Η βιολογικώς δραστική βιταμίνη Β12 (κοβαλαμίνη) είναι μια εξέταση που βασίζεται σε μικροβιολογική μέθοδο και η οποία μετρά τη συνολική περιεκτικότητα της βιταμίνης Β12 σε ένα δείγμα αίματος.
Ποια είναι τα οφέλη από τη μέτρηση των βιολογικώς ενεργών βιταμινών;
Αυτή η εξέταση μετράει τους βιολογικά ενεργούς in vivo μεταβολίτες των βιταμινών Β. Η βιολογική δράση (βιοδραστικότητα) των βιταμινών έχει μεγαλύτερη αξία και αποτελεί πιο αντιπροσωπευτική ένδειξη της ενεργού συγκέντρωσης των βιταμινών σε σχέση με την απλή χημική μέτρηση των επιπέδων τους, ειδικά σε περιπτώσεις όπου αυτές οι ενδείξεις χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της θεραπείας υποκατάστασης ή για τον έλεγχο μιας θεραπευτικής παρέμβασης.
Η βιταμίνη Β12 (κοβαλαμίνη), ένας συλλογικός όρος για μια ομάδα ορισμένων μορίων που περιέχουν κοβάλτιο ως κεντρικό άτομο, βρίσκεται ελεύθερη και δεσμευμένη σε πρωτεΐνες στα τρόφιμα. Η πρωτεϊνικά δεσμευμένη μορφή αποικοδομείται από τις παγκρεατικές πρωτεάσες, απελευθερώνοντας την ελεύθερη Β12 η οποία συνδέεται με τον ενδογενή παράγοντα, μια πρωτεΐνη που εκκρίνεται από τα τοιχωματικά κύτταρα του βλεννογόνου του στομάχου. Το σύμπλεγμα κοβαλαμίνης-ενδογενούς παράγοντα συνδέεται με τα κύτταρα βλεννογόνου στον ειλεό και απορροφάται από τα κύτταρα. Στην περίπτωση υψηλών δόσεων, λαμβάνει χώρα επίσης διάχυση του συμπλέγματος. Η βιταμίνη Β12 συνδέεται με την πρωτεΐνη τρανσκοβαλαμίνη ΙΙ (TC-II) μέσα στα κύτταρα. Η τρανσκοβαλαμίνη ΙΙ χρησιμεύει ως πρωτεΐνη μεταφοράς για τη βιταμίνη Β12 στο κυκλοφορικό σύστημα.
Η βιταμίνη Β12 συμμετέχει ως συνένζυμο στις μεταβολικές διεργασίες και παίζει σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό των κυττάρων του αίματος, στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος και στην αναγέννηση των βλεννογόνων. Επιπλέον, υπάρχει άμεση σχέση με το φυλλικό οξύ επειδή η μεθυλοκοβαλαμίνη συμμετέχει στη μεταφορά μεθυλομάδων για τη σύνθεση μεθειονίνης από ομοκυστεΐνη.
Ανεπάρκεια βιταμίνης Β12
Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 σπάνια προκαλείται από διαιτητικούς παράγοντες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, προκύπτει από διαταραχή της απορρόφησης στο έντερο ή ελαττωματική παραγωγή ενδογενούς παράγοντα. Δεδομένου ότι η απορρόφηση της βιταμίνης Β12 μπορεί να μειωθεί έως και 50% στους ηλικιωμένους, συνιστάται αυξημένη χορήγηση. Η κλασική ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 είναι η κακοήθης αναιμία. Στα αρχικά στάδια της νόσου, τα συμπτώματα ανεπάρκειας βιταμίνης Β12 εκδηλώνονται ως κόπωση, αίσθημα παλμών, ωχρότητα ή ίκτερος.
Ενδείξεις για τον προσδιορισμό της βιταμίνης Β12 αποτελούν:
- Μεγαλοβλαστική (κακοήθης) αναιμία
- Υπερομοκυστεϊναιμία (ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση, ηλικιωμένοι)
- Ομοκυστεϊνουρία
- Περιφερική νευροπάθεια
- Ασθενείς με χρόνια διάρροια, γαστρίτιδα, γαστρεκτομή, δυσανεξία στη γλουτένη ή εντερικές διαταραχές της απορρόφησης
- Παγκρεατική ανεπάρκεια
- Ασθενείς με θρόμβωση
- Αλκοολισμός
- Χρόνια ηπατική και νεφρική νόσο
- Ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 από τη διατροφή (vegan, χορτοφάγοι)
- Κύηση και γαλουχία
Πώς μετρώνται οι βιολογικά δραστικές βιταμίνες;
Για τον έλεγχο των βιολογικά δραστικών βιταμινών, το δείγμα αίματος υποβάλλεται σε ενζυμική προ-επεξεργασία και στη συνέχεια τοποθετείται σε μικροπλάκες που περιέχουν μικροοργανισμούς ευαίσθητους στις ελεγχόμενες βιταμίνες (π.χ. Lactobacillus fermentum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus leichmanii, Saccharomyces cerevisiae). Το θρεπτικό μέσο, το οποίο είναι ειδικό και μοναδικό για κάθε βιταμίνη, περιέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για την ανάπτυξη των μικροοργανισμών, εκτός από τη βιταμίνη που πρόκειται να μετρηθεί. Όταν το αίμα του εξεταζόμενου προστίθεται στο υλικό, οι μικροοργανισμοί αναπτύσσονται μέχρι να εξαντληθεί η βιταμίνη που εξετάζεται. Η ανάπτυξη των μικροοργανισμών μετράται μετά από 72 ώρες επώασης σε ειδικό αναλυτή και συγκρίνεται με τη συγκέντρωση της βιταμίνης σε μια πρότυπη καμπύλη. Η βιοδραστικότητα της εξεταζόμενης βιταμίνης είναι ευθέως ανάλογη με τη μετρούμενη ανάπτυξη των μικροοργανισμών.
Δείτε επίσης
