Ακμή

Τα γνωστά σπυράκια της ακμής δημιουργούνται όταν οι πόροι στο δέρμα αποφράσσονται και συχνά επιμολύνονται. Αν και η ακμή είναι πιο συχνή στους εφήβους (προσβάλλει περισσότερο από το 80% των ατόμων ηλικίας μεταξύ 12 και 21 ετών), εμφανίζεται πλέον με αυξανόμενη συχνότητα και σε ενήλικες.

Όπως γνωρίζουμε, οι ορμόνες παίζουν σημαντικό ρόλο στην ακμή. Φυσιολογικά, το σώμα παράγει το σμήγμα, μια ελαιώδη ουσία και εκκρίνεται από τους σμηγματογόνους αδένες στο δέρμα. Το σμήγμα είναι απαραίτητο για την προστασία του δέρματος και για την διατήρηση της υγρασίας του. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας ή στη διάρκεια άλλων ορμονικών αλλαγών, οι αυξομειώσεις των ορμονών τροποποιούν αυτή τη διαδικασία, δημιουργώντας έτσι καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν ακμή. Αρχικά η αυξημένη παραγωγή σμήγματος αντί να διέρχεται απρόσκοπτα από τους αδένες προς το δέρμα, σκληραίνει και φράζει τους πόρους. Ως αποτέλεσμα, εμφανίζεται στο δέρμα ένα κόκκινο σπυράκι. Δεύτερον, υπάρχει επίσης αυξημένη παραγωγή κερατίνης, μίας προστατευτικής πρωτεΐνης που καλύπτει το δέρμα. Επιπλέον, οι ίδιες ορμόνες προκαλούν αύξηση στον αριθμό των σμηγματογόνων αδένων και έτσι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες δημιουργίας ακμής.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες μπορεί να οδηγήσουν σε απόφραξη των πόρων, με αποτέλεσμα την υπερανάπτυξη των βακτηρίων και των μυκήτων στο δέρμα και στη συνέχεια την πρόκληση φλεγμονής στο δέρμα. Οι επιφανειακές φλεγμονές οδηγούν στο σχηματισμό φλυκταινών και ερυθρότητας στο δέρμα. Οι φλεγμονές που εμφανίζονται βαθύτερα στο δέρμα μπορεί να οδηγήσουν στο σχηματισμό οζιδίων και κύστεων και ενδεχομένως και ουλών.

Η τροφική δυσανεξία αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παράγοντα στην ακμή, η οποία μπορεί να προκαλέσει τη νόσο ή να επιδεινώσει την εξέλιξή της. Επιπλέον, η υπερανάπτυξη της Candida ή άλλων ζυμομυκήτων, μπορεί να αποτελεί βασική αιτία εμφάνισης της ακμής. Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη αιτία μετά από χρόνια χρήση αντιβιοτικών, όπου τα «φιλικά βακτήρια» του μικροβιώματος (τόσο του εντέρου όσο και του δέρματος) καταστρέφονται και στη θέση τους υπεραναπτύσσεται η Candida. Πολλοί ασθενείς που βρίσκονται σε μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών για τη θεραπεία της ακμής, όχι μόνο μπορεί να μην την θεραπεύσουν αλλά αντίθετα, να επιδεινωθεί η ακμή τους ταυτόχρονα με την δημιουργία προβλημάτων από το γαστρεντερικό. Τέλος, είναι σημαντικό να εντοπίζονται πιθανές διατροφικές ελλείψεις προκειμένου να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά η νόσος. Ο ψευδάργυρος, τα λιπαρά οξέα και άλλα μικροθρεπτικά στοιχεία, είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη εμφάνισης της ακμής.

