μπορεί να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του μικροβιώματος του δέρματος. Τα μικρόβια Staphylococcus epidermidis και C. acnes είναι παραδείγματα δερματικών μικροοργανισμών που υφίστανται τις πιο έντονες επιδράσεις των SCFA σε σχέση με άλλους μικροοργανισμούς του δέρματος.

Εντερικό μικροβίωμα και ακμή

Το εντερικό μικροβίωμα πιστεύεται ότι επηρεάζει την ακμή, πιθανώς αλληλεπιδρώντας με το βιοχημικό μονοπάτι mTOR. Τα μεταβολικά προϊόντα των μικροβίων του εντέρου μπορεί να ελέγχουν στοιχεία όπως η κυτταρική διαίρεση, ο μεταβολισμός των λιπών και άλλες μεταβολικές λειτουργίες μέσω της οδού mTOR. Επιπλέον, η ίδια η οδός mTOR μπορεί επίσης να επηρεάσει το μικροβίωμα του εντέρου ελέγχοντας τον εντερικό φραγμό. Σε περιπτώσεις δυσβίωσης του εντέρου και διαταραχής του εντερικού φραγμού, μπορεί να σχηματιστεί ένας κύκλος θετικής ανάδρασης, ο οποίος ενισχύει τον μεταβολισμό του ξενιστή και τη φλεγμονή.

Η σύνδεση μεταξύ της ακμής και της γαστρεντερικής δυσλειτουργίας μπορεί να προέρχεται από τον εγκέφαλο. Αυτή η υπόθεση υποστηρίζεται από το γεγονός της προκαλούμενης από το στρες επιδείνωση της ακμής. Πειραματικές μελέτες σε ζώα και ανθρώπους έχουν δείξει ότι το στρες βλάπτει το φυσιολογικό μικροβίωμα του εντέρου, κυρίως τα είδη Lactobacillus και Bifidobacterium. Οι ψυχολογικοί στρεσογόνοι παράγοντες προκαλούν τα μικρόβια του εντέρου να παράγουν νευροδιαβιβαστές (δηλαδή, ακετυλοχολίνη, σεροτονίνη, νορεπινεφρίνη) που διασχίζουν τον εντερικό βλεννογόνο για να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα την εμφάνιση συστηματικής φλεγμονής.

Τα τελευταία χρόνια, έχει αναδειχθεί ο ρόλος των περιβαλλοντικών παραγόντων, ιδιαίτερα της δυτικής διατροφής, στην παθογένεια της ακμής. Η δυτική διατροφή περιλαμβάνει γαλακτοκομικά προϊόντα, επεξεργασμένους υδατάνθρακες, σοκολάτα και κορεσμένα λιπαρά, τα οποία μπορεί να επιδεινώσουν την ακμή ενεργοποιώντας τα μεταβολικά σήματα που προέρχονται από τα θρεπτικά συστατικά. Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι το εντερικό μικροβίωμα που σχετίζεται με τη δυτική διατροφή συμβάλλει σε φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις.

Γνωρίστε σήμερα το εντερικό σας μικροβίωμα!

Είναι πολύ απλό και μπορείτε να το πετύχετε με μία εξέταση που θα λύσει κάθε σας απορία! Ονομάζεται EnteroScan® διενεργείται στη Διαγνωστική Αθηνών και αποτελεί μια ομάδα εξειδικευμένων εργαστηριακών εξετάσεων που αναλύουν το Εντερικό Μικροβίωμα και τις λειτουργίες του. Μαζί με άλλες καινοτόμες και συμβατικές εργαστηριακές εξετάσεις, ρίχνουν φως σε μία σειρά από νοσήματα και παθολογικές καταστάσεις και κυρίως καταγράφουν τον τρόπο που λειτουργεί το έντερό σας καθώς και την κατάσταση των μικροβίων του.

Έτσι μπορείτε να μάθετε πώς θα βελτιώσετε την υγεία σας με φυσικούς τρόπους, πώς θα προλάβετε την εμφάνιση ασθενειών που σχετίζονται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής και μπορεί να δώσει απαντήσεις σε χρόνια νοσήματα που σας ταλαιπωρούν!