Τα περισσότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα για την ακμή είναι είτε ισχυρές τοπικές κρέμες, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν στο δέρμα ξηρότητα, ερυθρότητα, απολέπιση και ευαισθησία στον ήλιο, είτε η λήψη αντιβιοτικών, τα οποία μπορεί να διαταράξουν την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας και μπορεί να προκαλέσουν υπερανάπτυξη μυκήτων και διάρροιες. Εναλλακτικά, μπορεί να εφαρμοστούν φυσικές θεραπείες για την ακμή δίνοντας έμφαση στις διατροφικές αλλαγές, την αποτοξίνωση, στη μείωση του στρες, στη φυσική εξισορρόπηση των ορμονών και στον εντοπισμό πιθανών τροφικών δυσανεξιών και αλλεργιών.

Αιτίες της ακμής

Οι ορμόνες μπορεί να παρουσιάζουν διακυμάνσεις κατά καιρούς, εκτός από την εφηβεία, κυρίως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, γύρω από την περίοδο της εμμήνου ρύσης ή κατά την εμμηνόπαυση, καθώς και σε περιόδους έντονου στρες. Του αντισυλληπτικά μπορεί επίσης να επηρεάσουν την ορμονική παραγωγή και ισορροπία. Ακμή μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σε βρέφη που συνήθως όμως είναι ήπια και φεύγει με την πάροδο του χρόνου.

Ωστόσο, η εμφάνιση ακμής δεν οφείλεται μόνο στις διακυμάνσεις των ορμονών. Η δεύτερη μεγαλύτερη αιτία της ακμής είναι η κακή διατροφή. Τα λιπαρά, η ζάχαρη και τα επεξεργασμένα τρόφιμα επιταχύνουν τη φλεγμονή του δέρματος και την εμφάνιση ακμής.

Συμπτώματα ακμής

Τα ακόλουθα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν στο πρόσωπο, το στήθος ή την πλάτη.

• Κόκκινες κηλίδες ή φλύκταινες, συνοδευμένες μερικές φορές από φλεγμονή και πόνο
• Μαύρα στίγματα
• Λευκά στίγματα
• Λιπαρό δέρμα
   

Βαθύτερα αίτια της ακμής
 

• Γενετικό υπόβαθρο
• Κακή διατροφή
• Διατροφικές ελλείψεις
• Τροφικές δυσανεξίες
• Ορμονικές διακυμάνσεις ή ορμονική ανισορροπία
• Συναισθηματικό στρες
• Κακή πέψη και απορρόφηση
• Υπερανάπτυξη Candida ή άλλων μυκήτων
   

Εργαστηριακές εξετάσεις για τη διάγνωση και παρακολούθηση της ακμής

Για τη διερεύνηση και την παρακολούθηση της ακμής, μπορεί να χρειαστούν μία ή περισσότερες από τις παρακάτω εξετάσεις:

• TrophoScan^®. Έλεγχος Τροφικής Δυσανεξίας. Περιλαμβάνει τα περισσότερο κοινά τρόφιμα που μπορεί να εκλύσουν την εμφάνιση ή να επιδεινώσουν την ακμή.
• EnteroScan^®. Έλεγχος του Εντερικού Μικροβιώματος και της Λειτουργίας του Γαστρεντερικού Συστήματος. Περιλαμβάνει πολλές διαφορετικές και σημαντικές εξετάσεις για τη διερεύνηση των πιθανών αιτίων εμφάνισης ή επιδείνωσης της ακμής.
• Έλεγχος για την παρουσία Αντισωμάτων έναντι της Candida (Candida albicans Πλήρης Ορολογικός Έλεγχος)
• Έλεγχος για πιθανές διατροφικές ελλείψεις. Βασικός Έλεγχος Βιταμινών, Πλήρης Έλεγχος Βιταμινών, Πλήρης Έλεγχος Μικροθρεπτικών Στοιχείων.
• Έλεγχος της ισορροπίας των ορμονών Οιστρογόνα – Προγεστερόνη – Τεστοστερόνη (HormoneScan^® – Έλεγχος Ορμονών)